محسن حدادی- آنطور که روابط عمومی موسسه خانه کتاب گزارش داده «تعداد کتاب‌های منتشر شده در پنج ماه نخست سال 1391 برابر با 23 هزار و 338 عنوان بوده است. در حالی که در همین مدت زمانی در سال گذشته 22 هزار و 792 عنوان کتاب منتشر شده‌اند. این آمار نشان می‌دهد که تعداد کتاب‌های چاپ شده در پنج ماه نخست سال جاری افزایشی دو درصدی نسبت به همین مدت زمانی در سال گذشته دارد.» این افزایش دو درصدی با توجه به افزایش تعداد ناشران یک روند عادی و البته رو به نزول محسوب می شود و نمی توان از آن به عنوان یک رشد نسبی در بازار نشر یاد کرد. ضمن اینکه معدل انتشار کتاب در 5 ماه نخست، فروردین و اردیبهشت منتهی به نمایشگاه کتاب را دارد و روزهایی که کاغذ اینطور افسارگسیخته گران نشده بود؛ به عبارتی آمار 7ماه پایانی سال، می تواند بیانگر وضعیت نشر در کشور ما باشد، در زمانی که بند کاغذ از 30 هزار تومان به 95 هزار تومان رسیده است و قرار است که فکری به حال آن بشود.
همچنین در پنج ماه نخست سال 1391 بیشترین تعداد کتاب‌ها به‌ترتیب به موضوع دین (3954 عنوان)، علوم عملی (3797 عنوان)، کودک و نوجوان (3680 عنوان)، ادبیات (2997 عنوان )، علوم اجتماعی(2440 عنوان) و آموزشی و کمک درسی (1274 عنوان) مربوط می‌شوند. بر اساس این اطلاعات در سال جاری بیشترین شمارگان با 250/045/14 نسخه به موضوع دین و پس از آن به کتاب‌های کودک و نوجوان با 160/028/14 نسخه اختصاص دارد. موضوع‌های علوم عملی با 660/818/6 نسخه، ادبیات با 190/050/5 نسخه، علوم اجتماعی با 560/037/5 نسخه و کمک درسی با 300/761/4 در مراحل بعدی قرار دارند. این آمار به خوبی بیانگر فضای کلی حاکم بر صنعت نشر کشور است، آمار بالای کتب دینی بعلاوه کمک آموزشی و کودک و نوجوان...
«بهای کتاب‌ها در پنج ماه نخست سال جاری برابر با 000/779/779/823/2 ریال بوده که افزایشی 18 درصدی را نسبت به زمان مشابه در سال گذشته نشان می‌دهد.» این آمار هم معدل قیمت کتاب است و نه قیمت کتاب های تازه انتشار یافته. به هر حال بسیاری از ناشران، بعد از نمایشگاه کتاب تا ماه پنجم سال، کتاب های چاپ قدیم خود را عرضه کرده اند و هنوز چاپ جدید آثارشان به بازار عرضه نشده است تا درصد افزایش حقیقی قیمت کتاب مشخص شود که به مراتب درصدی بالاتر از 18 خواهد بود. مضاف بر این، بسیاری از ناشران قیمت کتاب های خود را با برچسب و به صورت دستی تغییر داده اند و هم اکنون عرضه می کنند که مطمئنا در آمار خانه کتاب ثبت نشده و نخواهد شد!
بر اساس آمار ارائه شده، «کتاب‌های پنج ماه نخست سال 1391 از سوی 2790 ناشر منتشر شده‌اند» که طبق آمار اعلامی معاونت فرهنگی ارشاد(اسفند 1390) بالغ بر 11 هزار ناشر در کشور ما پروانه نشر دارند که طبق آمار بالا، بیش از 8 هزار ناشر در 5ماه نخست سال که اوج فعالیت های ناشران هم محسوب می شود(با توجه به برگزاری نمایشگاه کتاب)، هیچ اثری را منتشر نکرده اند. برخی ناشران کشور هم به طور رسمی توقف فعالیت های خود را اعلام کرده اند.
و جای خالی شمارگان تفکیکی کتاب نیز در این آمار ارائه شده به شدت محسوس است؛ مقوله ای که اصلی ترین گره بازار کتاب در کنار «نبود فروشگاه های مناسب، نبود توزیع مناسب، طبقه بندی نشدن ناشران و نویسندگان، بی اعتنایی به کپی رایت و...» محسوب می شود؛ وقتی آمار نشر کتاب از 3 تا 5 هزار نسخه به 1100 و 700 نسخه می رسد، به نظر می رسد نمی توان چنین پروسه ای را به «صنعت نشر» یک کشور 76 میلیونی با ده ها عنوان جایزه و جشنواره کتاب، تعبیر کرد.
6060
نظر شما