محمدرضا بهرامی در یادداشتی برای خبرآنلاین با عنوان «چشم‌انداز بحران افغانستان از منظری دیگر» نوشت: مفاهیمی از جنس دولت - ملت، اجماع ملی و دولت مرکزی که از انحصار استفاده از ابعاد مختلف قدرت برخوردار باشد فاقد تعریفی مورد توافق همگانی ولو به شکل نسبی می باشند. از سوی دیگر کنشگران داخل را نمی توان لزوما عوامل اصلی اثر گذار در بحران محسوب نمود ودر واقع متغیرهای داخل افغانستان در معادله عبور این کشور از بحران در موقعیت فرودست قرار دارند، اجماع بیرونی هم در ضعیف ترین حالت خود طی دو دهه اخیر است. امنیت به عنوان کلیدی ترین زیر ساخت و مولفه شکل دهنده هر فرآیندی اگر چه تنها در یک بعد از وضعیت مناسب تری در مقایسه با گذشته برخوردار است، اما جمع جبری آن در تمامی ابعاد نشان از عدم پایداری اطمینان بخش و قابل محاسبه ای دارد.
بهرامی با طرح گزاره هایی در خصوص محیط داخلی افغانستان و با تبیین نگاهی به افغانستان در بافتاری متفاوت به این جمع بندی می رسد که مجموعه تحولات بیانگر قرار داشتن افغانستان در یک دوران گذار و عدم قطعیت می باشد. این دوران گذار که توام با عدم وجود اجماع بیرونی پیرامون افغانستان است فعلا استمرار خواهد یافت.
از نگاه سفیر سابق کشورمان در افغانستان بعید به نظر می رسد آمریکا امکان هیچ اقدام تعیین کننده ای را در ارتباط با وضعیت افغانستان تا سال ۲۰۲۴ و متعاقب مشخص شدن نتیجه انتخابات ریاست جمهوری این کشور در آن سال تسهیل نماید.
وی همچنین می افزاید: از منظر تئوریک بحران های به جا مانده از دوران جنگ سرد ( همانند افغانستان ) که در دوره تلقی نظام تک قطبی به سرانجام نرسیدند، در دوران گذار فعلی طبیعتا به نتیجه نرسیده و متعاقب مشخص شدن نظام جدید جهانی ژئوپلیتیک امکانی برای به فرجام رسیدن پیدا خواهند کرد.
بهرامی معتقد است در سال ۲۰۰۱ تلقی نظام تک قطبی بر دیگر روایت ها برتری داشت و به همین دلیل نشست بن یک صفحه جدیدی را در افغانستان گشود که دو دهه طول کشید. باید توجه داشت در شرایط فعلی حاکم بر نظام بین الملل امکانی برای تکرار پدیده مذکور وجود ندارد. فهم این زمینه معنایی در سیاست افغانی همه طرف ها مانع از تکرار آزمون و خطا خواهد شد.
همچنین در موضوع نظم امنیتی آتی در منطقه می گوید: توجه به این نکته مهم است که در طول ۲۰ سال گذشته آمریکا با صرف حدود ۹۰ میلیارد دلار نیروهای امنیتی افغانستان را سامان داد ولی هم زمان با فروپاشی ساختار سیاسی حاکم بر افغانستان، نیروهای امنیتی این کشور نیز برای دومین بار در ۵۰ سال اخیر با فروپاشی مواجه و از بین رفت. در کنار بومی نشدن امنیت در افغانستان، از دیگر دلایل این موضوع، آمریکایی زدایی از عنصر امنیت در منطقه به عنوان فصل مشترک غیر هماهنگ کشورهای موثر بود. در این راستا تعریف هر گونه نظم امنیتی قابل اتکا آتی در منطقه مستلزم الزامات خاص خود می باشد.
متن کامل یادداشت سفیر سابق کشورمان در افغانستان را اینجا بخوانید.
4949
نظر شما