در 45 کیلومترى کاشان، پاى کوهى بلند، گنبد و بارگاهى خوش منظر با کاشیکارى طلایى و گلدسته‌هایى آبى رنگ جلوه‌گر است؛ گنبد و بارگاه سلطان على بن محمد باقر(ع). مراسم قالیشویان که همه ساله در این منطقه برگزار مى‌شود، تنها آئین مذهبى اسلامى‌است که به تقویم خورشیدى برپا مى‌شود. در این مراسم که مردم از شهرهاى فین، کاشان و خاوه براى برگزارى آن آمده‌اند در حالى که چوب‌هایى به دست دارند، قالى‌اى را به نماد شستن خون على بن محمد باقر در چشمه شاهزاده حسین(ع) مى‌شویند؛ مراسمى‌که در فهرست میراث معنوى کشور نیز ثبت شده است. اردهال به سبب شهادت حضرت سلطان على فرزند امام محمد باقر(ع) در آن خاک، مشهد سلطان على یا مشهد اردهال نامیده مى‌شود و نیز به خاطر قالى معروفى که پیکر امامزاده على(ع) را روى آن نهادند و بعد قالى را به جاى پیکر او غسل دادند «مشهد قالى» نام گرفته است.
در اوایل قرن دوم هجرى مردم کاشان و فین با اعزام نمایندگانى به مدینه از حضرت امام محمد باقر(ع) دعوت کردند به این ناحیه تشریف بیاورند. حضرت در اجابت این تقاضا فرزند برومندش امامزاده سلطان على، را به کاشان فرستاد. آن حضرت در محل فعلى مسجد جامع کاشان اقامت کرده و مکانى براى درس و ارشاد تشکیل دادند. حکام وقت که دست نشانده بنى‌امیه بودند، به وحشت افتادند و در سال 115 هجرى با آن حضرت و یارانش به جنگ پرداختند. آن‌ها امامزاده سلطان على(ع) را روى سجاده نماز شهید کردند. به همین علت است که اهالى روستاى فین کاشان و چند روستاى دیگر، قالى‌اى را که در هنگام شهادت على بن محمد باقر بر پیکر او پیچیده بوده‌اند را از مردم خاوه تحویل مى‌گیرند. قالى به صورت لوله شده بر دوش جوانان قرار مى‌دهند و آنان آن را به سوى چشمه‌اى که در حدود چند صد مترى شرق بنا واقع است، مى‌برند. به دنبال این دسته، گروهى دیگر که هر یک چوبدستى بلندى را در دست دارند، حرکت مى‌کنند و با تکان دادن چوبدستى در هوا به نبردى نمادین با قاتل امامزاده مى‌پردازند. قالى در کنار چشمه زمین گذاشته مى‌گذاشتند و آب چشمه را به نشانه غسل دادن امامزاده بر آن مى‌افشانند. سپس از راهى دیگر قالى را به صحن فینى‌ها مى‌آورند و آن را به بزرگان تحویل مى‌دهند و آنان نیز قالى را در محفظه‌اى تا سال بعد نگه مى‌دارند. پیش از ورود قالى به آرامگاه، چوب به دستان با دویدن و تکان دادن چوب‌ها و فریاد و شعارهاى مهیج، نبرد با قاتل امامزاده را دنبال مى‌کنند. این افراد با شعار «حسین حسین» به خونخواهى امامزاده مى‌پردازند. رسیدن حاملان قالى به درگاه ورودى امامزاده و سپردن آن به گروهى دیگر که باید آن را به درون ببرند، همراه با تشریفات خاصى است.
برگزارى مراسم قالیشویان در دومین جمعه مهرماه ریشه در آئین‌هاى ایرانیان باستان دارد، چنان‌که با ظهور دین اسلام، برخى از آئین‌هاى قدیمى‌ایرانیان همچون جشن نوروز در میان مسلمانان رواج یافت و برخى از آئین‌ها نیز در قالب سنت‌هاى اسلامى‌ظهور کرد. واقعه شهادت حضرت على بن محمد باقر(ع) که در جمادى الثانى سال 106 قمرى رخ داد، همزمان با دومین هفته مهر ماه سال شمسى و برپایى آئین مهرگان بوده است. مردم فین نیز آئین خاصى به نام جشن آبریزان برگزار مى‌کردند و به نظر مى‌رسد به هنگام شهادت آن حضرت، مردم سرگرم برگزارى جشن بودند ولى به محض شنیدن خبر شهادت سراسیمه خود را به مشهد اردهال رساندند. همه ساله، در هفته دوم مهرماه مشهد اردهال پذیراى هزاران خانواده ایرانى و گردشگرانى است که براى دیدن این مراسم به این محله مى‌آیند.
نظر شما