پرونده مشاغل یکساله"کارورزی"بسته شد/ جذب کارجوی دکترا با 350هزار تومان

اجرای طرح مشاغل یکساله "کارورزی" نیروی جویای کار که از طریق حمایت دولت و کارفرمایان منجر به ورود برخی جوانان به بازار موقت کار می‌شد، با قطع حمایت‌ها به فراموشی سپرده شد.

"کارورزی"؛ طرحی 11 ماهه که طی آن با حمایت کارفرما و دولت نیروهای متقاضی کار در شرایط واقعی بنگاه ها و واحدهای تولیدی قرار می گیرند و از نزدیک شاهد مسائل و موضوعات مختلف کاری در عرصه های گوناگون خواهند بود.
این طرح از دو زوایه قابل بررسی است، اول اینکه به افراد و کارجویان اجازه داده می شود قبل از پذیرش در دنیای واقعی کار در شرایط آن قرار گیرند و این موضوع می تواند نوعی حمایت مستقیم از اشتغال آینده کارجویان محسوب شود.
از سویی با پرداخت کمک هزینه هایی، افراد جویای کار ضمن آنکه فرصتی را می یابند تا توان کاری خود را به کارفرمایان نشان دهند مبالغی نیز برای گذران زندگی به دست می آورند.
شورای عالی اشتغال در سال 86 طرحی را به تصویب رساند که طی آن بنگاه ها و واحدهای تولیدی کشور را ترغیب کند تا در زمینه جذب کارورزان اقداماتی را انجام دهند. متاسفانه این رویه طی سال های اخیر با رکود و نوعی توقف همراه شده است و دیگر کارفرمایان علاقه ای به جذب نیروی کاررورز از خود نشان نمی دهند.
کارورزی؛ فرصت سازی یا فرصت سوزی؟

برخی معتقدند که کارفرمایان هر تلاشی را که برای کاهش هزینه ها و افزایش بهره وری بنگاه لازم باشد، انجام می دهند و حذف پذیرش کارورز و نپذیرفتن نیروهای آموزشی در فضای واقعی کار، همچنین رد هرگونه مسئولیت اضافه ای از سوی بازار کار از جمله اینگونه اقدامات کارفرمایان است.
به صورت کلی، پیش تر و در سال 87 شرایطی برای نحوه پذیرش کارورزان در بنگاه ها اعلام شده بود که می توان به در نظر گرفتن شرایط سنی به این شرح اشاره کرد که دارا بودن حداکثر 25 سال برای مقطع کاردانی، 28 سال برای کارشناسی، 31 سال برای کارشناسی ارشد و 35 سال برای دکتری از شرایط طرح کارورزی است.
همچنین کارورزانی که در واحدهای مختلف پذیرفته می شدند باید طبق مصوبه دستمزد سالیانه شورای عالی کار که برای سال جاری به میزان 389 هزار و 700 تومان است، حقوق دریافت کنند. به عبارتی، کارورز مقطع کاردانی می تواند از 50 درصد، کارشناسی 70 درصد، کارشناسی ارشد و بالاتر 90 از درصد حقوق تعیین شده شورای عالی کار که نیمی از آن توسط مجری طرح (دستگاه های دولتی) و 50 درصد دیگر از سوی واحد پذیرنده به عنوان کمک هزینه به کارورز پرداخت می شود، بهره مند شوند.
جدول حقوق کارورزان طبق مصوبه شورای عالی کار

اگر فارغ التحصیلی بتواند در سال جاری توسط بنگاهی به کارورزی پذیرفته شود با داشتن سطح تحصیلات فوق دیپلم ماهیانه به میزان 194هزار و 850 تومان از کارفرما و دولت کمک هزینه دریافت می کند.
همچنین یک فارغ التحصیل مقطع کارشناسی و کارورز به میزان 272 هزار و 790 تومان و یک کارورز با مقطع تحصیلی بالاتر تا دکترا نیز حداکثر به میزان 350 هزار و 730 تومان، دریافت خواهد کرد. نکته جالب اینکه در نظر گرفتن ارقام ناچیز برای نیروهای جویای کار در این 3 گروه تحصیلی نیز مورد توجه کارفرمایان قرار نمی گیرد در حالی که آنها فقط پرداخت کننده نیمی از مبالغ یادشده خواهند بود.
عدم تامین اعتبار

البته به نظر می رسد در سال‌‍های اخیر دولت در اختصاص مبالغ و بودجه های کارورزی عملکرد مناسبی نداشته و یا اینکه سهم اعتباراتی را برای این کار در نظر نگرفته است. آخرین ردپایی که از اجرای این طرح باقی مانده مربوط به سال 88 است که قرار بود 100هزار کارورز در بخش‌های مختلف جدب شود، اما به دلیل عدم تامین اعتبارات سهم دولت، این مهم میسر نشد.
ارتقای سطح مهارت‌های فارغ التحصیلان دانشگاهی، ایجاد روحیه و اعتماد به نفس در نیروی جویای کار، اصلاح ساختار تولید در کشور و انتقال یافته های جدید دانشگاهی به محیط های کاری؛ از جمله اهداف اجرای طرح کارورزی اعلام شده است. با این حال، دستگاه‌های دولتی و موسسات وابسته به دولت امکان جذب کارورزان را ندارند و این کار صرفا باید توسط بنگاه های بخش خصوصی انجام شود.
با این حال همانگونه که اشاره شده به دلیل کاهش سطح ریسک پذیری بنگاه ها و کارفرمایان بخش خصوصی، وجود مشکلات مالی و نقدینگی و همچنین کاهش میزان تلاش واحدها برای جذب نیروی جدید؛ باعث شده تا نه تنها در پروژه کارورزی هیچگونه پیشرفتی طی سال های اخیر به وجود نیاید، بلکه به نوعی نیز این پروژه تاثیرگذاری خود را به دلیل عدم اجرا در بازار کار از دست بدهد.
مشاغل یکساله راهگشا نیست

اولیاء علی بیگی با بیان اینکه طرح کارورزی در گذشته برای آموزش بخشی از نیروی جویای کار انجام شده است، گفت: با اینکه مبالغ ناچیزی برای استفاده از نیروی آماده به کار در بنگاه ها در نظر گرفته می شود، اما اینگونه برنامه ها نمی تواند راهگشای مشکل اشتغال در کشور باشد.
رئیس کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور اظهار داشت: باید برنامه های موثری برای ایجاد فرصت های شغلی کارجویان در کشور به اجرا گذاشته شود تا افراد بتوانند از طریق دریافت حقوق، هزینه های معیشت خود را تامین کنند.
علی بیگی با بیان اینکه اگر می توان شرایطی را در بنگاه ها ایجاد کرد که یک نیرویی بتواند 11 ماه در جایی کار کند، بهتر است شرایطی فراهم شود تا افراد به صورت پایدار در بازار کار جذب شوند.
این مقام مسئول کارگری کشور افزود: متاسفانه در سال هایی که این طرح اجرایی شده، زمینه های فراوانی برای سوء استفاده از نیروی متقاضی کار در کشور فراهم شد. با این حال افراد پس از حدود 1 سال کار با انگیزه در بنگاه ها و به امید جذب توسط کارفرما، اخراج می شدند.
وی بیان داشت: نمی توان امیدوار بود که از طریق ایجاد مشاغل یکساله برای کارجویان، مشکل اشتغال کشور را حل کرد بلکه باید به فکر ایجاد بسترهای واقعی شغلی در کشور باشیم.
3939