پروژه محرمانه پنتاگون، احمقانه از آب درآمد

ذوالفقار دانشی: سال‌ها است که از پیش‌بینی آلبرت اینشتین درمورد وجود امواج گرانشی می‌گذرد و فیزیک‌دانان بسیاری در سراسر جهان در تلاشند این امواج عجیب و غریب را آشکار کنند. درست است که اطلاعات ما درمورد این پدیده شگفت‌انگیز خیلی زیاد نیست، اما به‌سادگی می‌توان نشان داد که این امواج به‌درد فعالیت‌هایی مانند پیشرانش فضاپیماها یا جایجایی در فضا نمی‌خورد. در هیچ داستان علمی‌تخیلی نمی‌توانید نشانی از استفاده از امواج گرانشی پیدا کنید. اما از قرار معلوم، ذهن مقامات وزارت دفاع ایالات متحده خیال‌پردازتر از ذهن نویسندگان داستان‌های علمی‌تخیلی است؛ چراکه به‌تازگی به یکی از گروه‌های مشاوره خود سفارش داده‌اند تا تحقیقاتی پیرامون خطرآفرین‌بودن امواج گرانشی برای امنیت ملی ایالات متحده انجام دهند.
امواج گرانشی، نوسان‌هایی در فضا-زمان هستند که طی حرکت اجرام فوق‌العاده سنگین تولید می‌شوند. اخترشناسان پیش‌بینی می‌کنند در منظومه‌هایی که دو ستاره فوق‌العاده چگال همانند ستارگان نوترونی یا سیاه‌چاله‌ها به‌دور یکدیگر گردش می‌کنند، چنین امواجی تولید شوند. ستارگان نوترونی، کره‌هایی به‌قطر 30 کیلومتر هستند که 2 برابر خورشید سنگینی دارند! قطر یک سیاه‌چاله با سنگینی 3 برابر خورشید بسیار کمتر از 20 کیلومتر است. اما حتی در این اجرام عجیب و غریب نیز امواج تولیدشده به‌قدری ضعیف و بسآمد آنها به‌قدری پایین است که حساس‌ترین آشکارسازهای زمینی را نیز تحت تاثیر قرار نمی‌دهد و باید به روش‌های غیرمستقیم آنها را آشکار کرد!
یاوه‌گویی‌های شبه‌علمی!
یکی از شرکت‌های تابع پنتاگون به‌نام گراو‌ویو پیشنهادی با این مضمون ارایه کرده است که انسان‌ها می‌توانند با استفاده از پدیده‌ای به‌نام اثر گرت‌سنشتین، امواج گرانشی قدرتمندی را به‌وجود آورند. اثر گرت‌سنشتین، پدیده‌ای عجیب است که اگر امواج الکترومغناطیس را از میدان مغناطیسی فوق‌العاده قدرتمند عبور دهیم، می‌توانیم آنها را به امواج گرانشی تبدیل کنیم! به پیشنهاد گراوویو، می‌توان از این امواج گرانشی برای فناوری‌های ارتباطی، تصویربرداری از مرکز زمین و فناوری پیشرانش فضایی استفاده کرد. جالب این‌جاست که بودجه این فناوری نیز 50 میلیارد دلار و زمان اجرای آن 10 سال پیش‌بینی شده است.
اگر از هر دانش‌جوی دوره کارشناسی فیزیک بپرسید که آیا چنین پدیده‌ای مقرون‌به‌صرفه است، نگاهی عاقل‌اندرسفیه می‌اندازد و با پوزخندی پاسخ می‌دهد که چنین پدیده‌ای عملا امکان‌پذیر نیست. اما گروه مشاوره جیسون، پروژه‌ای تحقیقاتی برای این طرح پیشنهادی ارایه داد و پس‌از حساب و کتاب فراوان، گزارشی چهل صفحه‌ای را منتشر کرد. در این گزارش آمده است که تولید یا آشکارسازی امواج گرانشی در زمین بسیار دور از ذهن است و اگر روزی بشر به چنین فناوری‌ای دست یابد، هیچ‌نوع استفاده عملی از امواج گرانشی و بخصوص امواج گرانشی با بسآمد بالا متصور نیست.
کاربردهای پیشنهادی امواج گرانشی نیز سرنوشت بهتری ندارند. برای تصویربرداری از اعماق زمین، جسمی به سنگینی خورشید را باید به امواج گرانشی تبدیل کرد که چنین امری امکان‌پذیر نیست. برای حرکت کردن با سرعت نور، انرژی مورد نیاز غیرقابل‌تصور است. برای مقایسه کافی است بدانیم اگر بخواهیم جسمی را بر اثر امواج گرانشی با شتاب سقوط آزاد، یعنی 10 متر بر مجذور ثانیه به حرکت درآوریم، انرژی مورد نیاز ده میلیون میلیارد میلیارد برابر توان تولیدی تمام نیروگاه‌های روی زمین است. این مقدار معادل تمام انرژی تولیدی خورشید در طول هشت‌هزار سال است! بودجه 50 میلیارد دلاری و زمان 10 ساله برای تکمیل این پروژه هم که جای خود دارد.
 بدتر از مهملات علمی!
اما واکنش فیزیک‌دانانی که به‌دنبال آشکارسازی امواج گرانشی هستند، به این گزارش عجیب درنوع خود قابل‌توجه است. کارستن دانزمن، پژوهشگر پژوهشکده فیزیک گرانش در موسسه ماکس‌پلانک آلمان در گفتگو با خبرنگار نیوساینتیست می‌گوید: «طرح این موضوع کاملا احمقانه است. من وقتی شنیدم وزارت دفاع بررسی چنین پروژه‌ای را سفارش داده است شگفت‌زده شدم. کافی بود تلفنی با یکی از دانشجویان کارشناسی یا کارشناسی ارشد تماس بگیرند و پاسخ درست را دریافت کنند».
دیوید شومیکر، عضو هیات‌علمی دانشکده فیزیک موسسه فناوری ماساچوست، ام‌آی‌تی نیز نظر مشابهی دارد. ضمن آن‌که این مشکل را بسیار گسترده‌تر می‌داند: «تاریخ پروژه‌های وزارت دفاع ایالات متحده مملو از شبه‌علم‌ها یا موضوعات غیرعلمی و اشتباه است. حتی اگر همین الان نگاهی به پروژه‌های درحال اجرای پنتاگون بیاندازید، چند پروژه را پیدا می‌کنید که قوانین مسلم ترمودینامیک را نقض می‌کنند. خوب است که این برنامه‌های مطالعاتی و بررسی طرح‌های پیشنهادی در دیگر موضوع‌ها نیز گسترده شود و از هدر رفتن بودجه‌های کلان جلوگیری شود».
اشاره شومیکر به یکی از مشهورترین برنامه‌های اشتباه پنتاگون با نام بمب هافنیوم است. این بمب که نوعی سلاح شبه‌هسته‌ای قلمداد می‌شد، قرار بود بدون استفاده از فرآیندهای شکافت یا هم‌جوشی هسته‌ای، انرژی بسیار زیادی را آزاد کند. پنتاگون درتلاش بود فرآیند واپاشی تمام اتم‌های این عنصر رادیواکتیو را که نیمه‌عمرش 31 سال است، همزمان انجام دهد و پرتوهای قدرتمند گاما را در مقیاسی وسیع‌تر از تسلیحات معمولی، اما ضعیف‌تر از سلاح‌های هسته‌ای منتشر کند. اما پس‌از صرف میلیون‌ها دلار مشخص شد چنین کاری امکان‌پذیر نیست و روش پیشنهادشده به پنتاگون از نظر علمی اشتباه است.