بهنوش خرم‌روز: روز 20 آوریل 2010/ 1 اردیبهشت 1389، بر اثر وقوع انفجار در یکی از چاه‌های نفت شرکت بریتیش پترولیوم در آب‌های خلیج مکزیک، 11 نفر کشته شدند و مقادیر فراوانی نفت روانه آب دریا شد.
انتشار نفت با حجم بالا، چندین ماه ادامه داشت. شدت فوران نفت به درون آب و عمق دهانه به حدی زیاد بود که روبات‌های غول‌پیکر به منطقه اعزام شدند، حتی آن‌ها هم نمی‌توانستند مدت طولانی زیر آب بمانند، به خصوص که انتشار نفت دید را محدود می‌کرد. بعد از تلاش‌های فراوان و البته شکست‌خورده، بالاخره در روز 19 سپتامبر/ 28 شهریور، دهانه چاه نفت زیر آب به طور کامل بسته شد. گفته می‌شود این حادثه بدترین فاجعه زیست‌محیطی در تاریخ آمریکا است که انسان مسبب آن بوده است. آمارهای رسمی می‌گویند طی فاجعه خلیج مکزیک، حدود 5 میلیون بشکه نفت خام درون آب‌های خلیج ریخته شد.
حالا، یک سال از آن روز می‌گذرد و سطح آب بیشتر به قبل از فاجعه شبیه شده است. میکروارگانیسم‌های طبیعی درون آب به پاکسازی کمک کرده‌اند و البته کارکنان هم از مواد شیمیایی برای جمع‌آوری نفت استفاده کرده‌اند. با این وجود به گزارش وی.او.ای دانشمندان می‌گویند هنوز بخش عمده‌ای از نفت آزادشده، درون آب است. نفت همه جا هست: روی بستر دریا، لابه‌لای رسوبات کف دریا، در غذای موجودات آبزی و زیر ماسه‌های ساحل.
عملیات پاکسازی هنوز ادامه دارد و محیط‌دوستان می‌کوشند دلفین‌ها، لاک‌پشت‌ها و سایر موجودات آغشته به نفت را پاک کنند تا جان آن‌ها را نجات بدهند.
به گزارش نشنال‌جئوگرافیک،در سالگرد فاجعه نفتی مکزیک، برخی دانشمندان اعلام کرده‌اند که پدیده‌های عجیب و غریب و نادری را در ماهیان این منطقه شاهد بوده‌اند. به گفته آن‌ها، طی 6 ماه گذشته، میزان مرگ دلفین‌ها و لاک‌پشت‌ها بالا رفته و در ماهیان ساکن مرجان‌های آلوده، نشانه‌هایی از غیرطبیعی بودن دیده شده است. با این حال هنوز نمی‌توان به طور یقین گفت که نفت دقیقا چه تاثیری داشته است. ویلیام پترسون، زیست‌شناس دریایی دانشگاه غرب فلوریدا در این‌باره می‌گوید: «ما فقط می‌دانیم که ماده‌ای وارد سیستم شده که روی غذا و اکوسیستم تاثیر داشته است. از طرف دیگر، می‌دانیم که برخی گونه‌ها دچار مشکل شده‌اند و مانند قبل از فاجعه نیستند. اما برای مطالعه در این زمینه به زمان زیادی نیاز خواهیم داشت.»
اما از سوی دیگر، بسیاری نیمه پر لیوان را می‌بینند. به باور آن‌ها، با این که بسیاری از پیش‌بینی‌های سال گذشته، به خصوص در ماه‌هایی که کسی نمی‌توانست جلوی انتشار نفت را بگیرد، حاکی از این نگرانی بود که خلیج غنی مکزیک به یک منطقه مرگ تبدیل شود، اما حالا، با گذشت یک سال، امیدها بیشتر شده و بسیاری از ماهیگیران منطقه امیدوارند تابستان بتوانند بر سر کار خود برگردند. آن‌ها 6 سال است که با توفان‌های ایوان، دنیس، کاترینا و این‌بار فاجعه نفتی، در کار خود دچار مشکلات جدی شده‌اند.
محققین سازمان ملی اقیانوس و اتمسفر اعلام کرده‌اند که ماهی‌ها و سایر آبزیان این خلیج سالم هستند و می‌توان آن‌ها را خورد، اما آن‌ها هم تایید می‌کنند که تا پاکسازی کامل این خلیج هنوز راه درازی باقی مانده است. اما به گزارش دیلی‌بیست،آن‌ها به مصرف‌کنندگان اطمینان داده‌اند که هر گونه ردی از مواد نفتی در بدن بیش از 40 گونه از آبزیان ساکن خلیج مکزیک، بین 100 تا 1000 بار کم‌تر از حدی است که بخواهد برای مصرف‌کنندگان نگران‌کننده باشد.
