سید مرتضی نبوی چهره شناخته شده ای است، هم برای اصولگرایان که سالیان سال از نظرها و تحلیل هایش بهره بردند و هم برای اصلاح طلبان که ناقد جدی این جریان سیاسی بوده و هست.
حضورش در مناصب مهم حکومتی و سیاسی از وی چهره ای آبدیده ساخته است. چهره ای که در منصب وزارت و وکالت حضور داشته است. شاید همین امر باعث شده بیش از همه نگران نظام و مردم باشد.
عضو مجمع تشخیص مصحلت نظام یک سال پیش هشدار جدی را به یک جریان منحرف داد. جریانی که به اعتقاد نبوی در حال شکل گیری در جریان اصولگرا بود ولی به مبانی اصولگرایان اعتقادی نداشت. اکنون پس از یک سال از هشدارش وی معتقد به روشنگری هر چه بیشتر نسبت به این جریان است. اما آنچه که قائم مقام جامعه اسلامی مهندسین را همچنان به عنوان حامی دولت نشان می دهد مرزبندی است که وی راجع به این جریان انحرافی و شخص رییس جمهور قائل است.
نبوی به این مرز بندی اعتقاد دارد. آنچنان که از فحوای سخنانش نیز بر می آید وی امیدوار است که روزی، البته نه چندان دور رییس جمهور متوجه این انحراف در جریان نزدیک به خود شود.
وی صبح چهارشنبه در نشستی که در کافه خبر برگزار شد، به انتخابات مجلس نیز اشاره ای داشت. نبوی تاکید می کند هیچ جریانی حذف شدنی نیست وی این موضع را مقابل نگرانی از حذف جریان اصلاح طلبی مطرح می کند.
مشروح گفت و گوی خبرآنلاین که در کافه خبر و با حضور خبرنگاران خبرگزاری های ایسنا، مهر و روزنامه روزگار انجام شد در ادامه می آید:
(خبرآنلاین) آقای مهندس نبوی! در گفت و گویی که تابستان 89 در دفترتان انجام دادیم بحث باز تعریف اصولگرایی را مرور کردیم. فکر می کنید با گذشت چندین ماه از آن تاریخ با توجه به مسایلی که در آغاز سال نود رخ داد الان وضعیت اصولگراها به چه شکل است؟ آیا ما در روزهای آتی شاهد خواهیم بود در جریان اصولگرایی طیف بندی های جدیدی انجام شود یا خیر؟ آیا قرار است اصولگرایان پوست اندازی کنند؟
اصولگرایی همان طور که اشاره کردید می شود گفت که یک گفتمان است و از گفتمان انقلاب اسلامی نیز نشات گرفته است. به نوعی نیز می توان باز تولید گفتمان انقلاب و گفتمان اسلام گرایی دانست. از دیدگاه گفتمانی قاعدتا ضرورت است که این گفتمان مرحله به مرحله، متناسب با اقتضائیات روز بازنگری شده و تکامل پیدا کند. اگر در یک زمانی محورهایی برجسته شده است و در زمان دیگر کمرنگ شود و جای خود را به محورهای دیگر بدهد، از این نظر، هم امکان پوست اندازی و هم مصداق تحول و تغییر و به روز شدن گفتمان اصولگرایی وجود دارد.
اگر سوال شما ناظر به طیف ها و افراد جریان اصولگرایی باشد که به نظرم می آید بیشتر ناظر بر این مسئله است، باید بگویم در جریان عمل طیف گسترده ای جزو جریان اصولگرایی دسته بندی می شود ولی ممکن است در مقطعی تجدید نظر کنند که ما اکنون شاهد چنین طیفی و جریانی هستیم که گر چه خواستگاه اش جریان اصولگرایی بوده ولی خودش رسما اعلام کرده است که ما از اصولگرایی عبور کردیم و خیلی برای جریان اصولگرایی اعتباری قایل نیستیم.
در حالی که از درون این جریان برخواستند و خواستگاه شان اصولگرایی است. این جریان با مولفه های اصولگرایی فاصله پیدا کردند که از نظرها مخفی نیست. همان طور که از سوی همین طیف اعلام شده است ممکن است در آینده نزدیک تری نیز این جریان به اصولگرایی پایبندی نداشته باشند.
