وزیر معزول دولت احمدی نژاد از تشکیل دولت یازدهم می گوید/کاظمی: با تاکید هاشمی ثبت نام کردم

محمد هیراد حاتمی:

همکاری پرویز کاظمی با محمود احمدی نژاد در دولت نهم چندان تداوم پیدا نکرد تا او نخستین فردی لقب گیرد که از قطار دولت نهم پیاده شده باشد. پس از آن کاظمی به منتقد جدی سیاست های احمدی نژاد تبدیل شد و در گفت و گوی های متفاوتی به ضعف مدیریتی در دولت محمود احمدی نژاد اشاره کرد. او برای شرکت در  یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کرد اما شورای نگهبان صلاحیت وزیر رفاه دولت نهم را برای شرکت در انتخابات تایید نکرد. کاظمی  می گوید تاکید آقای هاشمی سبب شد تا برای شرکت در یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کند. جزییات اینکه چرا پرویز کاظمی برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کرد و بررسی نقطه نظرات او درباره تشکیل دولت یازدهم سبب شد تا با وزیر رفاه دولت نهم به گفت و گو بنشینیم. متن کامل این گفت و گو در ادامه آمده است:  

شما در میان افرادی قرار می گیرید که برای یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کردند اما صلاحیت آنها احراز نشد. از این موضوع ناراحت نیستید؟

در حال حاضر دیگر وقت صحبت کردن درباره کاندیدا شدن گذشته است. انتخابات هم برگزار شد و به شخصه از نتیجه انتخابات خوشحال هستم. انتخاباتی برگزار شد که علیرغم ناباوری چیزی رقم خورد که ان شاالله بتواند برای کشور خیریت و برکت داشته باشد.

پس از چند سال به فردی رای دادید که رییس جمهوری شد؟

در تمام مدتی که من رای دادم چهار نفر از افرادی که به آنها رای دادم رییس جمهوری شدند.

شما گفتید از نتیجه انتخابات خوشحال هستید در حالیکه خودتان هم قصد داشتید در انتخابات کاندیدا باشید؟

 من در چند سال گذشته جلسات متعددی با آقایان هاشمی رفسنجانی و خاتمی داشتم. تحلیل های مسائل روز را برای آنان مطرح می کردم. همیشه هم با روی باز و دید باز با موضوع مواجه می شدم. تا اینکه سال گذشته آرام آرام بحث انتخابات مطرح شد. هر دوی این بزرگوار پیشنهاد کردند من برای کاندیداتوری حاضر شوم. یعنی هم آقای هاشمی رفسنجانی اصرار داشتند که من شرکت کنم و هم اینکه آقای خاتمی گفتند که برای کاندیداتوری ثبت نام کنم.

دلیل آن چه بود؟

دلیل این بود که وقتی دیدگاه ها را برای آقایان هاشمی رفسنجانی و خاتمی مطرح می کردم برای حل مشکلاتی که شاخص های اقتصادی با آن دست و پنجه نرم می کردند اثر بخش بود. به هر حال تورم، صنعت ، دوری از چشم انداز، عدم رعایت قوانین و بسیاری از موارد دیگر مشکل ایجاد کرده بود. از همه مهم تر یک جو بی اعتمادی در کشور حاکم شد که اهداف انقلاب را زیر سوال برد. اینجا لازم است هر کسی برای تداوم استحکام انقلاب کاری از دستش بر می آمد انجام دهد. بحث هایی که در این رابطه خدمت آقایان هاشمی رفسنجانی و خاتمی داشتم سبب شد که برای کاندیداتوری حضور داشته باشم.

یعنی تاکید شخص آقای هاشمی رفسنجانی بود؟

دقیقا تاکید خود آقای هاشمی بود. حتی من ساعت های آخر قبل از ثبت نام به ایشان مراجعه کردم و آقای هاشمی پرسید که چرا تا کنون ثبت نام نکردم.

اگر آقای هاشمی تایید صلاحیت می شد شما به نفع ایشان کنار می رفتید؟

من با ایشان یک مذاکره داشتم که جمع بندی آن قابل توجه است. روز های آخر که من به آقای هاشمی مراجعه کردم همان جمله ای که به برخی گفته بودند را مطرح کردند که قصد ثبت نام ندارند و من بروم ثبت نام کنم. من صبح روز شنبه رفتم و ثبت نام کردم و بعد از ظهر همان روز آیت الله هاشمی رفسنجانی رفتند و ثبت نام کردند. وقتی ایشان ثبت نام کردند به شخصه احساس کردم حضور ما دیگر خیلی معنی دار نیست. من از آقای هاشمی مجوز دارم برخی مسائلی که با ایشان صحبت کردم را مطرح کنم. یعنی آقای هاشمی به من اجازه دادند به نقل از ایشان برخی از گفته هایمان را مطرح کنم. وقتی یک بزرگی از آدم تعریفی می کند یک سند افتخار است. آقای هاشمی یکی دو مرتبه من اشاره کردند که شما در مسائل صاحب نظر هستید که برای من خیلی ارزشمند است. یک بار هم به من گفتند شما مطالبی که مطرح می کنید برای من خیلی مفید است. این موضوع هم برای من خیلی حائز اهمیت است. حتی هنگامیکه بحث کاندیداتوری من مطرح بود از ایشان پرسیدم نظرتان در رابطه با این کاری که من می کنم چیست؟ ایشان جواب دادند: « شما می توانید یک رییس جمهوری خوب برای این کشور باشید. » با این ویژگی هایی که ایشان مطرح کردند با قوت قلب برای ثبت نام به وزارت کشور رفتم.

