مهاجران تازه وارد به کانادا به این دلیل که زبان نمی‌دانند، قادر به برقرار کردن رابطه با پزشکان خود نیستند و سرویسی هم برای ترجمه مشکلات آنها در مراکز درمانی وجود ندارد. بنابراین آمار بیماری در میان آنها زیاد است.
یکی از پزشکان مدافع سلامت و بهداشت مهاجران، در شماره جدید مجله کانادایی «بهداشت عمومی» این مسئله را فاش میکند که شمار قابل توجهی از مهاجران و تازه واردان به تورنتو میگویند دلیل بیمار ماندن آنها اینست که زبان انگلیسی نمی‌دانند و نمی‌توانند مشکلات جسمیشان را برای کسی تعریف کنند.
دکتر کوین پاتی، از محققان موسسه سلامت مردمی و استاد دانشگاه اُتاوا میگوید: «ما رابطۀ روشنی بین سلامت و زبان یافتیم. با این تحقیق به مرحله دیگری از شواهد و مدارک دست یافته ایم. مردم واقعاً نمیخواهند در این مورد حرفی بزنند. آنها یا خود را پنهان میکنند یا نتیجه این عملکرد ضعیف را جایی ثبت نمیکنند. اینکه ما بهتر از این عمل نکردهایم واقعاً برای حرفه پزشکی باعث شرمساری است.»
پاتی و چهار محقق دیگر با 11801 مهاجر صحبت کردند تا بتوانند برای مهمترین مسئله مراقبتهای پزشکی مهاجران و پناهندگان در حال حاضر، اطلاعات جمع آوری کنند.
دادگاه‌های آمریکا به نفع مهاجران بی‌زبان
در امریکا، برخلاف کانادا، موارد بسیار کمی از کوتاهیهای خطرناک پزشکی به علت مشکلات در ترجمه زبان دیده شده که متعلق به بیست سال اخیر است. طرح دعویهای چند میلیون دلاری دادگاهی در امریکا، 13 ایالت این کشور را وادار کرد تا برای بیمارستانها و کلینیکهایشان مترجمهای آموزش دیده و حرفهای را به کار گیرند. در کانادا، مترجمان تنها در دادگاهها حضور الزامی دارند.
پاتی می گوید: «اینها آدمهای منزوی و به حاشیه رانده شدهای هستند که به سختی به بقای خود ادامه میدهند حداقل بیایید فضایی را خلق کنیم که کسی بتواند در مورد آنها بنویسد.»
تقریباً یکسال پیش، یک زن ویتنامی - مادر سه فرزند- به علت بیماری سرطان در حال مرگ بود اما تیم پزشکی بیمارستان نورت فولک قادر نبودند این مسئله را با او درمیان بگذارند. فرانک واگنر، از محققان مرکز دسترسی مراقبتهای پزشکی مرکزی تورنتو، میگوید: «او اصلاً خبر نداشت که چه اتفاقی برایش افتاده. این واقعاً نقض یکی از اصول پایۀ حقوق بشر است. او حق این را داشت که قبل از مرگ خواستههایی داشته باشد و بتواند با وقار بمیرد. میتوانست درخواست تزریق مسکن و تخفیف دردش را داشته باشد.» سازمان فرانک مخارج ملاقات سه جلسه یک مترجم را برای این زن دربست پذیرفت.
استلا رحمان، هماهنگ کنندۀ سرویس ترجمه فرهنگی در مرکز سلامت روان و اعتیاد، میگوید: «ما منتظر یک آتشفشانیم تا فوران کند. و این اتفاق خواهد افتاد.»
بیش از 44 درصد انگلیسی‌زبان نیستند
آمارگیری سال 2006 نشان میدهد که بیش از 44 درصد افراد در کانادا زبان مادریشان غیر از انگلیسی است. در حالی که بیمارستانهای بزرگ از مترجم استفاده میکنند، بیمارستانهای کوچکتر به دنبال اعضای خانواده یا کارمندی دوزبانه میگردند تا نقش مترجم را بازی کنند.
