امید سلیمی بنی: داوطلبان آزمون متمرکز دکترا دیگر مطمئن شده اند امسال، کنکور دکترای نیمه متمرکز برگزار نخواهد شد.
البته این در حالی است که معاون فنی و آماری سازمان سنجش اعلام کرد که عناوین دروس اختصاصی آزمون نیمه متمرکز دکتری تقریبا نهایی شده و تنها 7 تا 8 درس باقیمانده که در آخرین جلسه با شورای گسترش به تأیید می رسند معاون فنی و آماری سازمان سنجش آموزش کشور با تشریح جدیدترین جزئیات برگزاری اولین آزمون دکتری نیمه متمرکز از ثبت نام این آزمون طی روزهای 3 تا 10 بهمن ماه سال جاری خبر داد و گفت: آزمون دکتری 25 فروردین سال 90 برگزار می شود.ابراهیم خدایی گفت که تا کنون مقرر شده است داوطلبان هر رشته آزمون دکتری 5 مبحث را شامل زبان، استعداد تحصیلی و 3 درس تخصصی امتحان دهند.
با این وجود، برخی از چهره های علمی و دانشگاهی، همچنان بر مخالفت خود با این طرح، اصرار دارند. البته برخی از این چهره ها -که همچنان بر صندلی مسئولیت نشسته اند- می گویند این طرح، باعث افزایش عدالت آموزشی در کشور خواهد شد.
از طرف دیگر، مخالفان دانشگاهی این طرح می گویند این طرح، کور و غیر هدفمند است و احتمال اعمال نظر سازمان سنجش و وزارت علوم در انتخاب دانشجویان را بالا می برد. گروهی دیگر می گویند این طرح، باعث افزایش مهاجرت نخبه گان می شود و با این روش، نه تنها عدالت آموزشی اجرا نمی شود، بلکه مساوات غیر منطقی در بین داوطلبان به وجود می آید که نتیجه آن، افت سطح علمی کشور خواهد بود.
یکی دیگر از نگرانی های عمده مخالفان طرح جدید وزارت علوم این است که پذیرش دانشجویان در مقاطع مختلف دیگر با ابزار کنکور، انجام نخواهد شد و وزارت علوم، مجددا برای پذیرش داوطلبان، روش کنکور محور را که گفته می شود ناکارامد و غیر قابل قبول است، مجددا احیا خواهد کرد.
با این حال، هنوز نقاط ابهام زیادی برای برگزار کنندگان و داوطلبان وجود دارد که بعید به نظر می رسد به زودی روشن شود. مسایلی مانند تفکیک گروه های مختلف، منابع آزمون، برگزاری آزمونهای گروه پزشکی، پیراپزشکی، دامپزشکی و تربیت بدنی که معاون وزارت علوم گفته برای آنها تصمیم قطعی هنوز گرفته نشده، از جمله این نقاط ابهامند.
از سوی دیگر، احتمال ادغام وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری با آموزش و پرورش و یا بخش آموزشی وزارت بهداشت، احتمال تغییر در این آئین نامه را بالا برده است. این ادغام، محصول لایحه ای است که دولت به مجلس تقدیم کرده و طی آن، مجلس، دولت را موظف به حذف 4 وزارتخانه کرده، وزارتخانه هایی که نامی از آنها ذکر نشده، ولی حرف و حدیثهایی درباره نام وزارت علوم در لیست وزارتخانه های ادغامی شنیده می شود. در جدول زیر، اظهارات برخی چهره های دانشگاهی درباره مخالفت یا موافقت با آئین نامه جدید وزارت علوم درباره برگزاری آزمون متمرکز دکترا، جمع آوری شده است.
