درحالی که اهالی استان های غربی ایران، از ابتدای سال 90، هفته ای نبوده که نفس راحت بکشند و فقط چشم انتظار مسوولان مانده اند تا شاید کمی از آلام گرد و غبار آنها را کم کنند، اما اکنون علی‌محمد شاعری، قائم مقام سازمان حفاظت محیط زیست آب پاکی را روی تمام امیدواری ها می ریزد: اقدام قابل‌توجهی در مورد این پدیده در داخل کشور نمیتوانیم انجام دهیم و من نمی‌توانم قول واهی در مورد کاهش آن بدهم.
به گزارش ایسنا، او در یک نشست خبری با اعلام اینکه طرح جامع کاهش آلودگی هوا درحال بررسی در کمیسیون زیربنایی دولت است، گفت: قطعا طرح جامع مدیریت گردوغبار که در قالب طرح جامع کاهش آلودگی هوا تهیه شده باید با مشارکت کشورهای منطقه و سازمان‌های ذیربط عملیاتی شود. در روند اجرای این طرح وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی، نیرو و نفت و نیز سازمان هواشناسی و سازمان حفاظت محیط زیست تعهداتی دارند که باید اجرایی شود.
به گفته شاعری، وزارت جهاد کشاورزی باید طبق تعهد، اقداماتی را در جهت بیابان‌زدایی و تثبیت شن انجام دهد: برای این اقدام در حدود 500 هزار هکتار از زمین‌های کشور به سالانه 250 میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد. به دلیل کمبود منابع اعتباری، این مجموعه در 20 تا 30 درصد تعهدات خود موفق بوده است. ما از این مجموعه می‌خواهیم که نسبت به اجرایی شدن تعهدات خود توجه جدی‌تری داشته باشد.
شاعری مقصر بحران گرد و غبار را به نوعی وزارتخانه های مختلف می داند: وزارت نیرو باید نسبت به حق‌آبه‌های تالاب‌هایی که در معرض خطر هستند توجه جدی داشته باشد و نسبت به جلوگیری از خشک‌شدن و احیای مجدد آنها اقدام کند. ضمن اینکه نباید مجوزی برای بهر‌ه‌برداری و حفر چاه در مناطق ممنوعه صادر کند و از هر نوع تغییر کاربری جلوگیری شود. وزارت نفت نیز باید نسبت به تأمین مالچ موردنیاز برای بیابان‌زدایی اقدام کند.
او همچنین درباره اقدامات سازمان محیط زیست برای کاهش گرد و غبار گفت: اقدامات اصلی باید در کشور عراق و با ایجاد امنیت مناسب در این کشور صورت گیرد. طرح جامع مدیریت گردوغبار آماده شده اما اجرای عملیات آن نیاز به همکاری مستقیم کشورهای عراق، سوریه، اردن و ترکیه دارد. اقدامات آموزشی، مالچ‌پاشی و اقدامات بیولوژیکی نظیر کاشت درخت و نیز تأمین ماشین‌آلات لازم آغاز شده اما همه این موارد بستگی به میزان حساسیت کشور عراق دارد.
به گفته قائم مقام سازمان حفاظت محیط زیست مدیریت نامطلوب بر منابع آب در ترکیه و سوریه و تشکیل کانون‌های جدید بیابان‌زایی در بخش غربی عراق زمینه‌های قابل‌توجهی را برای ایجاد زمینه‌های جدید ورود گردوغبار فراهم کرده است: می‌توان گفت تمامی زمین‌های کشاورزی قوی در کشور عراق تقریبا از بین رفته و خشک شده است و با یک باد و جریان هوا به سمت ایران حرکت می‌کند. جمهوری اسلامی ایران آماده اجرای طرحی مشترک تا 200 هکتار با کشور عراق برای بیابان‌زدایی است اما ورود کارشناسان و انجام عملیاتی عمرانی در این مناطق نیاز به تأمین امنیت در این محدوده‌ها دارد که باید توسط کشور عراق تأمین شود.
شاعری همچنین گفت: 40 درصد کاهش بارندگی در استان‌های غربی در سال 89 و90 و نیز تغییر کاربری‌های غیراصولی در کشورهای منطقه بسیار زیاد شده و در واقع این زخم بزرگ در محیط زیست به این راحتی‌ها و در طول یکسال قابل حل نیست و باید حساسیت کشورها در این زمینه افزایش یابد.
او در پاسخ به این سوال که در نهایت تکلیف مردمی که در 20 استان کشور درگیر پدیده گردوغبار هستند، چیست؟، گفت: ما برای حل این مسأله امیدوار هستیم و راه‌حل‌های کوتاه‌مدت یعنی بیابان‌زدایی و تثبیت شن و راه‌حل بلندمدت که شامل مدیریت منابع آب می‌شود را در دستور کار قرار داد‌ه‌ایم.
معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست هشداری هم درباره زمینه‌های بروز گردوغبار در داخل کشور داد: پس از قطع آب هیرمند به سمت دریاچه هامون شاهد گردوغبار در زابل بودیم و حالا نیز با خشک‌شدن دریاچه ارومیه و بی‌توجهی نسبت به منابع حوزه آبریز این دریاچه نگران بروز گردوغبار نمکی در این محدوده هستیم. ایران در کمربند گردوغبار دنیا قرار گرفته و عمده کشورهای حاشیه ایران به صورت بالقوه آماده ایجاد این گردوغبار هستند و من نمی‌توانم قول بدهم که این مشکل در یک زمان مشخصی حل شود چراکه امید و قولی توخالی خواهد بود.
44
نظر شما