به گزارش خبرآنلاین، «نون و ریحون» به عنوان تنها مجموعه کمدی ماه مبارک رمضان از روزهای اولیه پخش مورد توجه تماشاگران تهرانی خود قرار گرفت. فرزاد موتمن در اولین تجربه مجموعهسازی خود سراغ کاری متفاوت با کارنامه فیلمسازی خود و حتی مجموعههای شبانه تلویزیون رفت. «نون و ریحون» که براساس داستان ساده گرد هم آمدن تعدادی جوان و راهاندازی رستورانی توسط آنان شکل گرفته بود با فرم و ساختاری متفاوت از مجموعههای معمول تلویزیون روانه آنتن شبکه پنج سیما شد.
کارگردان «نون و ریحون» پرونده موفقی در ساخت فیلم سینمایی دارد؛ همین مسئله موجب شده بود تا انتظارات از او برای ساخت مجموعه تلویزیونیاش بالا برود. موتمن تمامی این انتظارات را باید در شرایطی تامین میکرد که مدت بسیار کوتاهی برای ساخت این کار داشت.
در سالهای اخیر تجربه همکاری با تلویزیون را با ساخت فیلمهای تلویزیونی داشتید اما در مورد مجموعهسازی اقدامی نکرده بودید؛ کارگردانی یک مجموعه مناسبتی را چطور پذیرفتید؟
نمیدانم برچه اساسی من به عنوان کارگردان «نون و ریحون» انتخاب شدم، اصلاً قرار نبود سریال بسازم و میخواستم تولید یک پروژه سینمایی را شروع کنم که آقای علیرضا سرتیپی با من تماس گرفت و اطلاعاتی در مورد این مجموعه به من داد و تاکید کرد باید با سرعت بالایی کار تولید شود؛ روزی ده پانزده دقیقه باید میساختیم. شنیدن اینها علاقمندم کرد این جنس کار را تجربه کنم؛ کاری که پیش از این تجربهاش را نداشتم. مجموعهسازی در این شرایط مثل کار در ستاد جنگهای نامنظم است. کاری را شروع میکنی که متن آن آماده نیست و 26 قسمت را باید براساس سیناپس سه صفحهای بسازی و همه چیز در جریان کار شکل میگیرد. تجربه وسوسه انگیزی بود. گاهی وقتها دوست دارم سراغ کارهایی بروم که در گذشته مانند آن را تجربه نکرده باشم. ما باید مجموعهای را باسرعت و استاندارد میساختم؛ این نکاتی بود که از ابتدای راه در ذهنم شکل گرفت.
شما از وسوسه انگیزی این نوع کار میگویید اما قبل از آن کار سخت و سنگین به نظر میرسد، نگران این مسئله نبودید؟
نه واقعاً. بیش از 80 روز است که مشغول تولید این مجموعه بودم اما اصلاً احساس خستگی نمیکنم...
چرا؟
گروه خیلی خوبی برای تولید این کار گرد هم آمدهاند، کار خوب پیش رفته و تهیهکننده بسیار باشعور و فهمیدهای در راس کار است و خواسته و اهداف من را به عنوان کارگردان درک میکند برای رسیدن به برنامههایم در کنارم است. بازخوردها نیز در واکنش به نتیجه کار مثبت بوده که همین مسئله موحب میشود تا از کار سنگین تولید «نون و ربحون» خسته نشوم.
تاکید کردید گروه خوبی شما را در تولید این کار همراهی میکنند؛ بازیگران انتخاب خودتان بودند؟
بازیگران را با مشورت نویسنده، مدیران شبکه و تهیهکننده انتخاب کردیم و تلاش کردیم این گروه کسانی باشند که کار آنان برای تماشاگران مجموعههای تلویزیونی آشنا باشند.
یعنی خودتان با انتخاب چهرههای آشنا برای تماشاگران تلویزیون تاکید داشتید؟
به هر حال تماشاگران به دیدن تصاویر این بازیگران در تلویزیون عادت کردهاند و قطعاً افراد مناسبتری برای مجموعهای شبانه هستند؛ از سوی دیگر بازیگران سینما را نیز وارد کار میکنم اما حضور آنان در لحظات کوتاهی است.
شما به عنوان کارگردانی دقیق در سینما شناخته شدهاید که در فیلمسازی خود نکات ظریفی را رعایت میکنید. اما دقیقاً تولید مجموعهای مناسبتی آن هم در فرصتی کوتاه کاملاً نقطه مقابل این شیوه کار است.
قطعاً نمیتوان یک مجموعه مناسبتی را با فیلمی سینمایی مقایسه کنیم. هر یک از اینها ویژگی خاص خودش را دارند که عملاً نیز لازم نیست همه ویژگیهای یکدیگر را داشته باشند. ما برای ساخت این مجموعه کاملاً پراکنده کار میکنیم، از برخی بخشهای داستان بیاطلاعیم، گاه در مورد شخصیتهایی صحبت میکنیم و آنها را مقابل دوربین میآوریم که از سرنوشت آنان اطلاع چندانی نداریم. اینها سرشت و طبیعت چنین کاری است. اگر فیلم سینمایی را یک رمان بدانیم، سریال مناسبتی روزنامه است. در روزنامه از اشتباه تایپی تا اخباری که بعدها تکذیب میشود وجود دارد، گاه آشفتگیهایی در صفحهبندی روزنامه میبینیم و هیچ یک از اینها در رمان وجود ندارد. برای ساخت مجموعه مناسبتی که هر شب روی آنتن میرود باید ویژگیهای آن را به درستی در نظر گرفت.