بعد از ثبت نام هم با آقای هاشمی دیدار داشتید؟

 دو روز پس از ثبت نام (دوشنبه ) من یک قراری با آقای هاشمی داشتم. در آن دیدار به ایشان گفتم که وقتی شما آمدید دیگر حضور ما چندان معنایی ندارد و اجازه بدهید که انصراف بدهیم. آقای هاشمی به تمامی دوستان اعلام کردند که هیچ کس انصراف ندهد. قرار بر این بود که ببینیم نظر شورای نگهبان چه می شود. اگر شورای نگهبان اسم ما را تایید نکرد به عنوان سخنگوی آقای هاشمی حضور داشته باشیم. چرا که کسی تصور نمی کرد آقای هاشمی نتواند صلاحیت شورای نگهبان را کسب کند. از سوی دیگر قرار بر این بود که اگر تایید شدیم، اظهار نظر های مان را مطرح کنیم، از برنامه های تلویزیونی استفاده کنیم و روز آخر خدمت ایشان برسیم که چه کار باید کرد. یک هماهنگی به این شکل صورت گرفته بود. در نهایت اسامی نهایی برای یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری آمد، باز خدمت آقای هاشمی رسیدیم و ایشان گفتند که قصد حمایت از دکتر روحانی را دارم. من فکر می کنم در یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری آقای هاشمی تدبیر بسیار خوبی کرد و نقش مهمی در خلق حماسه سیاسی داشت. از خود گذشتگی آقای عارف را نباید نادیده گرفت. البته توانمندی ها و قابلیت های دکتر روحانی هم باید در نظر گرفت. ایشان مطالبی را عنوان کردند که مطالب جدیدی بود.

موضوعی که نظر سنجی ها چندان گویا لحاظ نشده بود؟

در نظر سنجی ها افرادی که برای رای دادن مردد بودند در جامعه آماری آورده نشدند. در صورتیکه این جامعه آماری قابل توجه بود. در نهایت وقتی آقای عارف کنار کشید و آقایان هاشمی و خاتمی از آقای دکتر روحانی حمایت کردند یک حرکت هیجانی شکل گرفت و تمام افرادی که مردد بودند به سبد رای آقای روحانی اضافه شدند. در نهایت یک اتفاق مبارک افتاد. این اتفاق هم پیام های متفاوتی به دنبال داشت.

چه پیام هایی؟

اینکه مردم از مدیریت دولت کنونی مردم ناراضی هستند. دوم اینکه ما به رای مردم احترام می گذاریم. به اعتقاد من فرمایش مقام معظم رهبری در روز رای گیری در رابطه با حق الناس بودن رای، انتخابات ریاست جمهوری را بیمه کرد. با این وضعیتی که اتفاق افتاد من فکر می کنم یک نقطه عطفی در کشور شکل گرفت. یک درسی هم به همه می دهد. آن ضرب المثلی که گفته می شود ماه پشت ابر نمی ماند اتفاق افتاد. مردم از کسانی که برای انقلاب زحمت کشیده بودند قدردانی کردند. این مورد احترام است. من فکر می کنم یک درس دیگری که از این انتخابات گرفتیم این است که مردم یاد گرفتند می توان نا رضایتی از عملکرد دولت را از طریق صندوق رای انجام دهند.

نتیجه انتخابات ریاست جمهوری با امید های فراوانی همراه شده است. در این مقطع زمانی که اقتصاد ما با مشکل های فراوانی روبرو است به نظر شما چه قدر می توان امیدوار بود؟

دکتر روحانی اسم دولت خودشان را دولت امید گذاشتند. وقتی مردم مشاهده کردند نظرشان محترم است امید ایجاد شد. مردم از بد اخلاقی ها، تصمیم های غیر مدیریتی و ادبیات نا پسند سال های گذشته خسته شده بودند. یک مثال ساده اینکه آنهایی که خودرو داشتند نمی دانستند می توان آن را فروخت یا خیر. یا در رابطه با سرمایه گذاری هم اینگونه بود. وقتی ثبات در اقتصاد نبود کسی نمی آمد سرمایه گذاری کند. واسطه گری و دلالی هم به سود برخی تمام می شد.

یعنی بیشتر مشکلات اقتصاد ما ریشه در بی ثباتی های اقتصادی داشت؟

دقیقا همینطور است. در این رابطه بخش دوم دولت آقای روحانی که « تدبیر » است باید خودش را نشان بدهد. ما در حال حاضر با کوهی از مشکلات اقتصادی رو برو هستیم. از سوی دیگر امید وجود دارد. اولین قدمی که دولت یازدهم می خواهد بر دارد انتخاب کابینه است.

