نحوه تعامل کاخ سفید با کرملین با توجه به فضای حاکم بر روابط طرفین،با شمارش معکوس برای روی کار آمدن اوباما به پرسشی اساسی و مهم تبدیل شده و بسیاری از کارشناسان و ناظران بین المللی روزهای سختی را برای دو طرف پیش بینی می کنند.
اوباما اخیرادر مصاحبه با شبکه تلویزیونی ان بی سی در خصوص سیاست کاخ سفید در قبال روسیه گفت: "برای ما بسیار مهم است که روابط مان را با روسها از صفر شروع کنیم".کاملا حق با اوباماست.امروز روابط میان دو طرف به ویرانه‌ای تبدیل شده که نیازمند ساز وکارهای اساسی برای آینده ای بهتر است.حتی اگر همه کانال های ارتباطی از بین نرفته باشد،بسیاری از تحلیلگران بر این اعتقادند که زمینه های گفتگو ها و ارتباطات میان دو طرف بسیار محدود است و جو کنونی تداعی کننده فضای جنگ سرد است.
پس از انحلال اتحاد جماهیر شوروی به نظر می‌رسید که فضای حاکم میان دو طرف خوب و مطلوب است و دوستی به وجود آمده به سختی از بین برود. به عنوان مثال در زمان بوریس یلتسین او با شوخ طبعی فراوانش همواره سعی می کرد که در تلطیف فضای دیدارها باکلینتون پیشدستی کند.در همان زمان بود که دو طرف موفق شدند تا با گسترش مناسبات خود موسساتی را برای تحقق نزدیک بیشتر ایجاد کنند.در همین راستا می توان به ایجاد کمیسیون مشترکی که به ریاست ال اگور و نخست وزیر ویکتور چرنومیدرین تشکیل شد، اشاره کرد که علیرغم اختلافات موجود میان دو طرف بر سر جنگ کوزوو و تشکیل شورای ناتو بسیار در خور توجه است.
روابط میان جرج بوش و پوتین نیز در ابتدا در سطح مطلوبی قرار داشت.اولین دیدار میان بوش و پوتین، تداعی کننده این مطلب بود که دو طرف رابطه نزدیکی برقرار خواهند کرد و پس از حملات 11 سپتامبر دو طرف با هدف مبارزه با تروریسم،تا حد زیادی مواضع شان را به یکدیگر نزدیک کردند.
با خسارتی که دو طرف از حملات تروریستی متحمل شدند دو طرف خود را همسو احساس نموده و بر لزوم همکاری و مشارکت تأکید کردند.اما با تغییرات به وجود آمده در عرصه بین الملل پس از سقوط دیوار برلین،نومحافظه‌کاران آمریکایی توافقنامه های منعقده میان دو طرف در طول جنگ سرد از جمله معاهده ABM سال 1972 در خصوص موشکهای ضد موشکی را زیر سوال برند که متعاقب آن استقرار پایگاه موشکی در لهستان و چک و همچنین گسترش ناتو به شرق از جمله پیامدهای چنین نگرشی بود.
روسیه در این میان تلاش کرد تا در اطراف خود "منطقه نفوذ "به وجود آورد.تحولات اوکراین و گرجستان را می توان به عنوان نمونه هایی از تحرکات روسی در پاسخ به اقدامات آمریکا مثال زد.بدین ترتیب روسیه در فضایی قرار گرفت که خود را به عنوان رقیب و قدرتی بزرگ در مقابل ایالات متحده آمریکا دید.
حال سیاستی که اوباما در پیش خواهد گرفت،نه متأثر از دوستی سالهای 1990 و نه دشمنی دوران جنگ سرد خواهد بود. او در ظاهر اعلام کرده است که قصد دارد روابط خود را با روسها بهبود بخشد، اما شاید این اظهارنظر،تنها ژستی برای نشان دادن تمایلی اندک باشد.برخی از محافل دمکرات در آمریکا براین اعتقادند که برای بهبود مناسبات با روسیه سیاستهای دولت آمریکا برای استقرار سپر موشکی باید مورد بازبینی قرار گیرد.
اما مسئله ای که پوتین باید آن را در نظر داشته باشد آنست که نباید اوباما را فردی ناپخته در سیاست خارجی تلقی کرده و او را دست کم بگیرد و همان اشتباه روسیه در دهه 60 را تکرار کند. در سال 1961 نیکیتا خروشچف در سخرانی اش در شهر وین تلاش کرد که جان کندی جوان را تحت تأثیر قرار دهد. در آن سخنرانی او خطاب به رییس جمهور آمریکا گفت:"آنچه که مربوط به ماست،خودمان آن را حل می کنیم و آنچه که مربوط به شماست با گفتگو و مذاکره حل می شود" و دقیقا یک سال بعد ، همان رییس جمهور جوان،روسیه را در کوبا به عقب راند.
ترجمه : زهرا خدایی
نظر شما