«تحقیقات ثابت کردند به هرچه بخواهید می‌رسید»؛ چقدر به این جمله باور دارید؟

نتایج تحقیقی جدید از سوی گروهی از دانشمندان آمریکایی یک باور دیرینه را تایید کرده است؛ هرآنچه بخواهید به آن می‌رسید.

نتایج این مطالعه که به تازگی انجام شده، نشان می‌دهند که وقتی انسان واقعا چیزی را می‌خواهد در میدان الکترومغناطیسی که مغز ایجاد می‌کند، امواجی(موج مثبت) تولید می‌شود که در عالم پخش شده و بعد از مدتی اگر فردی چیزی را واقعا بخواهد، به آن می‌رسد.دانشمندان می‌گویند این تحقیقات براساس نظریه کوآنتوم انجام شده است. براساس این نظریه دنیا به همان شکلی است که افراد در ذهنشان آن را می‌بینند، حالا کافی است در ذهنتان به خواسته‌هایتان برسید، باقی کار را امواج مثبت انجام می‌دهند.با همین کار افراد زیادی به رویاهای خود رسیده‌اند، جیم کری هنرپیشه معروف هالیوود در این باره می‌گوید: «این فقط درباره این است که به عالم (universe) بگویید چه چیزی می‌خواهید و بعد به سمت آن حرکت کنید.»

محتوای سطرهای بالا را باور کردید؟ چقدر باور کردید این حرف‌ها علمی است؟ این حرف‌ها چقدر نحوه زندگی کردن شما را تغییر می‌دهد؟ روایت تحقیق محققان آمریکایی درباره امواج مثبت و ... که شاید آن را باور کرده یا به عنوان حرفی علمی آن را باور کرده باشید، مانند هزاران روایت دیگری که هر روز در سایت‌ها می‌خوانید، روایتی غیرعلمی است.

این ماجرا یک ماجرای شبه‌علمی است. فیلسوفان علم شبه‎‌علم را با این ۲ ویژگی تعریف می‌کنند: این گزاره‌ها نتیجه یک فرایند علمی نیستند اما افرادی که آنها را ساختند به شدت تلاش می‌کنند تا بگویند حرف‌های علمی می‌زنند.

همین ویژگی دوم، در چند سال گذشته قدرت عجیبی به برخی گزاره‌های شبه‌علمی داده است که ما هر روز با آنها زندگی می‌کنیم و فکر می‌کنیم دانشمندان آن را اثبات کرده‌اند؛ از پزشکی تا روانشناسی، محیط زیست، فیزیک، زمین‌شناسی و ... را شبه‌علم فراگرفته است.

در پزشکی، هم اکنون بخش‌های مختلفی وجود دارد که افراد جان خود را در اختیارش قرار می‌دهند، بخش‌هایی که ادعا می‌کنند علمی هستند اما برپایه هیچ کدام از اصول زیست‌شناسی نیستند؛ از طب سنتی تا همیوپاتی و طب سوزنی. در روان‌شناسی، برخی روانشناسان در سخنرانی‌های خود از مردم می‌خواهند با فرستادن انرژی مثبت به موفقیت برسند. در محیط زیست، شرکت‌های نفتی در آمریکا با استخدام برخی دانشمندان تحقیقات غیرعلمی اما با ظاهر علمی منتشر می‌کنند تا می‌گویند تغییراقلیم واقعی نیست و انتشار سوخت‌های فسیلی ادامه بدهند. در فیزیک، ۴۰۰ سال پس از انتشار نظریه جاذبه توسط نیوتون هنوز افرادی می‌گویند زمین تخت است، در زمین‌شناسی هنوز زلزله‌ها پیشبینی‌ می‌شوند و ایجاد چنین روایت‌های غیرعلمی در حوزه‌های مختلف همچنین ادامه دارد.

این وضعیت امروزی خطری است که در قرن ۲۰ فیلسوفان علم نسبت به خطرات آن آگاه شده بودند و براین اساس تعریف‌های مختلفی از علم ارائه دادند تا مرز بین علم و غیرعلم مشخص شود.

کارل پوپر فیلسوف اتریشی یکی از افزادی بود که سعی کرد این مرز را به طور کاملی تعریف کند، به گفته او یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌های علم و شبه‌علم در این است که در علم شما به دنبال مشاهدات و آزمایش‌هایی می‌روید که گزاره شما را رد کند اما در شبه‌علم وضعیت برعکس است.

