دنیای دودی ورزش

در چند ماه گذشته رسانه‌های انگلیسی رواج سیگار در بین ورزشکاران حرفه‌ای را سوژه تعقیبی خود قرار داده‌اند. هفته گذشته انتشار عکس ویلیام گالاس، مدافع آرسنال در حالی که سیگاری به لب دارد، در سایتی موسوم به «فنز آنلاین» جنجال بسیاری در محافل خبری انگلستان به راه انداخت و پس از مدتی یک سایت دیگر اقدام به معرفی دیگر بازیکنان سیگاری تاریخ فوتبال کرد. آنچه می‌خوانید مقاله‌ای از روزنامه گاردین است که پیش از این جنجال‌ها منتشر شده است.

معمولا ورزشکاران و مخصوصا دونده‎ها را با اندام‎هایی متناسب و عالی تجسم کنیم که ساعت‎ها در هفته در پیاده‎روهای شهر می‎دوند. ولی حقیقت همیشه به این زیبایی نیست؛ آمارگیری اخیری که توسط روزنامه «جهان دونده‎ها»در آمریکا انجام شد نشان داد که 6 درصد از 2500 دونده‎ای که در این بررسی شرکت کرده بودند، به‎طور دائم سیگاری بودند و 2 درصد از آنها نیز در خفا سیگار می‎کشیدند به‎طوری‎که همبازی‎های ورزشی و دوستان‎شان هیچ‎گاه متوجه سیگاری بودن آنها نشده بودند. «بارت یاسو»، سردبیر این روزنامه می‌گوید این نتایج به ‎هیج‎وجه غیر قابل انتظار نبوده است. یاسو که سالها ورزش را کنار گذاشته است می‎گوید: ورزشکاران گاهی خیلی تودار و مرموزند؛ آنان قشری هستند که هیچ‎گاه کسی تصور نمی‎کند ممکن است اهل دود و دم باشند.

مشکل فقط درمورد دوندگان نیست؛ در سایر ورزشکاران هم اعتیاد به نیکوتین به نحوی دیده می‎شود؛ در فوتبال، ده‎ها سال است که این عادت شایع است. اوایل تابستان امسال، «واین رونی»، در حال لذت بردن از دودکردن یک سیگار در استخر شنایی در لاس‎وگاس به تصویر کشیده شد؛ «دیوید جیمز»، دروازه‎بان انگلیسی هم در گفتگویی به یک نشریه، به 15 سال کشیدن 20 عدد سیگار در روز اعتراف می‎کند. او می‎نویسد که بیشتر عمر کاری‎اش را با سیگار گذرانده است؛ بعد از تمرین، قبل از مسابقات و حتی زمان تعلیم دادن تیم. «فابین ‎بارتز»، بازیکن فرانسوی تیم منچستر یونایتد، یک سیگاری قهار بود همان‎طور که «سوکراتز»، کاپیتان سابق تیم ملی برزیل نیز سیگاری بود و ادعا می‎شد که درطی دوران بازی‎اش 2 پاکت سیگار در روز می‎کشید و این عادت به دوران بازنشستگی‎اش هم کشیده شد. نکته جالب این‎که او دانشجوی پزشکی نیز بود.

حتی بسیاری از ورزشکاران شرکت کننده در المپیک نیز سیگاری هستند. درحالی‎که سیگار کشیدن در دهکده المپیک ممنوع اعلام می‎شود، همیشه محل‎های ویژه‎ای برای استعمال دخانیات در آن پیش‌بینی می‌شود. به گفته «جیورجیو دلوکا»، وزنه‎بردار ایتالیایی، از بین صد نفر از رقبای اودر المپیک پکن، 70 نفر سیگاری بودند! بدون شک در وضعیت توصیف شده توسط دلوکا تاحدودی اغراق شده است، با این حال در بعضی از ورزش‎ها، شرکت‎کنندگان عادت دارند حساسیت و فشار عصبی پیش از مسابقه را با سیگار تسکین دهند. مثلا می‌دانستید «شرلی استرانگ»، قهرمان انگلیسی پرش از مانع، که مدال نقره رقابت‎های المپیک 1984 لس‎آنجلس را ازآن خود کرده بود، رسما از اجازه کشیدن سیگار پس از هر مسابقه برخوردار بود؟!

 در این رابطه توجیه‎های زیادی شده که چرا ورزشکاران احساس نیاز به استعمال نیکوتین می‎کنند. برخی ادعا می‎کنند که سیگار به آنها در پایین نگه داشتن وزن کمک می‎کند. بعضی نیز به اشتباه باور دارند که سیگار راه‎های ریه‎شان را باز کرده و به حس آرامش در آنها کمک می‎کند. البته ورزشکاران سیگاری نسبت به سیگاری‎های بی‎تحرک،  تا حدودی ازخطرات ناشی از دخانیات مصونند.

در مقاله‎ای که نتایج آن در سال 2006 منتشر شد، محققانی از دانشگاه‎های مینوستا و پنسیلوانیا نشان دادند که زنان ورزشکاری که سیگار می‎کشیدند یا قبلا سیگاری بودند نسبت به زنان بی‎تحرکی که قبلا سیگاری بودند کمتر احتمال ابتلا به سرطان ریه را داشتند. بنا به گفته پروفسور «گلانتز»، استاد و محقق بخش قلب و عروق دانشکده پزشکی دانشگاه کالیفرنیا، هنگام فعالیت، عملکرد قلب و عروق بهبود می‎‎یابد و سطح کلسترول خوب خون (HDL) بالامی‎رود و این برای سلامت قلب و عروق بسیار مفید است.

