یاسرفاتحی:صالحی در دوره‌ای سکان وزارت امور خارجه ایران را به دست گرفت که علاوه بر تحولات حساس در خاورمیانه و شمال آفریقا، روابط دیپلماتیک ایران نیز در وضعیت پر چالشی قرار دارد.
با وجودی اینکه ایران تأکید دارد قبل از سفر وزیر خارجه آلمان به ایران دو تبعه این کشور آزاد شده بودند رسانه‌های آلمانی اصرار دارند که این سفر شرط آزادی دو آلمانی بازداشت شده در ایران بود.
همه چیز از پرونده قضایی یک زن ایرانی شروع شد. پرونده قضایی سکینه محمدی (آشتیانی) که به نظر می‌رسد به خاطر بی‌توجهی برخی مسئولان تبدیل به شوی رسانه‌های غربی علیه ایران شد.
در این وضعیت بسیاری از کشورهای غربی علاقمند به سرنوشت این زن ایرانی شده و به هر نحو تلاش کردند با بزرگنمایی آن به ایران فشار بیاورند. رسانه‌های غربی نیز همسو با سیاست‌های دوگانه دولتمردان خود به تکاپو افتادند تا از زوایای مختلف به پرونده آشتیانی بپردازند.
علاقه آلمانی‌ها به پرونده محمدی
حدود یک هفته بعد از دستگیری «مارکوس هلویک» و «ینس کخ»، غلامحسین محسنی اژه‌ای دادستان کل کشور و سخنگوی قوه قضاییه در نشست خبری خود با رسانه‌ها از بازداشت دو تبعه خارجی در ارتباط با پرونده این زن خبر داد و بدون اشاره به ملیت این دو نفر تصریح کرد: یکی از افراد فراری از یک کشورهای بیگانه با خانواده سکینه محمدی تماس گرفته و گفته که دو خبرنگار می‌آیند تا با شما در مورد پرونده این فرد مصاحبه کنند. بر همین اساس دو تبعه همان کشور به پسر سکینه محمدی مراجعه کرده‌اند و از او مصاحبه گرفته‌اند. در همین اثنا فرد دیگری به این دو تبعه مشکوک شده و موضوع را به مراجع رسمی اعلام کرده است و در جریان بررسی‌ها مشخص شده که این دو نفر خبرنگار نیستند یا حداقل مدرکی که دلالت بر خبرنگار بودن آنها کند، ندارند.
وی همچنین به نتایج ابتدایی این پرونده اشاره کرد و گفت: این افراد به عنوان توریست وارد کشور شده‌اند و با هماهنگی آن فرد فراری، مطالب مورد نظر خود را که عمدتا سؤالاتی القائی بوده از فرزند سکینه محمدی پرسیده‌اند.
بعد از محرز شدن ملیت این دو نفر، مقامات آلمانی شتاب زده خواستار آزادی فوری این دو آلمانی شد.
جرم این دو آلمانی محرز است
25 ابان اولین مقام قضایی تبریز که این دو آلمانی آنجا نگهداری می‌شدند، در یک اظهارنظر رسانه‌ای اعلام کرد که جرم جاسوسی این دو نفر محرز شده است.
حجت‌الاسلام مالک اژدر شریفی رئیس کل دادگستری استان آذربایجان شرقی تصریح کرده بود: عملکرد این دو توریست در ایران و تبریز و خبردهی و جریان‌سازی در تبریز نشان می‌دهد که این افراد برای جاسوسی آمده‌اند.
برکناری منوچهر متکی از وزارت امور خارجه ایران و انتخاب علی‌اکبر صالحی به عنوان سرپرست وزارت امور خارجه فرصت مناسبی بود تا وزیر خارجه آلمان طی تماس تلفنی با صالحی ضمن تبریک انتصاب وی پیگیر دو تبعه کشورش باشد. او تنها وزیر خارجه اروپایی بود که به صالحی تبریک گفت و صالحی نیز در کوتاه‌ترین زمان ممکن توانست پرونده مورد نظر برلین را مختومه کند.
سفر خانواده آلمانی‌ها به ایران
در آستانه سال نو میلادی نیز به دنبال رایزنی‌های فشرده میان وزارت امور خارجه آلمان و ایران و قول مساعد مقامات ایرانی قرار بر این شد خانواده این دو آلمانی به ایران بیایند و با آنها دیدار داشته باشند. هفتم دی ماه امسال خانواده این دو آلمانی به ایران آمدند تا ضمن دیدار با علی‌اکبر صالحی سرپرست وقت وزارت امور خارجه به تبریز بروند و با فرزندانشان دیدار کنند.
در اثنای این حوادث برخی رسانه‌های غربی مدعی شدند که وزارت امور خارجه آلمان سفیر ایران را احضار کرده است که این مسئله در نشست خبری سخنگوی وزارت امور خارجه توسط رامین مهمانپرست رد شد.