برای مثال، اگر در هر جای زمین فردی آزمایشی انجام بدهد که نشان دهد که سیبی به زمین سقوط نمی‌کند و هربار آن را رها می‌کنید در جایش ثابت می‌ماند شما توانسته‌اید به نوعی گزاره نیوتون را رد کنید، اما در شبه‌علم وضعیت برعکس است؛ کافی است شما انرژی مثبت بفرستید و از سربازی معاف شوید آن وقت از این تجربه به عنوان اثبات علمی بودن گزاره علمی خود اثبات می‌کنید، بدون آنکه بارهایی که انرژی مثبت فرستاده و شکست خورده‌اید را در نظر بگیرید. پوپر در این رابطه گفته بود:‌ «اگر به دنبال یک تاییدیه برای نظریه خود هستید می‌توانید به راحتی اینکار را انجام بدهید. اما تنها آزمایش واقعی برای یک تئوری آزمایشی است که سعی می‌کند آن را رد کند.»

از سوی دیگر به گفته پوپر اگر نظریه‌ای غیرقابل انکار باشد باز هم نمی‌توان آن را علمی دانست، برای مثال اگر شما بگویند عالم دلش می‌خواهد که کسی که خواسته‌هایش برسد و کسی دیگر نرسد شما با یک گزاره غیرقابل انکار مواجه شدید که علمی نیست.

در واقع به گفته پوپر این ۲ ویژگی در کنار هم مواردی هستند که اگر رعایت شوند می‌توان شبه‌علم را از علم تشخیص داد. کافی است از خودتان بپرسید که چرا از افرادی که انرژی مثبت می‌فرستند فقط چند نفر خوشحال هستند؟ طب سنتی روی چند نفر تاثیر مثبت داشته است؟ همه این سوال‌ها که فیلسوفان علم ساختار آن را مشخص کردند می‌توانند به سادگی علم را از غیرعلم جدا کنند.

 به روایت ابتدای یادداشت برگردید، به تعداد دفعاتی که چیزی را واقعا خواستید آن به عالم گفتید اما به آن نرسیدید چقدر است؟ شاید این همان مثال نقضی باشد که شما برای رد علمی بودن جملات بالا لازم داشتید.

