سال 1391 در حالی برای جمهوری اسلامی ایران آغاز گردید که این سال از سوی رهبر معظم انقلاب، سال حمایت از تولید ملی، سرمایه و کار ایرانی نامگذاری گردید. انتخاب این عنوان برای سال از سوی رهبر انقلاب حکایت از درک واقعیات حاکم بر جامعه ایران از نظر داخلی و خارجی دارد. از بعد داخلی یکی از مهمترین مسائل فراروی انقلاب ایران در دهه چهارم حیات خود، موضوع جوانان و اشتغال می باشد و از نظر خارجی نیز یکی از مهمترین مسائل در سیاست خارجی ایران تلاش دولت های غربی برای تنگ تر کردن حلقه ها و فشارها بر ایران بخصوص با اتکاء به رهیافت اقتصادی می باشد. لذا با توجه به چنین وضعیتی بنظر می رسد حمایت از تولید ملی راهکاری مناسب برای مقابله با هر دو چالش فراروی نظام در هر دو حوزه داخلی و خارجی باشد.
راهکار حمایت از تولید ملی، سرمایه و کار ایرانی در شرایطی در حال تبدیل شدن به گفتمان مسلط در جامعه ایران است که سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در آزمونی بزرگ قرار دارد. شاید یکی از مهمترین مصادیق این آزمون مذاکرات استانبول پیرامون موضوع هسته ای ایران باشد. اهمیت این مذاکرات برای جمهوری اسلامی ایران همانند ملی شدن صنعت نفت به این دلیل است که موضوع هسته ای به یک مسئله حیثیتی برای ایران تبدیل شده است کما اینکه در دوره ملی شدن نفت نیز ایران مدعی بود که حاضر است چاههای نفت را با دینامیت منفجر کند اما به شرکت نفت ایران و انگلیس نفت تحویل ندهد اما از سوی دیگر این مهم نیز باید مدنظر مسئولان دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران قرار گیرد که اولویت برای یک نظام سیاسی بقا و حفظ منافع ملی در چهارچوب واقعیات حاکم بر جهان بین المللی است. این مهم زمانی اهمیت بیشتری پیدا می کند که این نکته مدنظر قرار گیرد که یکی از اهداف مخالفان جمهوری اسلامی ایران و در راس آنها آمریکا، به بن بست رسیدن مذاکرات و تنگ تر کردن حلقه تحریم ها بر علیه جمهوری اسلامی ایران می باشد. بنظر می رسد برای خروج از چنین بن بستی یگانه راهکار مدنظر قرار دادن سه اصل مورد تایید رهبر معظم انقلاب در سیاست خارجی یعنی حکمت، عزت و مصلحت باشد، یعنی اینکه در عین حال که باید دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران کوچکترین سازشی بر سر عزت و غرور ملی ایران انجام ندهد در عین حال باید بر اساس دو اصل حکمت و مصلحت واقعیات حاکم بر روابط بین الملل در رفتارهای سیاسی دولتمردان سیاست خارجی ایران مدنظر قرار گیرد. اهمیت این موضوع هنگامی دو چندان میگردد که این مهم مورد توجه قرار گیرد که در حال حاضر خیزشهای مردمی در شمال آفریقا و خاورمیانه طنین افکن شده و گفتمان مسلط بر آنها، گفتمان دینی می باشد و یکی از اهداف مخالفان جمهوری اسلامی ایران بدبین کردن این جنبشها نسبت به جمهوری اسلامی ایران از طریق ایران هراسی بخصوص از طریق ایجاد مشکلات فراروی جمهوری اسلامی ایران به منظور عدم امکان توجه به آنها از سوی ایران می باشد. نگارنده بر این باور است که مصداق عینی توجه ایران به سه اصل عزت، حکمت و مصلحت در سیاست خارجی ایران زمانی عینیت یافت که در موضوع سوریه ایران در عین حمایت از اصلاحات در سوریه، مخالفت خود را با هرگونه طرح آمریکایی اعلام کرد. به امید اینکه این واقع بینی در دیپلماسی هسته ای در استانبول نیز مدنظر قرار گیرد .
*استاديار علوم سياسي دانشگاه اصفهان
نظر شما