علی‌اکبر صالحی پس از انتخاب به عنوان سرپرست وزارت امور خارجه در گفت وگویی که به هفته نامه آلمانی اشپیگل داشت تأکید کرد عذرخواهی و اعتراف به اشتباه از سوی ناشر و سردبیر «نشریه بیلد‌ام زونتاگ» چاپ برلین برای آزادی این دو تبعه می‌تواند، مؤثر باشد.
هر چند با انتشار این مصاحبه، طرف المانی واکنشی به این درخواست صالحی نشان نداد ولی بعد از آزادی این دو آلمانی علاء الدین بروجردی در مصاحبه با خبرآنلاین تصریح کرد مؤسسه نشریه آلمانی که خبرنگار و عکاسش در ایران بازداشت شده بودند طی نامه‌ای خطاب به رئیس قوه قضاییه ایران ضمن عذرخواهی کپی کارت خبرنگاری آنها را ضمیمه کرده بودند.
آزادی دو آلمانی با تخفیف مجازات
آخرین روز بهمن دادگاه این دو آلمانی در تبریز برگزار شد و پس از آن دادگستری استان آذربایجان شرقی اعلام کرد که دو تبعه آلمانی متهم در پرونده سکینه آشتیانی را مستحق تخفیف در مجازات دانسته و ۲۰ ماه حبس تعزیری آنها به جزای نقدی تبدیل شده است.
ساعاتی پس از آزادی این دو آلمانی خبر سفر غیرمنتظره «گیدو وستروله» وزیر امور خارجه آلمان به ایران روی تلکس خبرگزاری‌ها قرار گرفت. سفری که پیش از آن هیچ خبری از احتمال انجام آن منتشر نشده بود.
وزیر خارجه آلمان در این سفر چهارساعته به ایران در عین حال که با علی‌اکبر صالحی وزیر امور خارجه کشورمان در مجموعه وزارت خارجه دیدار کرد به دیدار محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور در پاستور رفت و بعد از رایزنی پشت درهای بسته در یک نشست خبری حاضر شد و به سؤالات خبرنگارانی که در ساعات پایانی روز شنبه به وزارت خارجه دعوت شده بودند پاسخ گفت.
اما آنچه که این سفر را حائز اهمیت و غیرمنتظره بودنش را مورد سؤال قرار می‌دهد این است که چرا وزیر امور خارجه آلمان بعد از هفت سال اینقدر بی‌سر و صدا به تهران می‌آید و بین آزادی دو تبعه آلمانی و این سفر چه ارتباطی است.
در این بین رسانه‌های آلمانی بی‌کار ننشسته و این گونه وانمود کردند که «وستروله» بعد از ورود به آلمان مقابل شماتت داخلی اعلام کرده که شرط آزادی دو آلمانی بازداشت شده در ایران این سفر بود. این سفر از آن جهت اهمیت داشت که آلمان تحریم‌های ایران را زیر پا گذاشته بود.
«وستروله» می‌توانست به ایران نیاید
اما غروب پنج شنبه علی‌اکبر صالحی در حاشیه یادواره شهید خرازی مقابل ادعای رسانه‌های آلمانی موضع‌گیری صریحی کرد. وزیر خارجه کشورمان در پاسخ به این ادعا که سفر وزیر خارجه آلمان به ایران شرط آزادی دو آلمانی بازداشت شده در ایران بود، تأکید کرد: اساساً خبر آزادی این دو تبعه آلمانی پیش از سفر وزیر خارجه آلمان منتشر شده بود و ایشان می‌توانست به ایران نیاید.
البته وی سفر چند ساعته و ناگهانی «وستروله» به ایران را طبیعی و در قالب مرسوم عرف دیپلماتیک می‌داند و به خبرآنلاین گفت: ما نیز در بسیاری از سفرها طی چند ساعت جلسه برگزار می‌کنیم و به کشور بر می‌گردیم، این چیز معمولی است. مگر اینکه بخواهید بازدید و نشست‌های دیگری داشته باشید که در آن جا می‌مانیم. ولی ایشان هم با رئیس‌جمهور ما نشست داشتند و هم با بنده نشست داشتند و همه حرف‌های مان را زده بودیم؛ ایشان برای تفریح نیامده بودند.
سنگال دومین چالش صالحی
اگر چه تا پیش از درخواست قطع روابط دیپلماتیک از سوی سنگال به نظر می‌رسیدتهران- داکار روزهای خوبی را پشت سر می‌گذارد ولی ظاهراً طرف آفریقایی توجهی به رفت و آمدهای اخیر ندارد.
خودروی سمند یکی از نمادهای روابط عمیق دو کشور است که هم‌اکنون در خیابان‌های این کشور آفریقایی دیده می‌شود ولی با تمامی این اوصاف وزارت امور خارجه سنگال اعلام کرد که از روز چهارشنبه 4 اسفند روابط دیپلماتیک خود با ایران را به دلیل «ارائه سلاح به شورشیان جدایی‌طلب منطقه جنوبی کازاماس» قطع می‌کند.
