«سید حسین موسویان» محقق موسسه «پرینستون وودرو ویلسون» و یکی از مذاکره‌کنندگان هستهای سابق ایران در پایگاه اینترنتی «نشنال اینترست» با اشاره به تلاش‌های غرب و اتهاماتی که علیه برنامه هستهای ایران وارد می‌کند، دلایلی را مطرح کرد که نشان می‌دهد ایران به دنبال تسلیحات هستهای نیست.
وی تأکید کرد که با گذشت یک دهه از تحمیل تحریم‌های غرب علیه برنامه هستهای ایران، نه تنها این تحریم‌ها به اهداف خود دست پیدا نکرده است بلکه ایران برنامه هسته ای خود را گسترش داده است و پیشرفت‌هایی را حاصل کرده است و زمان آن رسیده است که غرب به این واقعیات اعتراف کند.
دلایل زیادی وجود دارد که اثبات می‌کند ایران به دنبال بمب هستهای نیست که از بین این دلایل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1)تعهدات دینی: ایران علاوه بر تعهد بین المللی به پیمان منع گسترش تسلیحات هستهای «ان‌پی‌تی»، تعهدات دینی و مذهبی برای مخالفت با سلاح‌های هستهای دارد. طبق حکم دینی و فتوای آیت الله «علی خامنه‌ای» رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران، استفاده از تسلیحات هستهای و هرگونه سلاح‌های کشتار جمعی ممنوع و حرام است و در عین حال این سلاح‌ها بی‌فایده، پرهزینه، مضر و تهدید جدی برای بشریت است. مقامات ایران در سال 1995 از این عقیده مذهبی مطلع شدند، در واقع این فتوا، 8 سال قبل از آن مطرح شده بود که برنامه هستهای ایران برای غرب شناخته شود. جای هیچ اختلاقی نیست که مسلمانان شیعه به فتوا اهمیت زیادی می‌دهند.
موضع ایران در قبال سلاح‌های کشتار‌جمعی پیشتر مورد آزمایش قرار گرفته است. در حین جنگ ایران و عراق، «صدام حسین» رئیس‌جمهور معدوم عراق دستور داد علیه ایران از سلاح‌های شیمیایی استفاده کنند که به کشته یا زخمی شدن بیش از یکصد هزار سرباز و غیرنظامی ایرانی منتهی شد. ایران به شیوه صدام انتقام‌جویی نکرد زیرا امام خمینی طبق اعتقادات دینی، استفاده از سلاح‌های کشتار جمعی را مجاز نمی‌دانست.
2) تسلیحات هستهای در طولانی‌مدت سودی ندارد: طبق ارزیابی‌های ایران، مالکیت سلاح‌های هستهای، تنها سود کوتاه‌مدت منطقه‌ای به همراه دارد که در طولانی‌مدت استفاده از این سلاح‌ها آسیب‌پذیر می‌شود. سلاح‌های هستهای در طولانی‌مدت به رقابت تسلیحاتی در منطقه منتهی می‌شود و مصر، ترکیه و عربستان سعودی نیز زود یا دیر به این فناوری دست پیدا می‌کنند.
3) انتخاب نوع فناوری: ترکیب فنی که ایران برای برنامه هستهای خود انتخاب کرده است نمایانگر تمایل آنها برای قابلیت غنی‌سازی و نه قابلیت پیشرفت تسلیحات هستهای است. برنامه هستهای ایران بر فناوری هستهای نسل آینده و نه بر تولید گسترده و استقرار حداکثر سانتریفیوژها متمرکز شده است. ایران در صورتیکه تمایل به دستیابی به سلاح‌های هستهای داشت، خیلی راحت‌تر می‌توانست از ترکیب‌های فناوری مفیدتر و برتری استفاده کند. ایران هیچ‌گونه عجله‌ای از خود برای توسعه و پیشرفت تلاش‌های هستهای دو منظوره نشان نداده است.