(خبرآنلاین) آیا اصلا اصولگرایی در فرایند انقلاب اسلامی و فعالیت گروه های سیاسی انقلابی موضوعیت دارد یا طریقیت؟ یعنی آیا قرار است که این اصولگرایی همیشه بماند و ما اصرار داریم که فضا را برای بقای آن فراهم کنیم یا اینکه امروز فضایی ایجاد شده است که اسمش را اصولگرایی نامیدیم و فردا ممکن است نام دیگری انتخاب شود؟ به تعبیری آیا اصولگرایی موضوعیت دارد یا طریقیت دارد؟
می توان گفت به اعتباری موضوعیت دارد و هم به اعتباری طریقیت دارد. اگر ما اصولگرایی را پایبندی به اصولی بدانیم که متعلق به اسلام و انقلاب است، موضوعیت است. البته من اشاره نیز کردم که برخی در این خصوص تجدید نظر کردند. اولین بار نیز نیست که شاهد جریانی هستیم که قایل به تجدید نظر هستند و درون ساختار نظام نیز هستند. این را نیز در داخل جریان اصولگرایی نیز مشاهده می کنیم. پس از این نگاه موضوعیت دارد. ولی از این نگاه که امروز اسم اصولگرایی مطرح شده ممکن است دیروز در قالب گفتمان انقلاب اسلامی و روزی به عنوان اسلام سیاسی و در قالب گفتمان جمهوری اسلامی مطرح شود. ممکن است در اسامی و عنوان های مختلف مطرح شود و در آن ها بازنگری شود. ممکن است در آینده این عنوان جای خود را به حق گرایی بدهد. بنابراین از این نگاه می تواند طریقیت داشته باشد.
(خبرآنلاین) هم اکنون بیش از سی سال از انقلاب اسلامی گذشته است؛ الان همه مفاهیم انقلاب نهادیه شده است. به نظر شما اتفاقی که الان در جریان اصولگرایی می افتد و اتفاقی در خصوص بازنگری برخی چهره ها درباره برخی مفاهیم پیش می آید به نظر شما چقدر آفت است؟ مثلا اوایل انقلاب برخی جریان ها دست به اقداماتی زدند. مثلا جبهه ملی، نهضت آزادی دست به کارهایی زدند، بعدا بنی صدر، بعدها نیز برخی از اصلاح طلبان. ولی هم اکنون این اتفاق در جریان اصولگرایی رخ می دهد. چقدر این تجدید نظر طلبی آفت به حساب می آید؟
اگر اسمش را آفت بگذاریم من معتقدم در نهضت ادامه دارد. اگر هم اسمش را تجدید نظر طلبی بنامیم باز هم دور از ذهن نیست. یعنی اگر انشاء الله این نهضت ادامه داشته باشد و به ظهور حضرت مهدی(عج) متصل شود می تواند این مسئله تا آن زمان ادامه داشته باشد.
یعنی عده ای می آیند و در مسیر و کوره امتحان آزمایش شده و تجدید نظر می کنند. اینکه بگوییم که الان سی سال گذشته و چرا این اتفاق افتاده منعی ندارد. یعنی ممکن است خیلی جلوتر هم برویم و این اتفاق بیافتد.
(خبرآنلاین) آقای مهندس! شاخصه های این جریان تجدید نظر طلب و وجه تمایزش با جریان اصولگرایی چیست؟
فکر می کنم در یک بیان خیلی کلی می توانیم بگوییم فاصله گرفتن از شریعت، روحانیت، ولایت فقیه، مرجعیت و نزدیک شدن به یک طریقتی که در طول تاریخ مسیر انحرافی داشته است. در طول تاریخ همیشه شاهد طریقت انحرافی بوده ایم.
(خبرآنلاین) این طریقت دقیقا چیست؟
طریقت مقابل شریعت نوعی عرفان گرایی است. نوعی عرفان گرایی که تکیه اش روی احساسات است و در آن جنبه های تعقل ضعیف شده و با مبانی شریعت بعضا تباین پیدا می کند. وقتی این جریان می گوید از اصولگرایی عبور کردم یعنی از مرجعیت ، ولایت فقیه، شریعت عبور کردیم. یعنی به نحوی از این چهارچوب ها آزاد می شود و سراغ یک سری عرفان های انحرافی می رود. یعنی ظاهرش رنگ و بوی مذهبی دارد ولی باطنش اشکال دارد.
