از پاسخ هاشمی تا ماجراهای کهریزک

 محمود عزیزی: روز سه شنبه حوالی بعد از ظهر خبر دستگیری میرحسن موسوی خیلی سریع به تلفن های همراه رسید اما پس از یک ساعت از سوی علیرضا بهشتی تکذیب شد و او گفت: ایشان پس از ترک محوطه مقابل ساختمان فرهنگستان هنر توسط لباس شخصی ها، این مکان را ترک کردند.

با گذشت چند ماه از حوادث پس از انتخابات هنوز هم می توان رد پای شایعه را درحرف های درگوشی، پیامک ها و سایت‌‌های خبری دید. شایعاتی که گاه رنگ حقیقت به خود گرفت و در بسیاری از موارد هم معلوم شد چیزی جز خبرسازی نبوده است.

سابقه تاریخی ذهن ایرانیان و هجوم حکومت های بیگانه به خاک کشور همیشه نوعی‌ دشمن‌‌هراسی را در ذهنیت ایرانی شکل داده است.براساس تحقیقات صورت گرفته 65 در صد آشوب های اجتماعی براساس شایعات شکل می گیرد. این مهم بیش از آنکه به سایت ها و رسانه های خبری مرتبط باشد به عمودی بودن پخش اطلاعات درجامعه بازمی گردد. در جامعه ای  که سیاست های کلان در جهت محدود کردن قلمرو عمومی است طبقاتی شدن اطلاعات نیز عمیق تر می شود و در این فضا است که شایعات پیشی می گیرد.

 به بیانی دیگر شایعه در جایی مطرح می شود که زمینه دسترسی به اخبار موثق امکان پذیر نباشد. «شایعه انتقال شفاهی پیامی است که برای برانگیختن باور مخاطبان و همچنین تاثیر در روحیه آنان ایجاد می شود. مطالب کلی شایعه باید حول محورهای اساسی و مهمی باشد که مخاطب نسبت به آن حساسیت بالایی دارد».

در میان تاکتیکهای مطرح در عملیات روانی هم شایعه پرکاربرد ترین ابزار است که در اثر خلاء خبری ایجاد می شود. در حالی که خبر رسانی به موقع از سوی مبادی رسمی می تواند بسیاری از این شایعات را بی اساس سازد.

مهمترین تاثیر شایعه را می توان در تشویش افکار عمومی و موج سواری اشخاصی که به دنبال رسیدن به اهداف خاص هستند یافت. از جمله این موارد موضوعاتی مثل تعداد افراد بازداشت شده در حوادث پس از انتخابات یا مرگ ابهام برانگیز ندا آقا سلطان بود که به سوژه ای برای تخریب نظام جمهوری اسلامی بدل شد. آن چنان که حتی دولت یمن یکی از خیابان های خود را به نام ندا آقا سلطان تغییر داد.