محبوبه عمیدی: یکی دو روز گذشته آنجلینا جولی تجربه سخت خود را به عنوان یکی از حاملان جهش ژنتیکی BRCA1 که مداخله پزشکی پیش از موعد علیه این ژن معیوب را انتخاب کرده، با رسانه‌ها در میان گذاشت تا شیوه‌ای را که برای نجات خود از خطر ابتلای بالا به سرطان مهاجم سینه انتخاب کرده، با دیگران نیز به اشتراک بگذارد. به همین مناسبت نیوساینتیست به سراغ آلیسون کوریان، متخصص سرطان سینه از دانشگاه استنفورد در کالیفرنیا رفته تا از او بخواهد در مورد ابزارهایی که توسعه داده تا به زنان کمک کنند از میان شیوه‌های کاهش ابتلا به این شکل از سرطان، معالجه خاص خود را انتخاب کنند، صحبت کند.
برای حاملان ژن BRCA1 شانس ابتلا به سرطان مهاجم سینه حدود 65درصد است. چطور به چنین عددی رسیده‌ایم؟
این درصد مبتنی بر مطالعه‌ای بسیارگسترده روی هزاران زن است. ما وقتی به آنها مشاوره می‌دهیم، تلاش می‌کنیم میانگین‌ها را در اختیار آنها بگذاریم. این شیوه‌ای بسیار مؤثر است.
خانم جولی احتمال ابتلای خود به این سرطان را 87درصد اعلام کرده، چطور به این درصد بالا رسیده است؟
شانس 87درصدی ابتلا به سرطان در مطالعاتی مطرح شده که پیش از ما انجام شده‌اند. ژن‌هایBRCA1 وBRCA2در اواسط دهه 1990/1370 شناخته شدند و پزشکان از آنجا که در اغلب زنان خویشاوندی که به آنها مراجعه می‌کردند، شاهد ابتلا به سرطان بودند این عدد را اعلام کردند. البته مطالعات گسترده‌تر نشان داد که میانگین احتمال ابتلا به مراتب پایین‌تر است.
می‌توانیم بگوییم شانس ابتلای خانم جولی هم به این سرطان 87درصد نبوده است؟
من درگیر پرونده ایشان نبودم؛ اما بعید به‌نظر می‌رسد این عدد یک اعلام شخصی باشد. تا جایی که من می‌دانم 87درصد به مطالعات قدیمی برمی‌گردد که نمونه‌های مطالعاتی کمتری داشته‌اند. اغلب ما پزشکان سعی می‌کنیم در محاسبه ریسک بیماری از اعداد و آمار تازه انتشاریافته استفاده کنیم.
در بین کسانی که حامل ژن BRCA1 هستند و شانس 65درصدی ابتلا به سرطان را دارند، چه چیزی احتمال ابتلای آنها را به بالاتر از سطح میانگین یا پایین‌تر از آن می‌کشاند؟
این یک پرسش چندمیلیون دلاری است. بسیاری از ما پزشکان می‌خواهیم بدانیم چه چیزی باعث میشود عده‌ای از حامل‌های این ژن در سال‌های دهه چهارم زندگی خود به سرطان مبتلا شوند و گروه دیگری تا پایان عمر اصلا با این بیماری دست‌وپنجه نرم نکنند.
با این حال به عنوان یک پزشک همیشه بیشتر نگران زنی هستم که حامل ژن BRCA1 است و در خویشاوندان نزدیک خود شاهد ابتلای زودهنگام به سرطان سینه بوده است تا زنی که حامل این ژن است؛ اما به هر دلیل نزدیکان او چندان درگیر این بیماری نشده‌اند.
آیا راهی وجود دارد که بتواند با دقت بالا شانس ابتلای هر فرد به سرطان بدخیم سینه را طی سال‌های عمر او به ما نشان بدهد؟
هنوز به این مرحله از پیشرفت نرسیده‌ایم. دستگاه BRCA تنها میتواند با بررسی گسترده احتمال تقریبی ابتلای هر فرد به سرطان را مشخص کند و در حال حاضر امن‌ترین شیوه ممکن است.
در مرحله بعد این ابزار گزینه‌های احتمالی را که هر فرد میتواند انتخاب کند با یکدیگر مقایسه خواهد کرد و ممکن است محتمل‌ترین این گزینه‌ها ماستکتومی (انتخاب خانم جولی) یا استفاده مرتب و فشرده از شیوه‌های تشخیصی باشد. ابزار ساخت ما به مقایسه این روش‌ها با یکدیگر و در نهایت انتخاب یکی از آنها برای افزایش شانس زندگی و حفظ شرایط مساعد برای ادامه حیات فرد کمک خواهد کرد.
خانم جولی برای نیویورک‌تایمز این‌طور نوشته که ماستکتومی دو مرحله‌ای به او کمک کرده شانس ابتلا به سرطان سینه را در خود به 5درصد کاهش دهد. آیا این مورد برای تمامی زنانی که این عمل جراحی ر انتخاب می‌کنند، صادق است؟
باید همین‌طور باشد. بسیاری از مطالعات نشان میدهند با این عمل جراحی میتوان شانس ابتلای فرد به سرطان سینه را 90 تا 95درصد کاهش داد و اگر احتمال ابتلای ایشان به سرطان سینه را 65درصد در نظر بگیریم، تقریبا به چنین عددی خواهیم رسید.
می‌دانیم که زنان بسیاری به این دستگاه دسترسی ندارند یا از پس هزینه‌های سنگین آزمون آن برنمی‌آیند. فکر نمی‌کنید باید این ابزار در اختیار تمامی آنها قرار بگیرد؟
با اینکه امیدوارم امکان دسترسی به تمامی امکانات پزشکی برای تمام انسان‌ها فراهم شود، فکر نمیکنم استفاده از این ابزار برای تمامی زنان ایده خوبی باشد. تعداد حاملان این ژن معیوب کم است و به طور متوسط از هر 400 نفر یکی ممکن است حامل BRCA1 باشد. از سوی دیگر معتقدم وقتی فرد در خانواده خود زنانی را دارد که در سن پایین به سرطان سینه مبتلا شده‌اند، چندین نفر از نزدیکان او مبتلا به این سرطان یا سرطان تخمدان هستند و در خانواده مردی وجود دارد که به سرطان سینه مبتلا شده، انجام این تست برای او الزامی است.
به عنوان یک متخصص ژنتیک که همزمان درگیر مطالعه روی سرطان سینه است، آیا از اینکه یک زن حامل ژن BRCA1 تجربه خود برای کاهش شانس ابتلا به سرطان سینه را با دیگران به اشتراک گذاشته، خوشحال هستید؟
قطعا! باید شجاعت او را تحسین کنیم. او با حرف زدن در مورد تجربه‌اش این شانس را به ما می‌دهد که احتمال ابتلای زنان دیگر به این بیماری را بررسی کنیم و با مداخله پزشکی پیش از ظهور بیماری شانس طول عمر و زندگی کم‌رنج‌تری را به آنها بدهیم. به اشتراک گذاشتن این تجربه بسیارسخاوتمندانه است.
53273
نظر شما