محمود حاج‌زمان: اغلب فعالیت‌های تحقیقاتی در شهرهای بزرگ متمرکز شده است. اگرچه بر اساس بررسی‌های انجام شده، بیشترین تعداد مقالات دنیا در شهرهای توکیو، لندن و پکن تولید می‌شود، و برترین شهرها از نظر کیفیت مقالات نیز شهرهای بوستون، کمبریج و ماساچوست هستند؛ اما هنگامی‌که نوبت به ساخت شهری می‌رسد که بتواند با استفاده از علم و فناوری ثروت تولید کند، مساله اندکی متفاوت است. برای این منظور خصوصیات اندکی لازم به نظر می‌رسد و به طور کلی، هر چه شهر بزرگ‌تر باشد بهتر است. لوییز بتنکورت از آزمایشگاه ملی لس‌آلاموس و دبورا استرامسکی از دانشگاه کارولینای شمالی کشف کردند که حق ثبت اختراعات جدید به طور نامتناسبی به مراکز شهری بزرگ‌تر اعطا می‌شود. مراکز اقتصادی بزرگ مانند لندن، توکیو و نیویورک به نوعی قلعه‌های علم هستند، اگرچه قدرت اقتصادی آنها عملا از منابع دیگری مانند بازارهای اقتصادی تامین می‌شود.
به گزارش نیچر، شهرها مکان‌های طبیعی برای تحقیقات کاربردی هستند. با این وجود، این سوال که آیا شهرهای بزرگ به جای اینکه تعداد بیشتری از دانشمندان را جذب کنند، برای دانشمندان نخبه و برتر ساخته می شوند، مورد بحث و جدل کارشناسان است.
البته شهرهای کوچک‌تر خارج از گود نیستند. به گفته خوزه لوبو، متخصص آمار و اقتصاددان دانشگاه ایالتی آریزونا، اگرچه به طور کلی صنایع جدید در شهرهای بزرگ پدیدار می‌شوند، اما پس از همه‌گیر شدن می‌توانند به ناحیه‌ای با اجاره و دستمزد کمتر منتقل شوند. برای شهرستان‌هایی که به دنبال کسب ثروت از طریق شهرها هستند، حضور دائمی یک آزمایشگاه تحقیق و توسعه خصوصی بزرگ می‌تواند منافع عظیمی به دنبال داشته باشد. به گفته کریستین ماتیسن، جغرافی‌دان دانشگاه کپنهاگ که بررسی مربوط به دسته‌بندی شهرها را از نظر تعداد و کیفیت مقالات انجام داده است، شرکت الکترونیکی فیلیپس در شهر آیندهوون هلند (با جمعیت 200 هزار نفر)، مثالی از یک شرکت خصوصی است که به واسطه همکاری با محققان، در جهت منافع یک دانشگاه محلی کار می‌کند.
ریسک سرمایه‌گذاری
اما اتکاء بیش از حد به یک شرکت یا صنعت می‌تواند مخاطره‌آمیز باشد. آزمایشگاه‌های تحقیقاتی هیولت-پاکارد (اچ.پی.) در خارج از کوروالیس اورگان باعث ایجاد شهر شده است. این شهر با جمعیت 80 هزار نفر، با ثبت هشت اختراع به ازای هر 1000 نفر جمعیت، یکی از بیشترین سرانه‌های نوآوری را در آمریکا دارد. اما به گفته لوبو، اگر شرکت اچ.پی. رو به زوال برود یا ثبت اختراعات کاهش یابد، کوروالیس احتمالا سقوط خواهد کرد.
به گفته استرامسکی، شهرها به دنبال راهی برای روشن کردن موتورهای اقتصاد هستند. اما با در نظر گرفتن عدم قطعیت‌ها، نباید لزوما بر نوآوری‌های علمی و فنی به عنوان یک میان‌بر تکیه کنند. وی می‌گوید: «تعداد زیادی از شهرها ناامیدانه به دنبال راهی برای ایجاد شغل می‌گردند. اگر شما روی تحقیقات فناوری زیستی سرمایه‌گذاری کنید، به همان اندازه که ممکن است سود کنید، ممکن است تمام پول و سرمایه‌تان را نیز از دست بدهید.» اگر یک شهر هیچ سابقه یا تخصصی در فناوری زیستی نداشته باشد، باید مخترعان خلاق خود را از نقاط دیگر استخدام کند، دو برابر به آنها پول بدهد تا به یک مرکز دورافتاده فناوری زیستی نقل مکان کنند، و نو‌آوری‌هایشان را به یک صنعت تولیدی محلی مرتبط کند. صنعتی که خود آن هم باید از صفر ساخته شود. شهر بوفالو در نیویورک، یک نمونه تاریخی از شهری است که با سرمایه‌گذاری در تحقیقات فناوری زیستی مرتکب یک اشتباه بزرگ شد. البته استرامسکی و دیگران در این خصوص توافق ندارند. بوفالو اگرچه نتوانست نیروی کاری ماهر خود را حفظ کند، اما هنوز در تحقیقات سرمایه‌گذاری می‌کند.
اگر مایلید اطلاعات بیشتری در خصوص نحوه ایجاد شهرهای علم‌پرور به دست آورید، آموزش گام به گام ساخت بهترین شهرهای علم‌پرور دنیا را بخوانید.
50
نظر شما