وزارت امور خارجه کشورمان نیز با صدور بیانیه‌ای نسبت به اقدام سنگالی‌ها ابراز تعجب کرد. در بیانیه وزارت امور خارجه به رفت و آمدهای اخیر مقامات دو کشور و مذاکرات داکار اشاره و تأکید شد: پس از رفت و آمدهای اخیر منجر به مذاکرات داکار، مقامات سیاسی و نظامی دو کشور بر پایان تمامی سوء تفاهمات موجود و لزوم گسترش روابط فیمابین تأکید نمودند.
همچنین در ادامه این بیانیه به سفر اخیر صالحی و مذاکرات صورت گرفته بین مقامات دو کشور تصریح و اذعان شد: صدور بیانیه هیأت دولت سنگال مبنی بر رفع سوء تفاهمات و عادی شدن روابط و تصریح شخص عبداله واد رئیس‌جمهور این کشور در خصوص گشوده شدن فصل جدیدی در روابط دو کشور و بدنبال آن بازگشت سفیر سنگال به تهران دلیلی بر عادی شدن روابط دو کشور تلقی گردید. بر این اساس اقدام اخیر دولت سنگال از نظر جمهوری اسلامی ایران هیچ دلیل و توجیه منطقی نداشته و به نظر می‌رسد تحت تأثیر عوامل دیگری صورت گرفته است.
کشف مبهم محموله سلاح در نیجریه
سرآغاز تیره شدن روابط سنگال با ایران به کشف یک محموله اسلحه در نیجریه باز می‌گردد. محموله‌ای که در ابتدا ادعا شده از مبداء ایران به مقصد گامبیا ارسال شده بود.
چرا که ابتدا گامبیا اعلام کرد که روابط دیپلماتیک خود با ایران را قطع کرده و سفیر ایران را اخراج می‌کند این در حالی بود که ایران در این کشور آفریقایی سفارتی نداشت.
بعد از فرونشستن این ماجرا سنگال دومین کشوری بود که مدعی شد این محموله از سوی ایران برای کمک به شورشیان جدایی طلب منطقه جنوبی کازاماس ارسال شده بود. جایی که شورشیان در آن از 1983 علیه دولت مرکزی طغیان کرده‌اند.
بعد از طرح این ادعا متکی وزیر سابق امور خارجه ایران به سنگال رفت ولی در داکار متوجه برکناری‌اش شده و به ایران بازگشت. سنگال با وجود شنیدن توضیحات ایران اقدام به صدور بیانه‌ای کرد و اعلام کرد: سنگال توضیحات طرف ایرانی درباره این مسئله (تسلیحات کشف شده در بندری در نیجریه در ماه اکتبر) را رضایت بخش نمی‌داند و تصمیم گرفته است سفیرش را برای مشاورات فرا‌بخواند.
در کسوت سرپرست وزارت امور خارجه در رأس هیاتی بمنظور گفت‌وگو و تبادل نظر با مقامات دولت سنگال عازم این کشور شد. وی در بدو ورود به تهران در پاسخ به سؤالی در خصوص نتایج این سفر گفت: سفر به سنگال در چارچوب تحقق اهداف مورد نظر بسیار موفقیت آمیز بود.
پس از سفر صالحی بود که از سرگیری روابط دیپلماتیک دو کشور اعلام شد ولی طولی نکشید که این توافقات که گفته می شود با میانجیگری ترکیه صورت گرفته بود از سوی سنگالی‌ها فراموش شد.
پیش از این سفیر کشورمان در نیجریه نیز اظهار کرده بود که مقصد تسلیحات ضبط شده در ماه اکتبر در بندر لاگوس، گامبیا بوده و در پی توافقی میان ایران با این کشور واقع در غرب آفریقا انجام گرفته است.
تیره شدن روابط ایران و سنگال در حالی صورت می‌گیرد که ایران و سنگال در دوره ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد و نیز ریاست دوره‌ای این کشور بر سازمان کنفرانس اسلامی روابط نزدیکی را تجربه می‌کردند.
رئیس‌جمهور کشورمان آذر امسال طی سفر دوره‌ای خود به پنج کشور آفریقایی و آمریکای لاتین به داکار رفت و بعد از دیدار با مقامات دولت عبدالله واد روند مذاکرات صورت گرفته را مثبت خوانده بود.
عبدالله واد رئیس‌جمهور سنگال نیز در دوره ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد شش بار به ایران سفر کرد که آخرین مرتبه آن به شهریور امسال باز می‌گردد.
جدول روابط دیپلماتیک ایران و سنگال در دولت نهم و دهم را اینجا ببینید.
/30112
نظر شما