همزمان با جشن جهانی نوروز که با حضور سفیران کشورهای عضو پرونده جهانی نوروز در مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران در تهران برگزار شد، نمایشکاه عروسک‌های بومی کشورهای حوزه نوروز در محل موزه کوشک احمدشاهی این مجموعه گشایش یافت.
عروسک های ملل نوروز نمادهایی از فرهنگ کهن ایرانشهر بزرگ است که هر یک معرف و مبین زیباترین پیام های مهرورزانه و صلح آورانه است.
این نمادهای زیبا و رنگارنگ از فرهنگ نوروز، با همه ارزش‌های بی بدیل شکوه نوروز را از جای جای ایران فرهنگی گرفته تا کشورهای تاجیکستان، ازبکستان و قرقیزستان به نمایش می‌گذارند. همچنین این نمایشگاه فرصتی برای آشنایی با برخی از نمادهای نوروزی از مجموعه کشورهای حوزه نوروز است.
نوروز سومین میراث ناملموس جهانی
آئین باستانی و کهن نوروز به عنوان نخستین اثر ناملموس ایرانی با عضویت هفت کشور و با عنوان یک پرونده مشترک، با درخواست و مدیریت ایران و همکاری کشورهای جمهوری آذربایجان، هند، قرقیزستان، پاکستان، ترکیه و ازبکستان که آن سال به عنوان سومین میراث ناملموس جهان در سال۱۳۸۸ (۲۰۱۰) در فهرست میراث ناملموس یونسکو به ثبت رسید.
نوروز با قدمتی سه هزار ساله پهنه وسیع و همگون جغرافیای فرهنگی فراتر از فلات ایران، از چین تا آن سوی فرات و با جمعیتی بیش از ۳۰۰ میلیون نفر را در برمی‌گیرد و به دلیل اهمیت و ارزش فرهنگی و باستانی مشترک، پنج کشور افغانستان، عراق، قزاقستان، تاجیکستان و ترکمنستان هم پس از ثبت جهانی، درخواست عضویت در این پرونده مشترک جهانی را مطرح کردند، پرونده جدیدی تشکیل شد و بار دیگر نوروز، پنج سال بعد از ثبت جهانی در سال۱۳۹۳ (۲۰۱۵) با مدارک و مستندات کامل‌تر به عنوان میراث ناملموس مشترک ۱۲ کشور، در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسید.
نوروز و برپایی مراسم آن، آیینی بسیار قدیمی است که ریشه آن به ایران باستان باز می‌گردد؛ بسیاری از مورخان معتقدند که نژاد پارسی (آریایی) حتی پیش از زرتشت و آغاز تمدن بابل، بهار و سال نو را جشن می‌گرفتند و این رسم، نسل‌به‌نسل در میان آنها استمرار یافته است. در کتیبه‌های برجای مانده از ایران باستان به عیدهایی به نام «اَکتیو» اشاره شده که آغاز آن همزمان با شروع فصل بهار و پایان آن، دوازدهم فروردین ماه بوده است.
ماندگاری سرزمین باستانی و قوم ایرانی مولود فرهنگ کهن، ریشه‌دار و خرد باور اقوام ایرانی است که توانسته با گذشت چند هزار سال و صدها مصایب و حوادث دردناک تا به امروز موجودیت خود را نگاه دارد. آنچه در طول هزاره‌ها مایه بقای ایران بوده و جاودانگی آینده آن را تضمین کرده است، فرهنگ غنی، باورها، آداب و رسوم انسان‌ساز و خردپسند آن بوده است که نوروز و جشن‌های دیگر ملی و مذهبی از آن شمار است.
آیین‌های نوروز از روزهای پایانی سال با خانه‌تکانی، نو کردن جامه و اسباب و اشیای زندگی آغار می‌شود، پس از آن از اول فروردین با چیدن سفره نوروزی (هفت سین)، دید و بازدید و گستردن خوان نوروزی، به مدت ۱۲ روز ادامه دارد و در این مدت نوروزانه یا عیدانه و عیدی‌دادن مرسوم است؛ روز سیزده فروردین، مردم با بیرون آمدن از خانه و رفتن به دشت و بوستان (سیزده بدر) در کنار سبزه و آب روان و چشمه‌سارها به صورت دسته‌جمعی و خانوادگی برای باز پیوستن به زندگی نوین آماده می‌شوند.
آیین‌های نوروزی اعم از شادی‌ها و بازی‌ها و جشن‌های در اقوام و مناطق مختلف در حوزه فرهنگی و جغرافیایی نوروز متعدد و متنوع است؛ این رسوم از شادی‌ها، سروده‌ها، نغمه‌ها و پایکوبی‌ها، غذاها و شیرینی‌ها تا بازی‌ها و مسابقات کشتی پهلوانی، اسب‌دوانی و بازی‌های برد و باختی محلی گرفته تا به آب‌افکندن سبزه‌های رویانده نوروزی، گره‌زدن سبزه به دست دختران دمِ بخت، خوردن آش‌رشته و باقالای پخته در دشت و صحرا در سیزدهمین روز نوروز، از آیین‌های برجسته و خاص آیین کهن نوروز است که از ۱۳سال پیش جهانی شده است.
۵۷۵۷
نظر شما