۰ نفر
۲۳ مهر ۱۳۸۸ - ۱۸:۰۳

یک هفته پس از انتشار خبر کشف حلقه‌ای جدید و بسیار بزرگ در اطراف سیاره زحل، تصاویر منتشرشده از این حقله ابهاماتی را درمورد منشا این حلقه مطرح کرده است.

فاطمه محمدی‌نژاد: با کشف یک حلقه کم‌نور در اطراف زحل که میلیون‌ها کیلومتر در فضا وسعت یافته، رشته حلقه‌های این سیاره بسیار بزرگ‌تر شد؛ اما این حلقه جدید که مدار یکی از اقمار زحل را دنبال می‌کند، شباهتی به دیگر حلقه‌های نزدیک به این سیاره ندارد و با ضخامت و وسعت بسیار، در فاصله‌ای بسیار دورتر از دیگر حلقه‌ها واقع شده است.

حلقه‌های زحل نخستین بار در سال 1655 / 1034 توسط کریستیان‌هویگنس توصیف شد. از آن زمان، اخترشناسان جزئیات بیشتری را در مورد تعداد حلقه‌ها در این سیستم و محل استقرار آنها بدست آورده‌اند که آخرین مجموعه آنها با کمک ماموریت فضاپیمای کاسین، در تصاویری که از سایه زحل تهیه شد، بدست آمد. تصور می‌شد که دورترین حلقه از زحل که تا امروز بزرگ‌ترین حلقه شناخته شده در منظومه شمسی بود، حلقه E باشد که توسط آتشفشان‌های فعال قمر انسلادوس تغذیه می‌شود. (برای آشنایی با منظومه زحل، این فیلم را تماشا کنید )

با این حال این حلقه جدید باعث شده دیگر حلقه‌ها بسیار کوچک‌تر به نظر آیند. مایکل اسکروتسکی از دانشگاه ویرجینیا معتقد است: «این حلقه مشابه حلقه‌های ریز اطراف زحل، اما در مقیاسی بسیار وسیع‌تر است و همچنین خیلی باریک و کم‌نور است.»

حلقه جدید در صفحه‌ای با انحراف 27 درجه نسبت به صفحه استوای زحل (و البته صفحه حلقه‌ها و اغلب قمرهای این سیاره) واقع شده؛ از فاصله شش میلیون کیلومتری زحل آغاز می‌شود و تا شعاع 12 میلیون کیلومتری ادامه پیدا می‌کند. ضخامت این حلقه جدید نیز بسیار زیاد است و به 20 برابر شعاع سیاره زحل، حدود دو و نیم میلیون کیلومتر می‌رسد! این درحالی است که دیگر حلقه‌های زحل که در فاصله بسیار نزدیکی از این سیاره واقعند، حداکثر دویست متر ضخامت دارند.

سرنخ‌های حرارتی
طبیعت پراکنده و رقیق حلقه بدین معناست که نور بسیار کمی را منعکس می‌کند و تقریبا نامرئی است و به همین دلیل، پیش از این مشاهده نشده بود. وجود این حلقه پس از کشف یک حلقه دیگر زحل در سال 2006 / 1385 تشخیص داده شد، حلقه‌ای که از مواد بیرون ریخته از اقمار سیاره پس از برخوردهای فضایی به‌وجود آمده است.

کارل موری، از واحد نجوم کوئین ماری دانشگاه لندن و یکی از اعضای گروه تصویربرداری کاسینی می‌گوید: «این مسئله پیش از ماموریت کاسینی کشف نشده بود. با این حال ما باید به این نتیجه برسیم که منشاء بسیاری از حلقه‌های داخلی زحل، اقمار این سیاره هستند. البته این حلقه‌ها برخلاف حلقه‌های پیشین سیاره که کاملا در دید بودند، بسیار نازک و غیرقابل مشاهده هستند.»

یکی از دورترین قمرهای زحل به‌نام فوب، درون این قمر واقع شده و به‌نظر می‌رسد که منشا اصلی این حلقه عجیب باشد. این حلقه بوسیله حذف حرارتی با استفاده از نورسنج تصویری تلسکوپ فضایی فروسرخ اسپیتزر کشف شد که از یک سیستم برودتی برای مشاهده علائم فروسرخ ضعیف استفاده می‌کند. اسکروتسکی و گروهش، مشاهدات خود را با تصاویری از آرشیو اسپیتزر تایید کردند.

در یک کشف دیگر، این گروه معتقد است یک معمای نجومی را حل کرده است. یکی از نیم‌کره‌های یاپتوس، قمر نزدیک به فوب، رنگی بسیار تیره‌تر از نیمه دیگر دارد. اخترشناسان تاکنون نتوانسته بودند توضیحی برای این تفاوت ارایه دهند، اما اکنون به‌نظر می‌رسد که حلقه فوب می‌تواند منبع قطعه گمشده محوطه تاریک‌تر و همچنین دلیل اصلی رنگ قرمز هایپریون، دیگر قمر زحل باشد. فوب در جهتی خلاف اکثر قمرهای زحل حرکت می‌کند و حلقه جدید نیز هه‌جهت با آن حرکت می‌کند، اما یاپتوس و دیگر قمرها در جهت مخالف حرکت می‌کنند، بنابراین برخورد رودرروی ذرات این حلقه با نیمی از سطح یاپتوس می‌تواند منجر به رنگ تیره‌تر این نیمکره شود.

با این حال گروه هنوز موفق نشده است برای اثبات فرضیه خود به ساختار یا ترکیبات این حلقه پی ببرد. اسکروتسکی در توضیح می‌گوید:« اکنون که اسپیتزر به پایان ماموریت برودتی خود رسیده است، ما دیگر نمی‌توانیم از این طریق اطلاعاتی کسب کنیم».

برای مشاهدات بیشتر حلقه فوب باید تا زمانی‌که تلسکوپ فضایی فروسرخ جیمز وب در سال 2014 / 1393 آغاز به کار می‌کند، منتظر ماند. قطعا تا آن زمان خبرهای عجیب بیشتری از زحل خواهیم شنید.

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 20237

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
1 + 1 =