(خبرآنلاین) عمده این تجدید نظر طلبان با تاخیر به جریان اصولگرایی پیوستند؟ السابقون السابقون اصولگرایی کمتر دچار این انحراف می شوند؟
در مرحله ای جریان اصولگرایی باز شد. اگر به سیر تاریخی اش نگاه کنیم به هر حال شکل گیری جریان های سیاسی در آستانه مجلس سوم ذیل روحانیت مبارز و روحانیون مبارز شکل گرفت و جریان تابع روحانیون مبارز اسم خود را در مسایل اقتصادی چپ گذاشتند و رقیب خود را راست. در مرحله ای چپ اسمش اصلاح طلب شد. بعد این جریان که اسمش راست نامیده می شد، اصولگرا شد.
(خبرآنلاین) جریان های صوفی مسلک و درویش وش قطب دارند. اقطاب این جریان انحرافی در اصولگرایی چه ویژگی دارند که می توانند برای مرجعیت، ولایت فقیه و ... جایگزین داشته باشند؟
هنگامی که ما به اسلام و در قرآن که مراجعه می کنیم، این مسیر باطل نمودهای خیره کننده ای دارد. می تواند جذابیت هایی ایجاد کند. قرآن اسم این را سحر گذاشته است، در مقابل معجزه. یعنی از راه باطل یکسری چشم ها را خیره می کند و باطل را حق جلوه می دهند و بعضا این مسیر باطل در ارتباط با برخی نیروها و موجوداتی است که در طبیعت هم وجود دارد. به خاطر اینکه این ها مقداری به ذهن نزدیک شود مجبوریم به قرآن مراجعه کنیم. مثلا در قرآن و در دروان حضرت موسی(ع) سحر بسیار رایج است. موسی مامور می شود با سحر مبارزه کند. آن ها برای اینکه با موسی مبارزه کند می گویند کارهای موسی سحر است. آن ها دست به اقداماتی می زنند که چشم ها را خیره می کند ولی موسی با معجزه سخر آن ها را باطل می کند. امیدواریم امرز نیز این اتفاق بیافتد.
در خصوص اشاره ام به نیروها و موجودات همچنین توضیح بدهم که فرض کنید در مقاطعی برخی ها به شیاطین مراجعه می کنند و به آن ها پناه می برند؛ این ها تعابیر قرآنی است. برخی از جاها شیاطین انس به شیاطین جن پناه می برند. در اینجا هم جسته و گریخته یکسری خبرها شنیدم که به نظر من نمی تواند دور از ذهن باشد. بنابراین شیاطین از نوع جن و انسان دست به هم می دهند و کارهایی می کنند که مبنای آن باطل است ولی می تواند مردم را به خود جلب کند. این ها دور از ذهن نیز نیست، ممکن است فردی ویژگی هایی داشته باشد و بتواند ذهن شما را بخواند و شاید شما هم برخورد کرده باشید. اما اینها به دلیل اینکه عجیب است حق نیست. به دلیل اینکه عجیب و غریب است راه صحیح نیست. به نظر من این جریانی که می گوییم تجدید نظر کرده و یا طریقت منهای شریعت یا منحرف است در این مسایل می تواند فکر کرده باشند.
(خبرآنلاین) آقای نبوی! فردا که سخنران شما منتشر شود قطعا طیف تجدید نظر طلب مدعی می شود چون آن ها نتوانستند به ما در چهارچوب شطرنج سیاسی پاسخ بدهند ما را متهم به سحر و جادو و بهره گیری از ماورای طبیعت کردند...
البته خود اینها بعضا مدعی چنین ارتباطاتی شدند؛ یعنی منکر نبودند. اما سوال شما سر جای خودش است. شما سوال سیاسی داشته باشید من هم پاسخ سوالی می کنم. در چارچوب سیاست ببرید من همان جا پاسخ می دهم. چون سراغ طریقت ها و عرفان های انحرافی رفتیم من وارد این بحث شدم. تیپ درویش مسلک تنها در ایران نیستند، در هند هم هستند و کارهایی می کنند که طرفدارهایی پیدا کنند. امروز عرفان های جدید یک پدیده جهانی است. اتفاقا در تاریخ هم هست. فرعون برای مقابله با موسی سراغ چینن افرادی می رود. حالا فردی به قدرت می رسد ممکن است برای تثبیت قدرتش اشتباهی به مسیر انحرافی متکی شود.