4) انزوا: ایران به این مسئله پی برده است که اگر کشوری تسلیحاتی شود، روسیه و چین را وادار می‌کند تا در تحمیل تحریم‌های مخربانه که اقتصاد ایران را فلج می‌کند، به آمریکا و جامعه بین‌الملل می‌پیوندد. ایران این مسئله را می‌داند که به اسرائیل این فرصت را می‌دهد تا مهمات خود را گسترش دهد؛ به این بهانه که تسلیحاتی شدن ایران تهدیدی برای موجودیت اسرائیل است.
5) آرزوها: راهبرد نهایی ایران تبدیل شدن به یک کشور مدرن است به شکلی که ایران به طور کامل قابلیت رقابت با غرب در زمینه فناوری‌های پیشرفته را داشته باشد. اکثر سیاستمداران برجسته ایران بر این باورند که داشتن تسلیحات هستهای در طولانی مدت مانعی برای دستیابی ایران به همکاری فناوری گسترده با کشورهای پیشرفته به وجود می‌آورد که ایران چنین چیزی را نمی‌خواهد.
6) حسن نیت: ایران در حین مذاکرات در بین سالهای 2003 تا 2005 با فرانسه، آلمان و انگلیس پیشنهادی را مطرح کرد که شامل توقف غنی‌سازی اورانیوم در سطح 5 درصد، صادر کردن تمامی اورانیوم غنی شده یا تبدیل آن به میله‌های سوختی، تعهد به پروتکل الحاقی توافقنامه پادمان‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که شامل حداکثر شفاف‌سازی درباره برنامه هستهای ایران می‌شود و موافقت کرد که اورانیوم غنی‌شده را به کشور دیگری بفرستد تا به میله‌های سوختی مورد نیاز رأکتور تحقیقاتی تهران تبدیل شود. تمامی این اقدامات ایران، برای این بود که نشان دهد که به دنبال غنی‌سازی اورانیوم برای تبدیل به تسلیحات هستهای نیست. ایران برای آنکه حسن نیت خود را به اثبات برساند، فراتر از تعهدات خود رفت اما آمریکا و اتحادیه اروپا هنوز نیز این پیشنهاد ایران را رد می‌کنند.
7) هیچ ذخیره اورانیوم غنی شده وجود ندارد: اتهامات علیه ایران مبنی بر ذخیره اورانیوم غنی شده برای ساخت تسلیحات هستهای اشتباه است زیرا ایران سالانه به 27 تن اورانیوم غنی شده با درصد غنای 3.5 درصد نیاز دارد تا برای تنها نیروگاه هستهای خود در بوشهر استفاده کند و در حال حاضر ایران حدود 7 تن اورانیوم غنی‌شده با این درصد غنا تولید کرده و به 20 تن دیگر نیاز دارد.
8) پیشنهادات غنی‌سازی: بزرگترین نگرانی غرب و اولویت برتر گفت‌وگوهای هستهای ایران بر اورانیوم با درصد غنای 20 درصد متمرکز شده است. در فوریه 2010 و برای دومین بار در سپتامبر 2011، ایران پیشنهاد داد در قبال دریافت میله‌های سوختی، تولید اورانیوم با درصد غنای 20 را متوقف کند و یک بار دیگر غرب این پیشنهاد را رد کرد. در نشست بین «کاترین اشتون» رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا و «سعید جلیلی» مذاکره کننده ارشد هستهای ایران که در 19 سپتامبر صورت گرفت، ایران یکبار دیگر پیشنهاد داد که اورانیوم با درصد غنای 20 را متوقف کند به این شرط که گروه 1+5، اقدامات متقابل را در نظر بگیرد. احمدی‌نژاد در یک مصاحبه تلویزیونی تصریح کرد: «اگر به ما سوخت 20 درصد بدهند، خیلی فوری غنی‌سازی اورانیوم با درصد غنای 20 را متوقف می‌کنیم.» اما اروپا این حسن نیت ایران را با تحمیل تحریم‌های بیشتر پاسخ داد.