* خبرنگار 

۴۷۲۳۱

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 1282056

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
6 + 10 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 47
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • IR ۰۹:۲۹ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
    53 9
    مطلب بسیار زیبایی بود. هر چند مخاطبان این مطلب ممکن است فعلا محدود باشند، اما بخش مهمی از جامعه - به ویژه در قسمت برنامه‌ریزان و سیاستگزاران و حتی سیاسیون - احتیاج دارند که این گونه حرفها را بشنوند و بخوانند... ممنون خبر آنلاین
    • IR ۱۲:۱۹ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
      91 8
      مایلی کهن خیلی دوس داشت سر مربی بایرن مونیخ بشه ولی نتونست
    • IR ۱۲:۲۱ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
      13 88
      الان سوخته های 60 ای میریزن اینجا کامنتای نا امید کننده مینویسن
    • GB ۱۳:۵۳ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۲
      1 0
      عنایتی هم می خواست یرمربی بارسا بشه ولی حتی تا فنس پشت زمین تمرین هم راهش ندادند
  • CA ۰۹:۳۳ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
    134 9
    دانشمندان حرف مفت زیاد میزنن
    • شمس تبریزی IR ۱۰:۳۱ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
      16 49
      متاسفانه عنوان گمراه کننده ای برای این یادداشت انتخاب شده و شما هم بدون خواندن متن و صرفا بر اساس عنوان نظر دادید.
  • IR ۰۹:۳۸ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
    67 9
    با همه اين حرفها، داشتن افكار مثبت از داشتن افكار منفي بهتر است. چه علمي باشد چه علمي نباشد
    • IR ۱۰:۰۵ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
      75 2
      در كشوري كه پر است از اختلاس گر افكار مثبت كيلوي چند
    • شمس تبریزی IR ۱۱:۲۷ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
      18 68
      مرد حسابی، این یادداشت درباره فلسفه علم حرف میزنه و شما اومدی درباره اختلاس و گرانی مینویسید؟ اگه من همچین کامنتی نوشته بودم همین شماها میریختید سرم و میگفتید دارم پرت و پلا و بی ربط میگم
    • IR ۱۱:۲۸ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
      1 0
      موافق نیستم
    • IR ۱۳:۲۴ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
      5 0
      تمام بدبختي ما از اختلاس گران و غارتگران اسلام نما است
  • امیر IR ۰۹:۴۶ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
    16 1
    این جمله رو اصلاح کنید "از سوی دیگر به گفته اگر نظریه‌ای غیرقابل انکار باشد باز هم نمی‌توان آن را علمی دانست، برای مثال اگر شما بگویند عالم دلش می‌خواهد که کسی که خواسته‌هایش برسد و کسی دیگر نرسد شما با یک گزاره غیرقابل انکار مواجه شدید که علمی نیست."
  • دادخواه IR ۱۰:۰۴ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
    91 3
    اين چرنديات بابت اينست كه به مخاطب القا شود مشكل از خود است نه حاكميت در صورتيكه وقتي ميليارد دلار ها گم ميشود جوان چكار بكند كه شغلي بدست اورد
    • شمس تبریزی IR ۱۰:۵۰ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
      5 61
      خخخخخخخخخخخخخخخخخخ. عجب دل پری دارید شماها
    • IR ۱۱:۴۲ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
      68 2
      عامل تمام بدبختي چهل ساله رفتن تو فاز توهمات اعم از ديني و اجتماعي و فرار از واقعيت بوده
  • IR ۱۰:۲۰ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
    62 9
    با قيمت سرسام اور اجاره خونه افكار مثبت كيلوي چند بايد فقط به انتقام فكر كرد
    • IR ۱۰:۴۳ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
      46 9
      احسنت از كساني كه اين وضع را بوجود اوردند و كساني كه حمايت و سكوت كردند تعداشون به پنج هزار خانواده هم نميرسد يك ياعلي كافيست
  • شمس تبریزی IR ۱۰:۴۲ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
    21 28
    یک مثال از شبه علم همانی است که شما در ابتدای یادداشت اشاره کردید. اینکه با استفاده از کوانتوم و انرژی بخواهیم گزاره مندرج در عنوان این یادداشت را نتیجه بگیریم. اتفاقا خوب کردید که این مثال را آوردید تا معلوم شود منظور شبه علم چیست. در لینکی که از ساینتیفیک امریکن دادید یک نکته قابل توجه به نقل از پوپر مطرح شده. خوب است به آن هم توجه کنید. Popper doesn't think we should dismiss pseudo-science as utterly useless, uninteresting, or false. It's just not science. نظر پوپر این نیست که شبه علم کاملا بی فایده، غیر جالب و یا «غلط» است. این جمله مهم است. خوب است به پوپر بیچاره نسبتهایی ندهیم که روحش هم از آن خبر نداره