(خبرآنلاین) شما درباره آنچه می گویید به یقین رسیده اید؟
ما داریم تحلیل می کنیم. علم ما بر اساس شواهد، قرائن و اظهارات است. من با احتیاط بر اساس اظهاراتی که خود این جریان انجام می دهد این تحلیل را ارائه می کنم.
(خبرآنلاین)در مقطع فعلی اصولگراها با جریانی مواجه هستند که برای تثبیت خود از مبانی اصولگرایان عبور کرده است...
و تکیه اش را بر یک سری احساسات مذهبی مردم گذاشته است. احساسات مذهبی سر جای خود حق است ولی این ها تکیه خود را بر این احساسات مذهبی و سوء استفاده از آن گذاشته است.
(خبرآنلاین)شما سال پیش عبور از روحانیت را مطرح کرده بودید و امسال می گویید عبور از شریعت و ولایت فقیه در حال انجام شدن است. اصولگراها موضع شان نسبت به این جریان چیست. هر فرد دیگری بود حکم شرعی اش در حد ارتداد بود.
ما در مقام صدور فتوا و حکم نیستیم تا تبعات شرعی و حقوقی به خود بگیرد. داریم تبیین و توضیح می دهیم و ممکن است در تحلیل خود دچار اشتباهات و لغزش هایی باشم که به من باید تذکر داده شود. برخی اوقات این انحرافات خودآگاهانه است. یعنی با وی اتمام حجت می شود و همچنان فرد اصرار دارد و گاهی فرد آگاه نیست. مانند خود افرادی که در زمان حضرت موسی ساحر بودند که این افراد با دیدن معجزه موسی هدایت شدند. البته برخی مانند خود فرعون آنقدر بر قدرت خود تکیه کرد که در نیل غرق شد.
ممکن است این ها در مرحله ای تحت تاثیر یک جریان انحرافی مسیر اشتباه برود ولی باید با آن ها اتمام حجت شود. آن لحظه که اتمام حجت شد و باز همان مسیر انحرافی در پیش گرفته شود می گوییم که دیگر اتمام حجت شد.
(خبرآنلاین)شما به عنوان یک فعال اصولگرایی فکر می کنید جریان اصولگرایی باید در برابر این جریان تجدید نظر طلب چه موضعی داشته باشد؟
فکر می کنم کار مهم تبیین، روشنگری و شناساندن است. برای این که این جریان قدرتی در اختیار دارد. با مردم ارتباط دارد. در مقام تصمیم گیری و تصمیم سازی است. فکر می کنم اولین اقدام این است که مردم آن ها را بشناسند. اولین اقدام این است که این جریان شناسایی شود.
(خبرآنلاین)به هر حال این جریان پیشانی اصولگرایی برای ارتباط با جامعه است. اصولگرایان باید با رسوبات و تلقیات و تصوراتی که این جریان در جامعه به وجود آورده است چکار کنند؟
امروز این امر تنها دغدغه من نیست. بلکه قاطبه اصولگرایان دچار نگرانی از ناحیه این جریان تجدید نظر طلبی یا اشرافیت جدید شدند. چون آن ها دستی بر امکانات عمومی دارند این فساد عقیدتی و رفتاری به فساد اقصادی نیز منجر می شود که باز هم شواهدی در این خصوص ملاحظه می شود. این فساد که فکر می کنم زیربنای اعتقادی دارد باید برای مردم شناسانده شود.
(خبرآنلاین)اگر این عارضه هزینه ای برای اصوگرایی داشته باشد آیا اصولگرایان حاضر اند آن را پرداخت کنند؟
چاره ای نیست. اصولگرایی یعنی با انحراف کنار نیایم، انحراف را مخفی نکنیم. مگر خود انقلاب با آفت هایی روبرو نبود؟! در مسیر انقلاب هرگز جریان اصولگرایی مماشات نکرده است. یعنی مادامی که این موجود یک موجود زنده و سالم است با ویروس، میکروب و عوارضی روبرو می شود که با آن ها مقابله کرده و آن ها را دفع می کند.
