دوم، تصویب طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها توسط مجلس شورای اسلامی که روز سه‌شنبه ۱۱ آذر تصویب شد و شورای نگهبان نیز آن را روز چهارشنبه ۱۲آذر تأیید کرد.
طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها از چند ماه پیش در دستور کار مجلس قرار گرفته بود و برخی جزئیات آن را بعضی نمایندگان مجلس به اطلاع رسانه‌ها رسانده بودند اما با ترور شهید فخری‌زاده تصویب آن در مجلس و سپس شورای نگهبان سرعت گرفت. این دو اتفاق که متوالی هم روی داد، انتقادها و فشارها به دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی دولت حسن روحانی را تشدید کرد.
طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها از چند ماه پیش در دستور کار مجلس قرار گرفته بود و برخی جزئیات آن را بعضی نمایندگان مجلس به اطلاع رسانه‌ها رسانده بودند اما با ترور شهید فخری‌زاده تصویب آن در مجلس و سپس شورای نگهبان سرعت گرفت. این دو اتفاق که متوالی هم روی داد، انتقادها و فشارها به دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی دولت حسن روحانی را تشدید کرد.
دولت به صراحت گفته که با این طرح مخالف است و آن را به ضرر دیپلماسی کشور می‌داند. در حالی که محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی روز پنجشنبه در گفت‌وگوی تلویزیونی خود تأکید کرد که این طرح از چند ماه پیش در دستور کار مجلس بوده و هدف از تصویب آن کمک به دیپلماسی کشور برای خروج کشور از زیر بار سنگین تحریم‌های تحمیلی است. وی تأکید کرد، تصویب این طرح به هیچ وجه به معنای خروج ایران از برجام نیست.
در اینجا بد نیست به نکاتی اشاره شود. اول اینکه با توجه به ترور ناجوانمردانه دانشمند هسته‌ای کشورمان که مقامات اسرائیلی نه تنها به صراحت آن را رد نکردند، بلکه تلویحاً نیز بر آن صحه گذاشته‌اند، حاکمیت را بر آن داشت تا واکنش جدی نشان دهد تا به دشمنان ایران نشان دهد که گمان نکنند هر کاری کنند ایران ساکت می‌ماند، ایران برگه‌های زیادی در اختیار دارد که در موقع لزوم می‌تواند از آنها استفاده کند. اتفاقاً این برگه‌ها علیه اسرائیل بیش از همه است.
دیگر اینکه، این صحیح است که با تصویب این طرح کار دولت برای چانه‌زنی با طرف‌های مذاکره کننده غربی سخت‌تر شده اما اولاً، کار ایران با خروج یکجانبه امریکا از برجام سخت شده بود و این سختی به قوت خود باقی است. ثانیاً، هیچ تضمینی نیست اگر حتی این طرح هم تصویب نمی‌شد از فشار غرب به ایران کاسته می‌شد، حتی حالا که ترامپ رفته و بایدن آمده و زمزمه‌های نرمش او برای بازگشت به برجام شنیده میشود.
اتفاقاً ترور شهید فخری‌زاده دقیقاً در زمانی انجام شد که امریکا در دوره گذار انتقال دولت است و روشن است که این اقدام بیش از همه برای فشار به ایران صورت گرفته است. ثالثاً، تجربه نشان داده هرگاه در برابر طرف مقابل با قاطعیت وارد میدان شوید، عقب می‌نشیند و اگر ببیند طرحی جدی در اختیار دارید که می‌تواند محاسباتش را به هم بریزد حاضر میشود امتیاز دهد و شما را راضی کند که معادلات بازی را حفظ کنید.
فراموش نکنیم که برجام زمانی حاصل شد و غرب حق غنی‌سازی ایران را پذیرفت که ایران غنی‌سازی ۲۰ درصدی را آغاز کرده بود، در حالی که قبل از آن به هیچ وجه حاضر نبود حق غنی‌سازی ایران را به رسمیت بشناسد.
ما باید همواره از امکانات‌مان بهترین استفاده را ببریم. شاید با طرح جدید مجلس کار دیپلماتهای ما سخت شده باشد، اما می‌توان از دریچه دیگری نیز به موضوع نگاه کرد. این طرح می‌تواند اهرم فشاری در اختیار دستگاه سیاست خارجی کشورمان قرار دهد تا طرف غربی را وادار کند به برجامی که خود نقض کرده، پایبند بماند و به طور جدی خواسته اصلی ایران را که همان رفع واقعی تحریم‌هاست، محقق کند. هنر دیپلماسی استفاده بهینه از فرصت‌ها و تبدیل موقعیت‌ها و احیاناً تهدیدها به فرصت است.
اگر از این دریچه به موضوع نگاه شود، می‌توان گفت که طرح مجلس می‌تواند به سود مذاکره‌کنندگان ما باشد تا در آینده طرف‌های غربی را وادار کنند تا به طور جدی مذاکره کنند و مذاکرات را بدون فوت وقت به نتیجه برسانند. همان طور که محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان گفته است که اگر غربی‌ها به تعهدات خود در برجام عمل نکنند، دولت ایران مجبور است آنچه مجلس تصویب کرده را اجرا کند.
* منتشر شده در روزنامه ایران
23302
نظر شما