  • شمس تبریزی IR ۱۰:۴۶ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
    23 40
    حالا من یه سوال میپرسم. گزاره ی « خلق السماوات و الارض فی ستة ایام » علمی است یا شبه علمی یا غیر این دو؟ پاسختان هر چه هست با دلیل توضیح دهید
  • شمس تبریزی IR ۱۱:۱۱ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
    20 25
    در مقاله ساینتیفیک امریکن نظر پوپر را در یک جمله ساده خلاصه کرده. Sciences are testable, pseudo-sciences are not. گزاره علمی تجربه پذیر است و گزاره شبه علمی غیر تجربه پذیر. حالا من یه سوال می پرسم. تمام گزاره هایی که فرضا در فیزیک و شیمی و زیست شناسی مطرح میشوند تجربه پذیرند پس اینها هستند. حالا در مورد جامعه شناسی، اقتصاد، سیاست، روابط بین الملل چطور؟ آیا گزاره های مورد بحث در این حوزه ها تجربه پذیر به معنی واقعی کلمه هستند؟ واقعا میخواهم بدانم اینها علوم انسانی هستند یا شبه علوم انسانی؟
    • علی US ۱۸:۰۰ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
      1 1
      بحث بین تفاوت Soft science و Hardscience است.
    • شمس تبریزی IR ۱۸:۵۶ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
      2 2
      منظورم آزمون پذیری بود. تجربه پذیری معنی دقیقی ندارد
    • بهنام بچه خوي IR ۱۰:۳۱ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۲
      0 0
      در مورد سوال شما ، در حيطه ي علم اقتصاد با توجه به اينكه رشته ي تخصصي بنده هست بايد بگم كه بله تمامي اصول و مفروضات علم اقتصاد تجربه پذير هستند و توسط دانشمندان علم اقتصاد از طريق روش علمي بررسي و اثباط شده اند. كسي نميتواند حرف هاي من درآوردي خود را به اسم علم اقتصاد به جامعه ي اكادميك قالب بكند.
  • شمس تبریزی IR ۱۱:۲۳ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
    7 37
    حالا یک گزاره دیگر مطرح میکنم. « از نقطه خارج یک خط حداقل دو خط به موازات آن میتوان رسم کرد». آیا این گزاره علمی است یا شبه علمی؟ اگر بگویید علمی است میگویم به من نشان دهید که میشود دو خط به موازات یک خط رسم کرد. هر چقدر هم روی زمین برای نشان دادن آن تلاش کنید بی فایده است. باید چه بگویم؟ چون در روی زمین نتوانستم تجربه کنم باید بگویم غیر علمی است؟ خب اگر غیر علمی است پس چرا بیش از یک قرنه که مبنای مطالعه هندسه های غیر اقلیدسی شده؟
    • مهدی US ۱۲:۵۰ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
      14 2
      دوست عزیز این جمله منطقی است، نه علمی.
    • شمس تبریزی IR ۱۵:۱۳ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
      0 2
      مهدی جان، من معنی منطقی را نمیفهمم اما این اصل تمام قضایای هندسه اقلیدسی را به هم میریزه و قضایای جدیدی جاش میاره. مجموعه این قضایا هم زیر مجموعه همان چیزی است که بهش گفته میشه Mathematical sciences. دقت کنید میگویند ساینس. به نظرم شما منظورتان از منطقی « اصل موضوع» بودن است. سوال من اینه که این اصل موضوع آیا یک گزاره علمی است یا غیر علمی یا ..؟ اگر غیرعلمی است چطور حاصلش شده قضایایی که مجموعه آنها را علم می نامیم؟ اگر هم علمی است که باز بر میگردیم به سوالی که من در کامنت قبل پرسیدم
  • محمدرضا IR ۱۱:۲۸ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
    37 2
    شاید واسه خارجیها درست باشه ولی ما ایرانیا وقتی شب با هزار رویا میخوابیم همیشه یونیورس فرداش واسمون سورپرایز داره!
  • IR ۱۱:۳۰ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
    40 0
    شاید عده ای معدود از نوابغ سدهای طبقاتی را بشکنند و عده ای با خوش اقبالی صعود طبقاتی کنند اما طبقات به شدت مانع اموزش و رفاه و دستیابی به شغل مناسبند دولتهای جدید در همه جهان در خدمت منافع طبقات بالا چون از همونها هستند
  • IR ۱۲:۰۲ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
    61 23
    من به هر کامنتی که با اسم شمس تبریزی منتشر شده بدون این که بخونمش منفی میدم
    • بی نام IR ۱۲:۲۷ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
      36 40
      چون متعصبی
    • JP ۱۲:۳۵ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
      43 21
      منم همینطور
    • IR ۱۳:۲۶ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
      35 2
      در برخي موارد شمس عقلايي كامنت ميگذارد ولي در اكثر مواقع بدور از واقعيت تحت تاثير عالم غيب مي نويسد
    • GB ۱۵:۳۲ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
      4 4
      من حتی افتخار منفی دادن بهش هم نمیدم, اینجور افراد اصلا نباید دیده بشن
    • IR ۱۵:۳۹ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
      4 4
      بهتره بهش منفی هم ندی....بهترین کار ندیدنه.....
    • شمس تبریزی IR ۱۵:۴۲ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
      6 2