(خبرآنلاین)الان در مقطع فعلی برای دفع این آفات و ویروس ها فکر می کنیم نسخه ای که شما به عنوان یک چهره اصولگرا برای هم‌‌قطاران خود می پیچید چیست؟
به نظر من کاری که باید الان انجام شود و خودم نیز آن را انجام می دهم روشنگری و هشدار دادن است.
(خبرآنلاین)آیا این امر موجب فربه شدن این جریان نمی شود؟
آثار و نتیجه این امر دست من و امثال من نیست. تجربیات جامعه ما شاید بیش از سه قرن است. اینقدر حوادث متراکم، شدید و غریب بود که امروز جامعه ما بسیار هوشیار و گوش به زرنگ شده است. جامعه ای است که در حالی که بسیاری از نخبگان جامعه از عکس العمل باز می مانند مردم می آیند و حادثه نهم دی را می آفرینند. پیوندی که بین مردم و رهبری برقرار شده است و حضرت امام(ره) آن را پایگذاری کردند بسیار قوی است. راهبرد حضرت امام(ره) و رهبری این است که موضوعات را با جامعه درمیان می گذارند. هنگامی که جامعه آگاه می شود عکس العمل نشان می دهد. این یک راهبرد و پارادایم قالب است.
(خبرآنلاین)الان برای جریان حاکم این تصور پیش آمده است که این پیوند با این ها به وجود آمده است...
این تصور، تصور غلطی است. دیگرانی هم بودند که در گذشته دچار این توهم شدند. یعنی بنی صدر و جریان اش کاملا دچار چنین توهم بودند. به آرای خود، آرای هفتاد و پنج درصدی خود غره شدند و تکیه کرده بودند بعد از این هم همینطور.
(روزنامه روزگار) شما عنوان می کنید که امام(ره) به صراحت جلوی این جریان انحرافی ایستاده است و مثال بنی صدر را زدید. امام خمینی با صراحت جلوی این جریان انحرافی ایستادند. شاهد بودیم امام(ره) با وجود تمامی حمایتی که از بنی صدر کرد هنگامی احساس کرد بنی صدر به انحراف می رود جلویش ایستاد و هزینه ای برای حمایت از بنی صدر پرداخت نکرد. شما چقدر با این تحلیل موافق هستید که امام در قضیه بنی صدر نقش کلیدی داشتند و رفتار شخص امام در مسدود کردن مسیر انحرافی بنی صدر موثر بود؟
سابقه ذهنی و مشاهدات من تحلیل شما را تایید نمی کند. یعنی اینکه شما می گویید تا بنی صدر انحرافش آغاز شد امام(ره) جلوی وی ایستاده باشد و موضع گیری کند. امام خیلی با بردباری بنی صدر را تحمل کردند. ما در سن های جوانی بودیم. ما خیلی جوش می زدیم که چرا با این فرد برخورد نمی شود. حادثه چهارده اسفند پیش می آمد. در دانشگاه تهران یک سری از بسیجی ها را کتک می زدند. روزنامه انقلاب اسلامی بود که علیه شخصیت های نظام تیربار می گذاشت. با کل شخصیت های حزب جمهوری درگیر می شد. حضرت امام(ره) تا مدت ها دعوت می کردند به اینکه باید به اختلافات دامن نزنید، وحدت داشته باشید. خیلی از مسایل اختلافی که پیش می آمد حکمیت درست می کردند تا مثلا بین شخصیت های مسئول مشکلات حل شود. بنی صدر مرتب در خانه اش کار می کرد و در این طرف گاهی مثلا آقای هاشمی به وی جواب می داد و گاهی اوقات از کوره در می رفت. آقای بهشتی با استدلال جواب وی را می داد. مقام معظم رهبری نیز که آن روزها امام جمعه بودند، با طمانینه به ایشان جواب می داد. کار به جایی رسید که مردم در یکی از شهرهای ایلام با سنگ از آقای بنی صدر پذیرایی کردند. آن موقع که این اتفاق افتاد مردم متوجه انحراف وی شد. هنگامی که ایشان از ایلام به تهران آمدند حکم عزلش از فرماندهی کل قوا توسط امام(ره) صادر شد که بعدا مجلس دست به عدم صلاحیت ایشان زد.
