نقش‌های ماندگار خسرو شکیبایی + عکس

الهام نداف: «شب» ساخته‌ رسول صدر عاملی که این روزها روی پرده سینماهاست، آخرین حضور خسرو شکیبایی بود. هرچند بعد از مرگ او هربار که نامی از وی برده می‌شود و یا صحنه‌ای از فیلم‌هایش به نمایش در می‌آید آن‌چنان مورد تشویق قرار می‌گیرد که انگار قدرتمندتر از همیشه در سینما حضور دارد، اما با مرگ او بسیاری از اهالی سینما تجربه‌ همکاری با این هنرمند را از دست دادند.

 

 

 

عمده فعالیت‌های مرحوم شکیبایی مربوط به سینماست و بازیگری در عرصه‌ی سینما را به صورت حرفه‌ای از سال 1361 با بازی در فیلم «خط قرمز» مسعود کیمیایی شروع کرد، اما از آنجایی که دانش‌آموخته‌ رشته‌ی بازیگری از دانشکده‌ی هنرهای زیبا بود، پیش از انقلاب با حضور در روی صحنه‌ی تئاتر بازیگری را به نحوی دیگر تجربه کرده بود.
 
از جمله‌ نمایش‌هایی که وی در آن‌ها ایفای نقش کرده می‌توان به «سنگ و سرنا»، «همه‌ی پسران من»، «شب بیست و یکم»، و «بیا تا گل برافشانیم» اشاره کرد. شکیبایی چندین نمایش تلویزیون مانند «فیزیکدان‌ها» و «هنگامه‌ شیرین وصال» را هم در کارنامه‌ی هنری خود دارد.
 

با توجه به صدای منحصر به فرد و دوست داشتنی مرحوم شکیبایی، دومین عرصه‌ای که بعد از تئاتر به آن قدم گذاشت، دوبلوری بود. پنج سال پس از ورود به تئاتر، یعنی در سال 1347 وارد حرفه‌ دوبلوری شد و مدت کوتاهی در این زمینه فعالیت کرد.

 

 

حمید هامون ماندگارترین نقشی‌است که شکیبایی از خود به‌جا گذاشت. این از معدود دفعاتی بود که شخصیت یک فیلم ماندنی‌تر از خود فیلم شد و بر نام کارگردان سایه انداخت. از آن به بعد خیلی‌ها شکیبایی را با نام هامون می‌شناختند. به خاطر بازی در این فیلم، موفق به دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد از هشتمین جشنواره‌ی فیلم فجر شد.

هامون آن‌قدر بر شکیبایی تاثیر گذاشت که در فیلم‌های بعدی هم نتوانست از سیطره‌ این نقش بیرون بیاید. اما بازی در «کیمیا» احمدرضا درویش و این‌بار، بازی در نقش مردی آرام و دور از هرگونه هیاهو او را از جلد حمید هامون بیرون کشید.
 

بازی در «کیمیا» سبب شد شکیبایی سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد جشنواره‌ دهم فیلم فجر را از آن خود کند. از دیگر نقش‌های متفاوت شکیبایی در سینما می‌توان به فیلم «خواهران غریب» کیومرث پوراحمد اشاره کرد. وی در این فیلم با وجود نداشتن تسلط کامل بر موسیقی، به خوبی از عهده‌ی نقش برآمد و بار دیگر توانست خاطره‌ای خوب از یک شخصیت سینمایی به یادگار باقی گذارد.
 

اما سومین سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را همکاری با فریدون جیرانی و بازی در فیلم «سالاد فصل» در بیست و دومین دوره‌ی جشنواره، برای شکیبایی رقم زد. پس از گذشت نزدیک به بیست و دو سال از اولین حضورش در فیلم کیمیایی بار دیگر در «حکم» و در کنار عزت‌الله انتظامی با کیمیایی فیلم دیگری را تجربه کرد.

از دیگر فیلم‌هایی که این هنرمند در آن‌ها خوش درخشید می‌توان به «پری» و «سارا» داریوش مهرجویی، «دست‌های خالی» ابوالقاسم طالبی، «ترن» امیر قویدل، و «اتوبوس شب» کیومرث پوراحمد اشاره کرد. آخرین بازی او در سینما فیلم سینمایی «شب» ساخته‌ی رسول صدرعاملی است که شکیبایی آن را در دوران بیماری بازی کرد. این فیلم بعد از گذشت سه سال از ساختش این روزها روی پرده‌ سینماست.

 

 

شکیبایی اولین بار به دعوت محمدرضا اصلانی کارگردان سینما و تلوزیون و با بازی در مجموعه‌ی «سمک عیار» پا به تلویزیون گذاشت و پس از آن در سریال‌هایی چون «لحظه»، «کوچک جنگلی»، «مدرس»، «روزی روزگاری»، «خانه‌ی سبز»، «کاکتوس»، «آواز مه»، «تفنگ سرپر»، و «در کنار هم» بازی کرد، اما ماندگارترین بازی او در عرصه‌ی تلویزیون مجموعه‌ «خانه‌ی سبز» است که نام شکیبایی را برای مدت زیادی بر سر زبان‌ها انداخت. هم‌بازی شدن با مهرانه‌ مهین‌ترابی و تعامل این زوج هنری تا جایی پش رفت که باعث محبوبیت بیژن بیرنگ و مسعود رسام کارگردانان «خانه‌ سبز» شد.
 

صدا و نوع خاص بیان شکیبایی در گفتن دیالوگ‌های «خانه‌ی سبز» بیش از دیگر آثارش به چشم آمد.

 

 

خسرو شکیبایی بخش قابل توجهی از موفقیت‌های هنری‌اش را در عرصه‌ی بازیگری مرهون صدای به یاد ماندنی‌اش بود. وی به خوبی می‌دانست کجا و چگونه باید از شیوه‌ خاص بیانش استفاده کند و نحوه‌ی ادای کلماتش را با شخصیت‌های فیلم منطبق می‌کرد. این توانایی او سبب شد که در ادامه‌ فعالیت‌های هنری‌‌‌‌اش برخی از آثار فروغ فرخ‌زاد، سهراب سپهری، سیدعلی صالحی و محمدرضا عبدالملکیان را دکلمه کند و اتفاقا این‌کار با استقبال ویژه‌ای روبه‌رو شد.
 

58246