      دوست عزیز، عالم غیب هم بخشی از واقعیت است. عالم الغیب و الشهادة از اسمای خداوند است. اگر غیب واقعیت ندارد پس او عالم به غیر واقع است؟ این که بی معنی است. به دوست اولی و سومی هم میگویم من چه هیزم تری به شما فروختم که ندیده و نخوانده منفی میدید ؟ خخخخخخخخخخ
  • رضا IR ۱۳:۳۲ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
    1 0
    با اعتقاد به خداوند. تلاش و كوشش.برنامه ريزي. سواد پول دراوردن و نگهداري پول و پيگيري مدارم به موفقيت ميرسيم
  • شهرام IR ۱۴:۰۹ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
    0 0
    این یک خطای فکری است و پیش فرض درستی نیست که ادم هرچی رو بخواد بهش میرسه! ولی ادم برای رسیدن به چیزی که میخواد حتما باید نهایت تلاشش رو انجام بده: بقول مولوی کوشش بیهوده به ز مردگی!
  • IR ۱۵:۱۰ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
    1 0
    زندگي دو روزه خودش ي جور غماره كاشكي ادم تو دنيا ي زره شانس بياره
  • علی AE ۱۵:۵۹ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
    3 0
    شمس آنلاین
  • عالیه شمس US ۱۶:۰۹ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
    0 1
    عالی بود، اینکه بالاخره درباره شبه علم هم مطلبی منتشر شد!
  • شمس تبریزی IR ۱۶:۳۵ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
    0 2
    در یادداشت تان پیوندی دادید به فرهنگنامه فلسفه استنفورد. به نظرم نکات خوبی در این فرهنگنامه بود که من با استفاده از آنها تعاریف جدیدی را به سمع و نظر دوستان میرسانم. نکته اول تفکیک non-scientific و unscientific است. در فارسی ممکن است هر دوی آنها را به غیر علمی معنی کنیم در حالی که معنای این دو متفاوت هستند. من با توضیحاتی که در این فرهنگنامه داده شده non- science را معادل Parascience میدانم. پاراساینس هم معنی «پیراعلم» میدهد و هم معنی «فراعلم» اما به دلایلی دومی را می پسندم. غیر علمی که معادل Unscientific است به نوعی معنی منفی دارد اما Non- science به معنی « فراعلم» هیچ بار منفی ای ندارد و فقط مرزبندی آشکاری با علم دارد. در این فرهنگنامه، متافیزیک و دین از مصادیق «فراعلم» یا پاراساینس برشمرده شده اند و شبه علم یا pseudoscience از مصادیق Unscientific.
  • شمس تبریزی IR ۱۶:۴۴ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
    1 2
    نکته دیگری که میخواهم مطرح کنم مربوط به تعریف pseudoscience یا به قول شما شبه علم است. احساس من این است که « شبه علم» بار معنایی مثبت دارد در حالی که با نظر به تعریفی که در فرهنگنامه فلسفه استنفورد ارایه شده pseudoscience بار معنایی منفی دارد و لذا من معنی «علم نما» را برای آن انتخاب میکنم که بار منفی داشته باشد. در تعریف «علم نما» آمده a collection of related beliefs about the world mistakenly regarded as being based on scientific method or as having the status that scientific truths now have. مجموعه ای از عقاید که به اشتباه هم تراز حقایق علمی در نظر گرفته میشوند و یا به اشتباه تصور میشود که بر مبنای روش علمی اثبات شده اند. ملاحظه میکنید تفاوت فاحشی بین «علم نما» و «فراعلم» که در کامنت قبل توضیح دادم وجود دارد. فکر میکنم این دو نکته در تکمیل یادداشت شما لازم بود
  • ۱۷:۵۴ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
    0 1
    آن چیزی که بین آدم ها می گذرد واقعا بخش مهمی به تصورات م مربوط میشود من خیلی وقت ها احساس بدی دارم احساس رفته و برگشته به سمت خودم یا بالعکس احساس می کنم الان اتفاق خوبی می اقتد و همانطور میشود یک بار یک فرد عامی حرف خوبی زد گفت اگر می خواهی بدانی یک نفر دوستت دارد ببین خودت دوستش داری اگر دوستش داری او هم تو را دوست دارد اگر از ازش بدت می آید او هم از تو بدش می آید این حرف عامیانه است اما با تجربه درونی آن را می فهمیم
  • IR ۱۸:۴۸ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
    1 2
    خداوند که خالق ما است فرموده: لیس للانسان الا ما سعی
  • IR ۱۹:۰۶ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۱
    1 0
    بله میشه. من خونه میخوام و بالاخره در ۶۰ سالگی بهش میرسم! ولی فایده اش چیه
  • IE ۱۶:۴۷ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۲
    0 0
    چرا آن دانشمندانی که این حرفها را میزنند اراده نمیکنند که با سرعت صدها برابر نور به کهکشانهای دیگر مسافرت کنند؟ حالا فردا خواهند آمد و خواهند گفت که به کهکشانهای دیگر هم رفتیم اگر میتونی ثابت کن که نرفتیم.
  • DE ۱۹:۳۸ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۲
    2 0
    بستگی دارد که در چه کشور و خانواده ای بدنیا بیائی . اما درایران همت و سعی و پشتکارو خانواده خوب ، همه و همه یعنی کشک . چون دیگران امکانات و فرصتهای ترقی را از تو بعنوان یک شهروند عادی دزدیده اند و همه جا به درهای بسته میخوری .