اینها قابل پذیرش است اما به نظر میرسد این شکل کار برای شما در مقام کارگردانی که رعایت جزئیات و وارد کردن نگاه خاص خودتان به کارهایتان ویژگی مشخص آثارتان از جمله «شبهای روشن»، «هفت پرده» و «صداها» است، دشواری کار بیشتر به نظر میآید.
با وجود همه اینها وقتی به من میگویند یک مجموعه مناسبتی بساز میدانم که باید چطور کار کنم. در این نوع مجموعهسازی به کلی شکل ساخت فیلمی همانند «شبهای روشن» را از ذهنم دور میکنم. تعداد برداشتهای ما خیلی کم است و گاه برخی صحنهها را با دو دوربین میگیریم. در این کار دیگر چهار ساعت زمان را برای دکوپاژ یک صحنه صرف نمیکنم. سر صحنه میرویم و همه چیز آنجا شکل میگیرد.
یعنی به راحتی این دو کار را تفکیک میکنید...
بله کاملاً. من صنعتی کار میکنم؛ گاه خودم را در اختیار کاری مثل «شبهای روشن» قرار میدهم و گاه «نون و ریحون».
البته در همین کار مناسبتی و شبانه نیز میتوان رگههایی از نگاه متفاوت شما را یافت؛ نگاهی که به طور مشخص در کمدی متفاوت مجموعه دیده میشود.
به هر حال جنس دکوپاژها از نوعی است که من کار میکنم. البته از قسمت 16 به بعد، برخی از صحنهها را بهرنگ توفیقی کارگردانی کرده؛ وقتی به حاصل کار او نگاه میکنیم میبینیم تفاوت چندانی با نوع دکوپاژهای من ندارد
دلیل حضور او به عنوان کارگردان دوم مجموعه فرصت کوتاه برای آماده کردن مجموعه بود؟
از ابتدای کار فکر میکردیم ممکن است زمانی در مرحله تصویربرداری عقب بیافتیم و لازم باشد فرد دیگری به کمک من آید. در این مدت زمان تولید دو هفته متن بسیار دیر به دست ما میرسید و روزهایی بود که به دلیل نبود متن فقط یکی دو صحنه برداشت میکردیم. از این رو لازم دانستم کسی که خودش تجربه فیلمسازی نیز داشته از ابتدای راه در کنارم باشد و بهرنگ توفیقی که از زمان «پوپک و مشماشالله» با من همراه بود، مسئولیت کارگردانی بعضی از بخشها را از قسمت 16 به بعد برعهده گرفت. از نتیجه کار او راضی هستم و تصور نمیکنم تفاوت چندانی با کار خودم در این مجموعه داشته باشد.
یکی از حواشی نخستین مجموعه تلویزیونی شما شوخیهای موجود در آن بود. در گفتوگو با نویسنده روشن شد که این شوخیها از ابتدا در متن وجود داشته اما در جریان پخش همین نکات حاشیهساز شد. چرا این شوخیها وارد متن شد و چطور بعد از مدتی به طور کلی ناپدید شدند؟
پیش از آنکه ساخت مجموعه را شروع کنیم در جلسات با مدیران شبکه پیشنهاد قرار گرفتن این شوخیها از سوی آقای نعمتی نویسنده متن مطرح شد. او اصرار داشت اینها در متن وجود داشته باشد تا به نوعی تلویزیون نیز نسبت به اتفاقاتی که در یکسال اخیر در جامعه رخ داده، واکنش نشان دهد. اما بعد از پخش اولین قسمتی که این شوخیها در آن وجود داشت با واکنش گستردهای روبرو شدیم. این شوخیها به صورت بلوتوث روی گوشیهای موبایل رد و بدل شد و شبکههای تلویزیونی خارجی روی آن مانور دادند. در این زمان بود که مدیران شبکه ترجیح دادند از این شوخیها عقبنشینی کنند و در نتیجه تعداد زیادی از شوخیهای اینچنینی از مجموعه حذف شد.
حذف این بخشها به کار شما به لحاظ هنری لطمه نزد؟
به هرحال کار از نظر فرم لطمه خورد اما از ابتدا نیز بسیار تعجب کرده بودم که با وجود این شوخیها در مجموعه موافقت شده بود.
در جریان حذف این بخشها داستان اصلی نیز تغییر پیدا کرد؟
بعضی دیالوگها تعدیل شد. به هرحال توجهها به این سریال جلب شده بود و باید به گونهای عمل میکردیم که این هیچ مشکلی برای ادامه کار به وجود نیاید.
نظر شما