اما پزشکان تاکید می‌کنند که بدیهی است سیگار، عملکرد و راندمان ورزشکاران را پایین می‎آورد، زیرا طی سیگار کشیدن، مونوکسیدکربن در بدن تولید می‎شود و جای اکسیژن را در مولکول‎های هموگلوبین (مولکول‎هایی که در گلبول قرمز هستند و اکسیژن را به سلول‎ها می‎رسانند) می‎گیرد و بنابراین در کوتاه مدت سبب کاهش کارایی در بیشتر ورزش‎ها به‎خصوص ورزش‎های استقامتی و در طولانی مدت باعث باریک شدن راه‎های هوایی و ایجاد ضایعات در ریه می‎شود و بنابراین میزان اکسیژن در دسترس بدن را محدود می‎کند.

درحالی‎که در بین کل اندام‎های بدن، سیستم قلبی-عروقی بیشترین ضربه را از سیگار می‎خورد؛ استعمال دخانیات در طولانی مدت منجر به کاهش استحکام عضلات و حجم فیبرهای ماهیچه‎ای نیز می‎شود که هردوی این رخدادها بر سرعت و قدرت ورزشکار اثر می‎گذارد. در افرادی که طولانی مدت سیگاری هستند، خطر ایجاد شرایط جدی‎تری همانند آمفیزم (تجمع غیرطبیعی هوا در ریه)، التهاب برونش و سرطان ریه پیش می‎آید و با ترک سیگار، به مرور زمان خطر ایجاد این آسیب‎ها کمتر می‎شود؛ حتی التهاب بافت‎های ریه نیز با ترک سیگار به‎تدریج از بین می‎رود.

نتیجه تحقیقی نشان می‎دهد که غلظت اکسیژن خون ورزشکاران سیگاری تنها یک هفته پس از ترک سیگار، رو به بهبود می‎ر‎ود و توانایی گسترش طول مدت تمرین نیز در آنها افزایش می‎یابد؛ البته این موضوع کاملا بستگی به این دارد که افراد چه مدت سیگاری بوده‎اند و در طی روز چقدر سیگار می‎کشند و همچنین به توانایی ژنتیکی بدن افراد که به چه میزان از عهده آسیب‎های ایجاد شده بر اثر سیگار برمی‎آیند.

ولی همیشه استثناهایی برای این قوانین وجود دارد. برای نمونه می‎توان «سیمون گارنر»، فوتبالیست حرفه‎ای دهه 80 و 90 که درتیم‎هایی چون «بلک‎برن» بازی می‎کرد را نام برد. او همیشه در صحبت‌هایش به تاثیر مثبت سیگار در گل‎زنی اشاره کرده است. او هم‎اکنون یک ژورنالیست است و ادعا دارد که تعداد زیادی بازیکن حرفه‎ای را می‎شناسد که نه در محافل عمومی، اما در زندگی شخصی، سیگار می‎کشند. پس از پایان دوران بازی گارنر از او خواسته شد که به همراه 20 نفر از بازیکنان سنین 18 تا 35 ساله، در یک آزمایش اندازه‎گیری حجم ریه شرکت کنند. گارنر می‎گوید: بزرگ‎ترین شوک این بود که با این‎که من یک سیگاری مسن بودم، در بین شرکت‎کننده‎ها بهترین حجم ریه را داشتم!

 فوتبالیست‌هایی که گفته می‌شود سیگاری‌های قهار بوده‌اند:

* رونی: عکسی از او در یک میهمانی منتشر شد که این بازیکن را در حال سیگارکشیدن نشان می داد.

* مارادونا: او که به تازگی مربی تیم ملی آرژانتین شده، پا را از سیگار چندین قدم آن‌طرف‌تر هم گذاشته است!

* یوهان کرایف: روزانه 20 نخ سیگار می‌کشیده است.

* سوکراتس: کاپیتان تیم ملی برزیل در جام جهانی 1986، یک پزشک سیگاری حرفه‌ای بود.

* زیدان: تصویری از زیدان در حال سیگار کشیدن منتشر شده است.

* بارتز: حداقل یک بار زمانی که در تیم ساوتهمپتون بازی می کرد در دفتر گوردون استراکان اقدام به کشیدن سیگار کرد و خبرنگاران این قضیه را فاش کردند.

* دیوید جیمز: روزی 20 نخ برای 15 سال.

* پروسینچکی: روزی 40 نخ.

* دیوید ژینولا : احتمالا آمار مصرف دخانیات و الکل در بازیکنان فرانسوی بیش از اینهاست چراکه آمار کلی مصرف این مواد نیز در فرانسه از کشورهای دیگر اروپایی بالاتر است .

* شرینگهام و پل گاسکویین: تصویر آنها درحالی که هر دو بر روی صندلی دندانپزشکی در حال استعمال دخانیات هستند منتشر شده است.

 منبع: گاردین / ترجمه: پروانه حجت