اما هیچ‌کدام از این‌ها بدان معنا نیست که کسی دل خوشی از بریتیش پترولیوم دارد یا فاجعه سال گذشته را فراموش کرده است. اگرچه شرکت انگلیسی بریتیش پترولیوم یا به اختصار بی.پی سال گذشته قبول کرد 20 میلیارد دلار را برای جبران ضرر افرادی که از این فاجعه آسیب دیدند، اختصاص دهد، اما در اواخر پاییز گذشته، حرکت‌های مردمی علیه شرکت بی.پی آغاز شد چرا که مردم معتقد بودند بی.پی به تعهدات خود عمل نمی‌کند. البته شرکت ترنس‌اوشن، مالک چاه نفتی آسیب‌دیده و سایر شرکت‌های وابسته هم بی‌نصیب نبودند.
خشم نسبت به بریتیش پترولیم و ترنس‌اوشن زمانی بالا گرفت که نتایج بررسی‌های هیئت‌های اعزامی اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا، نشان داد که این دو شرکت می‌توانستند از وقوع این فاجعه جلوگیری کنند. آن‌ها در اسناد ثبت‌شده در بایگانی این شرکت‌ها، مدارکی پیدا کردند که نشان می‌داد متخصصین بارها در مورد مواد به کار رفته در ساخت این چاه نفتی اظهار نگرانی کرده بودند، اما مدیران شرکت‌ها ترجیح داده بودند این گزارش‌ها و احتمالات را نادیده بگیرند. حتی مشخص شد که یکی از گزارش‌ها دستکاری شده بود.
امروزه از نگرانی‌های عمده مردم منطقه در مورد تاثیر این فاجعه بر سلامتی‌شان است. آن‌ها می‌گویند سردرد، عصبی بودن و مشکلات گوارشی دارند که پزشکان نمی‌توانند توضیح خوبی برای آن پیدا کنند. به گفته مردم محلی،این بیماری‌ها جدید است و قبل از وقوع فاجعه نفتی چنین مشکلاتی نداشته‌اند.
همچنین برخی از دانشمندان علوم دریایی نگران تاثیر بلندمدت مواد نفتی بر تولیدمثل آبزیان منطقه هستند. آن‌ها می‌ترسند تولیدمثل و در نتیجه جمعیت ماهی‌ها در آب‌های خلیج مکزیک در آینده‌ای نه چندان دور کاهش یابد. با این حال، برای تایید یا رد این فرضیه، فقط می‌توان صبر کرد.
در این میان، بسیاری می‌گویند که بی.پی به جای تکمیل پروژه‌های ناتمام خود، دست به تبلیغات گسترده در نشریات و شبکه‌های تلویزیونی زده تا شاید بتواند مردم را متقاعد کند که به وعده‌هایش عمل کرده است. اما این کار، تردید مردم را برطرف نمی‌کند و برعکس برخی را خشمگین‌تر هم ساخته است.
اما چه باید کرد تا دیگر شاهد چنین فجایعی نباشیم؟ برخی دانشمندان بر این باورند که اگر قبل از فاجعه، برای طبیعت و اکوسیستم‌های آن حق قانونی قایل شده بودیم، این فاجعه اتفاق نمی‌افتاد. به گزارش وایرد،بازشناسی حقوق قانونی محیط زیست، در سال 1972 / 1351 توسط استاد حقوق دانشگاه کالیفرنیا ، کریستوفر استون پیشنهاد شد. به اعتقاد وی، مانند بحث‌های حقوق خارجی‌ها، حقوق زنان و حقوق کودکان، بحث در مورد حقوق طبیعت را هم باید جدی گرفت. زیربنای این نظریه این است که طبیعت، موجودات زنده و اکوسیستم‌های زمین، نه به این دلیل که جز دارایی‌های مردم حساب می‌شوند، بلکه به خودی خود ارزشمند هستند. البته چنین رویکردهایی در حال حاضر که نتوانسته‌اند تغییری در حفر چاه‌های نفتی دریایی برای مثال ایجاد کنند، اما فاجعه نفتی خلیج مکزیک، باعث بازنگری در قوانین مربوط به امنیت در بهره‌برداری از منابع نفتی زیر دریا شد.
53272
نظر شما