الکس یانکروز، مدیر اجرایی مجمع دسترسی خدمات پزشکی چندفرهنگی که برای امور پزشکی مترجم تربیت میکند، میگوید: «پزشکان صدها هزار دلار برای تحصیلاتشان هزینه میکنند و بعد از یک کودک می خواهند که بیماریش را تشخیص دهد. فکر میکنیم اشکالی ندارد که نظافتچی یا یکی از کارکنان آشپزخانه کار ترجمه ما را انجام بدهد.»
دکتر خوزه ، در مرکز پرتغالی خدمات بهداشت روانی و اعتیاد بیمارستان شبکه بهداشت، مدیر برنامهای منحصر به فرد است که در آن گروههای دوزبانه را -که به طور کلی پنج زبان دارند- برای استفاده در موارد خاص تربیت میکند تا بیماران مجبور نباشند به درد خود بسوزند و بسازند.
سیلویرا میگوید: «برای من خیلی آسانتر است که به جای یک مترجم، دستور س تی اسکن بدهم. حتی اگر اطلاعاتی که از یک مترجم میگیرم، بیشتر از اسکن ارزش داشته باشد. وظیفه من اینست که آزمایش گرانقیمتی برای بیمار بنویسم و وظیفه بیمارستان این است که برای استخدام مترجم تصمیم بگیرد. این سدی که توسط مشکل زبان بین بیمار و پزشک ایجاد میشود خسارتهای جبران ناپذیری در بر دارد. بعضی از بیماران ما مشکلات روانی دارند. بسیاری از آنها دکتر مخصوص خانوادگی ندارند. وقتی به ما میرسند که درمانشان مدت طولانی به تعویق افتاده است».
بیمارانی که می‌ترسند و دستپاچه می‌شوند
پرفسور کتی ویلسون از دانشگاه تورنتو به این نتیجه رسیده است که ترس و دستپاچگی موجب دوری کردن مهاجران از مراکز درمانی میشود. او برای اثبات این نظریه بر روی 53 نفر از مهاجران تحقیق کرده است. نتایج تحقیقات او بهار امسال (2008) به چاپ رسید. او میگوید: «نگرانی روزانه ذهنی آنها اینست که چگونه راه حل را بپرسند، چگونه توضیح دهند که مشکلشان چیست، آیا پزشک توضیحات آنها را خواهد فهمید و آیا آنها راهنماییهای پزشک می‌گیرند؟»
علیرغم تحقیقات ویلسون و پوتی، کانادا هنوز هم مانند استرالیا و نیوزیلند، پژوهشی ندارد که بتواند از این تئوری حمایت کند که وجود مترجمان به معنای درمان سریعتر و بهتر و اشتباهات خطرناک و مرگبار کمتر است.
الیزلبت آبراهام، مدیر شبکه ترجمه خدمات درمانی، می گوید: «اسناد زیادی وجود دارد که نشان میدهد هزینه این کار نسبت به وقت و زمانی که از پزشکان و پرستاران گرفته میشود بسیار اندک است. وقتی از مترجمان حرفهای استفاده کنیم هزینهها به طور کلی پایین میآیند.» او بحث میکند که عدم استفاده از مترجمان به معنای نقض قانون بشر در زمینه تامین بهداشت و سلامت افراد است.
البته پیشرفتهایی حاصل شده است. شبکه مذکور برای اولین بار مترجمانی را گرد هم آورده تا بتوانند استانداردهای ملی را بالا ببرند. سال آینده، تمامی بیمارستانهای تورنتو باید تضمین کنند که بیمارانشان از مترجمهای مسلط و شایستهای برخوردارند.
نقطه شروع این جنبش، گزارشی بود که دکتر باب گاردنر، مدیر سیاستهای موسسه ولسلی، در تیرماه گذشته تنظیم کرده بود. در آن گزارش از زبان به عنوان یکی از سه عامل بازدارنده مراقبتهای پزشکی برابر نام برده شده بود.
تورنتو استار، دسامبر 2008 - ترجمه: آزاده پارساپور
نظر شما