نصف جهان، چنار، کات!!

در حالی که شرایط خاص اصفهان در طول دو دهه اخیر می‌طلبد که مسئولان از نظر زیست محیطی بیش از گذشته هوای آن را داشته باشند اما کارشناسان محیط زیست معتقدند اقداماتی که در فضا شهری اصفهان انجام می‌شود موجب آسیب رسیدن به تاریخ زیست محیطی این سرزمین است.

بازگشایی‌های مقطعی زاینده‌رود به عنوان شریان اصلی حیات در اصفهان به بخش‌های مهمی از محیط زیست اصفهان آسیب رسانده است.

در طول سال‌های گذشته تالاب گاوخونی به شدت متأثر از کم آبی و بازگشایی‌های مقطعی زاینده‌رود بوده است و حتی در طول زمان باز بودن زاینده‌رود نیز لبی از آب تر نکرده است و با وجود هشدارهای مکرر کارشناسان در ارتباط با ضرورت تامین حق آبه این تالاب بین المللی همچنان در حق آن اجحاف می‌شود.

در این میان آنچه که زیبایی و سلامت محیط زیست شهر اصفهان را در معرض خطر قرار داده است از میان رفتن تدریجی چنارهای این شهر کهن تاریخی است؛ در طول سالهای گذشته مسئولان شهری برای ساخت ایستگاه‌های مترودر میدان انقلاب چنارهای این محدوده را قطع کردند تا اینکه در سال گذشته مسئولان با افتخار اعلام کردند که قصد جایگزینی چنارهای قطع شده را دارند و با استفاده از روش جابجایی که در تمام دنیا مورد استفاده است تعدادی چنار را از دیگر نقاط اصفهان به چهارباغ عباسی منتقل کردند.

نکته جالب اینکه پس از حدود یک سال این درخت‌ها هنوز ریشه نگرفته است به نوعی که در طول سال گذشته شهرداری اصفهان از روش‌های متفاوتی برای نگه داشتن این چنارها استفاده کرده است، که یکی از این روش‌ها نگه داشتن چنارهای این محدوده در حصاری از آهن و طناب است!!

گرچه این روش حفظ اجباری درختان چنار  در کهن ترین خیابان جهان منظره نامناسبی ایجاد کرده است اما جای امید برای دوست داران محیط زیست وجود دارد که این درختان پای بر جای باقی بمانند اما جای افسوس دارد که چرا در زمان ساخت مترو مسئولان به جای قطع درختان به فکر روش جابجایی نبودند تا به جای درختان نونهال و بیجان فعلی، درختان کهن نصف جهان چتر مهربانی بر سر مردم بیافکنند.

اما خیابان عباس آباد اصفهان از قدیم‌الایام حتی در جهان به دلیل چنارهای کهنی که در دو سوی خیابان بر چتری از سایه افکنده‌اند معروف است به نوعی که این خیابان در گوگل مپ شهرتی خاص دارد؛ در طول سال‌های گذشته متاسفانه مسئولان با بی تدبیری مسئولان شهری در حفاظت از این درختان موجب شده است که چنارهای یکی از کهن‌ترین خیابان‌های اصفهان به دلیل آفت‌زدگی و دیگر دلایل به تدریج خشک شود.

ساده‌ترین نکته‌ای که کارشناسان محیط زیست به آن اشاره دارند این است که لازم است در پای درختان چنار آب جاری باشد چراکه جریان آب از نفوذ آفت به بدنه درختان جلوگیری می‌کند.

عدم اطلاع مسئولان شهری از دلیل آفت زدگی  چنارهای کهن اصفهان!

جالب است در شرایطی که مسئولان شهری خود با از میان بردن جوی‌های کهن اصفهان و اجرای آبیاری قطره‌ای برای چنارهای کهن اصفهان شرایط آفت‌زدگی این درختان را فراهم کرده‌اند اما مدام در ارتباط با عدم اطلاع از دلیل آفت زدگی درختان و ضرورت قطع درختان برای جلوگیری از آسیب رسیدن به مردم داد سخن می‌دهند.

نکته مهم اینکه آب موردنیاز برای زنده نگه داشتن چنارهای اصفهان در سال‌های گذشته از آبی که در حوضچه‌های نقاط مختلف شهری برای آبیاری درختان ذخیره می‌شده است تامین می‌شده است؛ امروز مسئولان به خیال خام خود نیاز به این حوضچه‌ها را رفع کرده‌اند بدون اینکه به این نکته توجه کنند که به یقین گذشتگان ما نیز هیچ کاری را بدون علم و کار کارشناسی انجام  نمی‌دادند و به یقین برای ساخت این مخازن و کاشت چنار در شهری مانند اصفهان دلیلی داشتند!!

به عقیده کارشناسان محیط زیست برخلاف نظر برخی مسئولان شهری، همچنان  کاشت درخت چنار حتی با توجه به شرایط آب و هوایی اصفهان پیشنهاد می‌شود چراکه این درختان ۱۰ برابر آبی که مصرف می‌کنند در خنک شدن و تلطیف هوا نقش دارند که در شرایط فعلی ملزومی مهم برای شهر اصفهان است در حالی که در طول سال‌های گذشته اقدام غیرکارشناسی مسئولان در کاشت درختان سوزنی و همچنین توت باعث شده است که محیط شهری و هوای اصفهان نیز از این امر تأثیر پذیر باشد.

از سویی درخت توت نه تنها موجب کثیف شدن معابر اصلی اصفهان و ایجاد منظره نازیبا در چشم گردشگران شده است باعث شرجی شدن هوا نیز می شود و درختان سوزنی نیز در تمیزی هوا هیچ تاثیری ندارند.

جای تعجب است که مسئولان در طول سال‌های گذشته با نادیده گرفتن حق آبه محیط زیستی و با زیر سوال بردن فهم گذشتگان  در کاشت درخت چنار در سرتاسر اصفهان هم ادعا می‌کنند درخت چنار برای اصفهان مناسب نیست و اقدام به جایگزینی چنارهای از میان رفته نمی‌کنند و در ارتباط با دلیل آفت زدگی درختان چنار حتی حاضر نیستند با یک کارشناس زبده مشورت کنند و از سویی با کاشت درختان نامناسب در اصفهان علم گذشتگان را به جای خود زیر سوال می برند.

در چنین شرایطی هنوز اسراف و زیاده‌روی در آبیاری فضای سبز شهری شامل چمن‌های پارک‌ها به نوعی است که ماموران آبیاری به‌راحتی محل کار خود را ترک کرده و آب تا کمر درختان را پر می‌کند اما برای آبیاری چنارهای مهن و صدساله اصفهان به عنوان میراث کهن اصفهان و یکی از جاذبه‌های تاریخی و میراثی این شهر باید به آبیاری قطره‌ای اکتفا کنیم در حالی که ذخیره همین آب‌های هدر رفته در حوضچه های سطح شهر برای آبیاری یک بار در هفته این درختان به راحتی مشکل‌گشا خواهد بود.

*خبرنگار و فعال رسانه ای

46