به گزارش خبرآنلاین، «بیداری در باغ مومیایی» تالیف محمد جعفر محمدزاده، پژوهشی مقایسه‌ای در شناخت فردوسی و «غرر اخبار الملوک الفرس و سیرهم» مشهور به تاریخ ثعالبی از سوی نشر امرود منتشر شد.
محمودزاذه درباره این کتاب پژوهشی و مرجع معتقد است: «دریافت معانی بلند شاهنامه از یک سو در گرو آشنایی با منطق اسطوره و از دیگر سو، مستلزم پژوهش تطبیقی شاهنامه و مقایسه آن با آثار دیگری است که در آنها از داستان‌های حماسی ایران سخن رفته است. درک درست آنچه در شاهنامه آمده است، نیازمند شناختی اجمالی از اسطوره است. خلاف نظر کسانی که به ظاهر شاهنامه می‌نگرند و آن را اثری ساده و بی‌پیرایه می‌دانند که به آسانی می‌توان ظرایف و دقایق و رموز آن را باز شناخت، باید گفت پشت کلمات و جملات و بیت‌های ساده و روان شاهنامه، انبوهی از اندیشه‌ها وافکار تو در تو قرار دارد که فهم لغات و کلمات برای درک آنها کافی نیست. »
معاون مطبوعاتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مقدمه این می نویسد:«این کتاب مقایسه شاهنامه فردوسی با غرر اخبار ملوک الفرس و سیرهم مشهور به تاریخ ثعالبی است....تاریخ ثعالبی کتابی نه چندان مشهور است. کتابی که فقط یکبار از سوی انتشارات نقره به وسیله آقای محمد فضائلی ترجمه شده و در سال 1367 به چاپ رسیده است و همانند سایر کتاب هایی که در زمینه تاریخ اساطیر پهلوانی و پادشاهی ایران نوشته شده، در سایه عظمت شاهنامه شهرت نیافته است. پس از مطالعه تاریخ ثعالبی و شاهنامه فردوسی، کار مقایسه جزء به جزء آنچه در این دو کتاب آمده بود با دقت انجام گرفت. هرجا داستانی مهم و یا دوره ای از ادوار پادشاهی در یکی از این دو اثر نیامده بود نیز ذکر گردید...امید اینکه این اثر بتواند به نوبه خود و در حد و اندازه بضاعت نگارنده اندکی از تفاوت های شاهنامه را با یک اثر تاریخی، که به نوعی اساطیر و تاریخ حماسی و پهلوانی ایران را بیان کرده است، در منظر و محل قضاوت قرار دهد.
بنابراین گزارش، در فصل دوم کتاب و در خصوص مذهب فردوسی می خوانیم:
«بنابر آنچه در اغلب تذکره ها آمده است، فردوسی ملسمان شیعه معتزلی و از دوستداران خاندان پیامبر(ص) بوده؛ آنگونه که خود می گوید:
نبی آفتاب و صحابان چو ماه
به هم بسته یکدگر راست راه
منم بنده اهل بیت نبی
ستاینده خاک پای وصی
گرچه قول مشهور بر شیعه بودن فردوسی است، شواهد و قرائنی هم هست که این اعتقاد مشهور را ممکن است خدشه دار کند از جمله بیت هایی از مقدمه شاهنامه که احترام فردوسی را به سه خلیفه اول نشان می دهد. در اینجا لازم است سخن محمدجعفر یاحقی از اساتید دانشگاه فردوسی مشهد در این زمینه آورده شود، که اظهار نظر منصفانه ای به نظر می رسد:
« درشیعه بودن فردوسی تردید نشده است هرچند فردوسی، برابر برخی نسخه های شاهنامه، از سه خلیفه اول به نیکی یاد کرده و مثل هر انسان منصفی به معتقدات و باورهای اکثریت جامعه آن روز به چشم احترام نگریسته است، با این حال حضرت علی(ع) برای او احترام و اهمیت دیگری داشته است. کتاب شاهانامه کتاب معتقدات اسلامی نیست و نباید بدان به عنوان مرجعی برای باورهای شخصی فردوسی نگریست. با این حال اندیشه های قدیم فردوسی، که بدون تردید از کلام و تعالیم شیعه مایه می گیرد، در اغلب بخش های شاهنامه قابل ملاحظه است. البته در مورد جزئیات مذهبی فردوسی جای بحث است. بیشتر به نظر می رسد او شیعه زیدی بوده است. اگر از «پاک‌اعتقاد» منظور شیعه معتقد و مومن حزب اللهی امروز مراد است که از لهو و لعب به دور است و دست به شراب و حتی کباب در معنای گذشته آن نمی‌آلاید و هیچوقت قدمی بر خلاف مصالح امروز جامعه ما و در جهت مناقض معتقدات و باورهای امروزین بر نمی دارد، نمی توان با اطمینان جواب مثبت داد. اما اینگونه به انسان قرن چهارم اسیر در چنگال همه مسائل آن روزگار نگریستن خطاست. فردوسی را باید در مجموعه فرهنگی و تاریخی روزگار خود او دید و در این صورت باید پاک اعتقادترین و شریف ترین و مبراترین و اخلاقی ترین انسان های روزگارش دانست.»
این کتاب مرجع و خواندنی که سفری است به لایه های درونی شاهنامه فردوسی و بازخوانی اصلی ترین داستان ها و شخصیت های این شاهکار ادبی، در دو بخش و دوازده فصل تنظیم شده و «حماسه و اسطوره، اندیشه فردوسی و ثعالبی، پیشدادیان، کیانیان، اشکانیان، ساسانیان و...» عناوین برخی فصل های اصلی این کتاب است. همچنین فصل پایانی کتاب به تفاوت های شاهنامه و ثعالبی پرداخته است.
این کتاب در 400 صفحه و با قیمت 14هزار تومان روانه بازار نشر شده است.
ساکنان تهران برای تهیه این کتاب(در صورت موجود بودن در بازار) کافیست با شماره 20- 88557016 سامانه اشتراک محصولات فرهنگی؛ سام تماس بگیرند و آن را در محل کار یا منزل _ بدون هزینه ارسال _ دریافت کنند. باقی هموطنان نیز با پرداخت هزینه پستی می توانند این کتاب ها را تلفنی سفارش بدهند.
6060
نظر شما