ترکیب کابینه باید به چه شکلی باشد؟

ترکیب کابینه خیلی کمک می کند. من باورم بر این است که ترکیب کابینه روی قیمت ارز اثر می گذارد. جهش های نابسمان صنعتی را سامان خواهد داد. یک سوالی مطرح است و آنهم اینکه فرد سیستم را می سازد یا سیستم فرد را می سازد؟ این خیلی مهم است. سیستم فردی را می سازد که تصمیم گیر نیست ولی فرد تصمیم گیر سیستم را می سازد. یعنی اگر ما کابینه قوی داشته باشیم قاعدتا وزرا می توانند سیستم ایجاد کنند. می توانند تدابیری که می اندیشند به روند صنعتی و اقتصادی کشور کمک کند. بر این اساس می طلبد از آدم های تند رو پرهیز کرد. آدم هایی که حاشیه آنان به مراتب از متن شان بیشتر است. چون دکتر روحانی اعلام کرده که دولت ایشان فراجناحی است و دولت راستگویان است، فکر می کنم می تواند خیلی کمک کند. یعنی تدبیر، امید و راستگویی اثر بسیار زیادی دارد. بر این اساس وعده دروغ به مردم داده نمی شود. دولت تدبیر دولت تعقل است. باید از افرادی استفاده شود که عقل گرا باشند و تجربه داشته باشند. انرژی و گذشته موفق هم بسیار مهم است. این حق رییس جمهوری است که انتخاب کند. من فکر می کنم تمامی افرادی که دلشان برای نظام می سوزد و توان دارند نباید کنار بنشینند.

ما در حال حاضر با مشلات اقتصادی قابل توجهی رو برو هستیم. وضعیت اشتغال و بیکاری بیداد می کند. صنعت مان افت پیدا کرده است. شاخص معوقات بانکی حکایت از این دارد که چرخه اقتصاد مناسب نیست. برای اینکه چرخه اقتصاد به رونق بازگردد باید به سوی چه افرادی رفت؟

آدم هایی که حاشیه نداشته باشند. دنبال نظریه پردازی نباشند. سابقه اجرایی کار داشته باشند و سابقه اجرایی آنها هم موفق باشد. فقط نباید گفت افرادی که در گذشته سمت هایی داشتند باید مد نظر قرار بگیرند. آدم هایی هستند که در صنایع، معادن و بازرگانی زحمت کشیدند. باید از این افراد هم استفاده کرد. از همه مهم تر هم به کار گیری نظرات بخش خصوصی است. من نمی خواهم اسم افراد را بگویم چرا که رییس جمهوری باید خودش انتخاب کند. اگر از من مشاوره بخواهند قضیه فرق می کند در آن شرایط وظیفه ایجاب می کند که اسم بگویم. من یک روز داشتم فکر می کردم که متعهد بهتر است یا متخصص؟ به این نتیجه رسیدم که متعهد بهتر است. چرا که اگر آدم متعهد باشد وقتی تخصصی ندارد می گوید بلد نیستم. بنابراین اگر از آدم های مومن درخواست کار شود و بلد نباشند می گویند که ما اینکاره نیستیم. من فکر می کنم باید به سمت مدیران اجرایی برویم. مدیران اجرایی در بخش مربوط به صنعت و اقتصاد باید مد نظر باشند. اقتصاد و صنعت ما از تصمیم گیری های اشتباه صدمه خورده است بر این اساس باید به سوی مدیران اجرایی رفت. در دولت موضوع ظرفیت سازی مطرح شد. حتی برای برخی ظرفیت سازی ها جشن هم گرفته شد. به طور مثال برای فولاد جشن 19 میلیون تن ظرفیت سازی را گرفتیم اما عملا تولید مان در سال 12 تا 13 میلیون تن است. معنی این اختلاف این است که کلی امکانات را صرف کردیم اما استفاده نمی کنیم. اگر در جهت اقتصاد توسعه عمل کرده بودیم منایع را به سویی می بردیم که تولید افزایش پیدا می کند. از طرف دیگر ما منابع بسیار خوبی داریم. این نعمت خدادای است که ایجاد شده باید بهره برد. بر اساس برآورد هایی که صورت گرفته در حال حاضر مخازن گازی ما رتبه اول دنیا را دارد. از آن طرف وقتی زمستان می شود و هوا سرد است اولین جایی که گاز آن قطع می شود، گاز صنایع است.

تفکراتی مانند احیای سازمان مدیریت را چگونه تحلیل می کنید؟

 اگر بخواهیم با اسم حرکت کنیم شاید خیلی مناسب نباشد. ما باید ایرادات را عوض کنیم. باید جایی را داشته باشیم که مرکز اطلاعات باشد. در آنجا از تمام سازمان ها باید استفاده شود، منابع اطلاعاتی آنها گرفته شود و بر اساس آن برنامه ریزی صورت گیرد. من فکر می کنم به محتوا باید بیشتر پرداخته شود. یکی از بحث های دولت تدبیر همین است.   

3939