9) بازدارندگی: یک اتهام عمده علیه ایران این است که هر زمان به تسلیحات هستهای دست پیدا کند، این سلاح‌ها را علیه آمریکا و اسرائیل استفاده می‌کند. این اتهامات بسیار بی‌منطق است زیرا هرگونه اقدام تحریک‌آمیز از جانب ایران علیه آمریکا و اسرائیل که خود به ترتیب دارای هزاران و صدها سلاح‌های هستهای هستند، به نابودی مطلق منتهی می‌شود. ایران آشکارا به این واقعیت اعتراف کرده است.
10) تغییر نظام را فراموش کنید: ایده برخی از سیاستمداران آمریکایی این است که انگیزه ایران برای دنبال کردن تسلیحات هستهای، بازدارندگی هستهای است. اگر این نگرانی درست باشد، بنابراین سلاح‌های هستهای ایران تنها برای جلوگیری از جنگ مورد استفاده قرار می‌گیرد که این پیامد مثبتی است اما این نگرانی بر فرضیه نادرستی بنا شده است زیرا ایران قصد ندارد با چنین هدفی به سلاح‌های هستهای دست پیدا کند. در حین جنگ 8 ساله ایران و عراق، آمریکا و غرب تمام تلاش خود را به کار گرفتند تا از عراق علیه ایران حمایت کنند اما نتوانستند ایران را شکست دهند و بالعکس، ایران بدون سلاح‌های هستهای در 34 سال گذشته قوی تر شده است و تلاش‌های غرب برای سرنگونی نظام را ناکام گذاشته است و بالعکس موقعیت آمریکا و اسرائیل در منطقه علیرغم آنکه هزاران سلاح هستهای دارند، تنزل پیدا کرده است.
نویسنده این یادداشت با استناد به این دلایل، ضمن تأکید بر آنکه ایران به دنبال تسلیحات هستهای نیست، گفت که اینها تنها اندک دلایلی بود برای آنکه غرب به جای اعمال خشونت و تحریم‌های بیشتر علیه ایران، به دنبال یک راه‌حل واقع‌گرایانه باشد.
به اعتقاد محقق موسسه پرینستون وودرو ویلسون، تهران تنها توافقنامه‌ای را می‌پذیرد که در آن گروه 1+5، حق قانونی ایران برای غنی‌سازی اورانیوم را تحت چارچوب «ان‌پی‌تی» بپذیرد و به تدریج تحریم‌ها علیه این کشور را حذف کند و در عوض، ایران برای کاهش نگرانی‌های غرب، فتوای آیت‌الله «علی خامنه‌ای» رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران در جهت ممنوع دانستن سلاح‌های هستهای را عملی می‌کند، پروتکل الحاقی و ترتیبات فرعی (کد 3.1) را اجرا می‌کند و با آژانس برای رفع ابهامات فنی و نگرانی‌های این سازمان درباره ابعاد نظامی احتمالی برنامه هستهای خود همکاری می‌کند.
موسویان تصریح کرد که در این شرایط ایران همچنین حاضر می‌شود ذخایر اورانیوم غنی‌شده که مازاد مصرف داخلی است را صادر می‌کند یا آن را به میله‌های سوختی تبدیل می‌کند و یک کنسرسیوم چندجانبه برای غنی‌سازی اورانیوم در ایران به وجود می‌آید.
وی در پایان با اشاره به این موارد تأکید کرد که این بسته پیشنهادی حق قانونی ایران برای غنی‌سازی اورانیوم در چارچوب «ان‌پی‌تی» را به رسمیت می‌شناسد و در عین حال تضمین می‌کند که ایران برای همیشه یک کشور غیرتسلیحات هستهای باقی می‌ماند.
1717
نظر شما