|
نام |
سمت/عنوان |
موضع |
خلاصه دلایل |
|
دکتر جعفر توفیقی |
وزیر اسبق علوم، تحقیقات و فناوری |
مخالف |
دلیل اینکه امتحان متمرکز می‌شود احتمالا این است که سازمان سنجش می‌خواهد ملاحظاتی در معرفی داشته باشد. تخاذ چنین سیاست و روندی، مغایر با طرح استقلال و دادن اختیارات بیشتر به دانشگاه‌هاست، این در حالیست که رویکرد جهانی و دانشگاه‌های تراز اول و معتبر دنیا به سمت دادن اختیارات بیشتر به دانشگاهها در مباحث مختلفی همچون جذب عضو هیات علمی، برگزاری آزمون‌ها، پذیرش دانشجو و غیره است. طبق طرح جدید، مصاحبه با دانشگاه است و اگر دانشگاهی بخواهد سلیقه‌ای را اعمال کند مثل روش قبل می‌تواند این موضوع را اعمال کند. متاسفانه در روش فعلی یک انتخاب کور اتفاق خواهد افتاد، بدین معنا که بعد از این که دانشگاه مصاحبه‌اش را انجام دهد، دیگر انتخاب‌ها کاملا تصادفی است و معلوم نیست که سازمان سنجش با چه معیارها و ملاکی و چه دانشجویانی را به چه دانشگاههایی معرفی خواهد کرد. چه بسا افرادی که در دانشگاه نمره کمتری گرفته‌اند توسط سازمان سنجش معرفی شوند. در روش جدید دانشجو نمی‌داند که به سمت چه استادی می‌رود و برعکس آن. مهمترین نقطه ضعف روش جدید این است که انتخاب‌ها کاملا غیرهدفمند و ناشناخته خواهد بود و مغایر با روح و هویت دوره‌های دکتری در اکثر دانشگاه‌های درجه یک دنیا است. |
|
دکتر غلامرضا قربانی |
رییس سابق دانشگاه صنعتی اصفهان و عضو فعلی هیات علمی این دانشگاه |
مخالفت |
پذیرش سراسری دانشجو، باعث می‌شود که استاد با دانشجویی که شناختی به او ندارد، شش سال کار کند. ما تجربه برگزاری آزمون سراسری در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد را داشته‌ایم و به این نتیجه رسیده‌ایم که این آزمون‌ها نمی‌توانند بیان کننده ماهیت دانشجو باشند. با برگزاری آزمون سراسری دکتری قطعا استقلال دانشگاهها تضعیف می‌شود. |
|
دکتر محمد هادی صادقی |
رییس سابق دانشگاه شیراز و عضو فعلی هیات علمی این مرکز |
ممتنع |
اجرای آزمون دکتری موجب لطمه زدن به استقلال دانشگاهها نمی‌شود و مغایر با آن نیست. برگزاری نیمه متمرکز آزمون دکتری موجب ایجاد فرآیند یکنواخت مبتنی بر معیارهای واحد در سطح ملی در گزینش دانشجو می‌شود و برخی سوءتفاهمات درباره روند گزینش مستقل در دانشگاهها را پاسخ می‌دهد. انتخاب دانشجوی دکتری قاعدتا باید تابع عناوین پژوهشی و تحقیقاتی باشد و استاد باید دانشجوی مناسب را جهت اجرای پروژه تحقیقاتی انتخاب کند، از این جهت متمرکز شدن آزمون دکتری شاید امکان انتخاب دانشجو را کم و به بعد انتخاب دانشجوی با استعداد متناسب با اجرای پروژه لطمه وارد کند. اگر در اجرای این آزمون به تدبیری دست یابیم که در آن برآیندی متصور شود از لحاظ کردن فاکتورهای متناسب و مختلف تا هم مصالح دانشگاه و هم عیوب وضعیت فعلی را نداشته باشد، بهتر است. |
|
پروفسور محمد مهدی خدایی |
رییس دانشگاه رازی کرمانشاه |
موافق |
ممکن است دانشجویان معرفی شده به هر دانشگاهی نوعا از فارغ التحصیلان آن دانشگاه نباشند بنابراین این روش به اجرای عدالت نزدیکتر است و شانس حضور دانشجویان از دیگر دانشگاهها در هر دانشگاه بالا می‌رود، همچنین در شیوه قبلی ممکن بود یک دانشجوی بسیار مستعد و نخبه صرفا به خاطر اینکه در دانشگاهی که دوره دکتری نداشته تحصیل می کرده، شانس ورود به دوره دکتری را از دست بدهد. در شیوه قبلی که برخی از دانشجویان معتقد بودند که عدالت رعایت نمی شد، عنوان می شد که اساتید نوعا دانشجویان خود را انتخاب می کردند و شانس برای دیگر دانشجویان بسیار کم بود، حتی اگر دانشجویی در امتحان کتبی رتبه اول می شد ممکن بود شانس قبولی نداشته باشد. |
|
دکتر رنجبر |
رییس دانشگاه تربیت مدرس |
موافق |
دیگر روش جدید آزمون دکتری شانس برابری را برای داوطلبان دکتری ایجاد خواهد کرد تا افرادی که توانایی علمی بیشتری برای ادامه تحصیل در یک دانشگاه برتر را دارند، بتوانند در آن دانشگاه پذیرفته شوند و با این روش عدالت آموزشی بیشتری برقرار خواهد بود. این آزمون نیمه متمرکز دو سال به صورت آزمایشی اجرا می‌شود و براساس نقاط ضعف و قوت آن می‌توان بازنگری مجدد انجام داد و ممکن است در دراز مدت این آزمون کاملا به سمت GRE و ارئه کارنامه به داوطلبان شود. روش نیمه متمرکز قدرت انتخاب و بررسی‌های دقیق تر اساتید و اعضای گروه را افزایش می‌دهد زیرا تعداد کمتر همتراز وارد مرحله بررسی مصاحبه و ارزیابی سوابق آموزشی و پژوهشی و انطباق موضوع با خواست دانشجو و پژوهش‌های استاد راهنما می‌شود. |
|
دکتر حسین رحیمی |
رییس اسبق سازمان سنجش |
مخالف |
خطای فاحشی است که سازمان سنجش وارد پذیرش دانشجو دکتری برای دانشگاهها شود. مصوبه مجلس مبنی بر حذف کنکور در دوره کارشناسی، باید اجرا شود، درحالی که ما داریم یک کنکور متمرکز در دوره دکتری را تعبیه می‌کنیم، این دو از نظر کارشناسی اصلا با یکدیگر سازگار نیستند و یک تناقض کارشناسی در این دو موضوع نهفته است و یکی از این دو یا هر دو خوب طراحی و مدل سازی نشده‌اند. |
|
دکتر فروهر فرزانه |
استاد دانشکده برق دانشگاه صنعتی شریف |
مخالف |
بیم آن می‌رود که روش جدید آزمون دکتری و پذیرش آن، روند و نرخ مهاجرت نخبگان را افزایش دهد چرا که برخی از دانشجویان نخبه به امید کارکردن با اساتید و ادامه تحصیل در دانشکده و دانشگاه خود در کشور مانده‌اند. در زمینه‌های علمی هرگونه یکسان سازی و تساوی را نباید با عدالت اشتباه گرفت. در علم ما مساوات نداریم و هر دانشجویی با توجه به توان خود باید در دانشگاهها و موسسات آموزشی گوناگون ادامه تحصیل دهد. آزمونهای سراسری دقت لازم برای تفکیک استعدادها را بر مبنای علایق را ندارد و منجر به در هم ریختگی استعدادها می‌شود و هر استعدادی الزاما در نقطه مناسب، با فرد مناسب یا زمینه تخصصی مناسب پرتاب نخواهد شد. بیم آن می‌رود که با تغییر ناگهانی روند پذیرش، لطمه کیفی قابل توجهی به دوره‌های دکتری و در پی آن به تولید علمی کشور وارد شود. |
ص/133
نظر شما