آن روز ما حرص می خوردیم که چرا امام زودتر از این ها با بنی صدر برخورد نکرد. بعدا دیدیم که این یک حکمت است. اولا تمام تلاش امام این بود که تا جایی که ممکن است بنی صدر را حفظ کرده و به مسیر باز گردانند. تمام مسیر اتمام حجت را انجام دادند. امام نمی خواستند کسی که دچار انحراف است ولی انتخاب شده نتواند به کار خودش ادامه دهد.
مشی مقام معظم رهبری با کسانی که مسئولیت داشتند و سر کار هستند همین است. مثلا در سال هشتاد و هشت دیدیم که مقام معظم رهبری چقدر با تحمل و بردباری با جریان فتنه برخورد کردند.
(روزگار) مردم شاهد نوعی تلاش اصولگرایان برای خط کشیدن بین شخص رییس جمهور و همان جریانی که شما آن را انحرافی می دانید، هستند. در حالی که آقای احمدی نژاد در سفرهای استانی اعلام می کند که چب و راست سی سال مردم را سرکار گذاشتند. خود آقای رییس جمهور گفته است که مدیون اصولگرایان نیست و حزب و تشکیلات را به شکل موجود نمی پذیرد. کی ممکن است اصولگرایان به این نتیجه برسند که رییس جمهور حامی این جریان و بخشی از این جریان است و دست از این خط کشی ها بین ایشان و جریان انحرافی بکشند؟
من فکر می کنم پاسخ سوال شما در جواب سوالات گذشته بود. من نمی خواهم منکر این بشوم که شخصیت حقوقی رییس جمهور به نحوی از این جریان حمایت می کند. ولی توجیه و توضیح من این بود که ممکن است فردی تحت تاثیر جریان انحرافی قرار بگیرد ولی این پایان کار نیست. یعنی در آن مرحله ای که اتمام حجت شده باشد می توان قضاوت کرد. من مثال موسی و فرعون را زدم. یعنی عده ای مانند خود ساحره ها بعد از دیدن معجزات به موسی ایمان می آورند. پس اگر بخواهیم با نگاه شما به این مسئله بنگریم باید همان ابتدا ساحران را محاکمه کرده و کنار می گذاشتیم. پس در دیدگاه اعتقادی ما مسئله طی مراحل و اتمام حجت در مراحل مختلف که در خصوص بنی صدر توضیح دادم، لازم است. همان برخوردی که حضرت امام با بنی صدر داشتند با آیت الله منتظری دارند. بعدش هم می بینیم که مقام معظم رهبری نیز این رویه را دارند. یعنی این بزرگواران علاوه بر اینکه پاسخگوی مردم هستند پاسخگوی خدای خود نیز هستند. مردم از رهبری انتظار دارند که بر اساس میزان های الهی ماموریت های خود را انجام دهد. به نظر من این کار درستی است که ما مرز می کشیم. چون همه دولت که جریان انحرافی نیست. می توانید بین رفتار رییس جمهور در حمایت از این جریان و خیلی از کارهایی که می کند و این جریان قبول ندارد.
(روزگار) شما به اشرافیت جدید اشاره کردید. دو سال پیش نیز آقای هاشمی و روحانی نیز تاکید داشتند که آقای احمدی نژاد در حال ایجاد یک طبقه جدید از اشرافیت است که عملکردشان از خرید شرکت های وابسته به دولت شروع شده است ...
البته من از قول این شخصیت ها نشنیدم ولی اگر شما کدی دارید بفرمایید. اگر ایشان این حرف را زده باشند حرف بسیار مهمی زده است.
(ایسنا) حالا اگر گفته باشند یا نگفته باشند ولی آیا این ادعا درست است؟
من بروز چنین جریانی را حس می کنم. ولکن اگر شما کد این اشخاص را داشتید به من بگویید. من مدعی نیستم که تمام اظهارات این افراد را می خوانم ولی اگر دو سال پیش این حرف را زده باشند حرف مهمی زده اند.
(روزگار) سازمان های مختلف حکومتی نیز این خطر را بیان کرده اند که تخلفات مالی بسیاری انجام شده است. ولی عملا اذعان دارند که پرونده هایی که در این مسیر تشکیل شده کار به جایی نبرده است. آیا شما صلاح می دانید که این پرونده ها توسط نهادهای قضایی علنی شود و علیه این جریان انحرافی اعلام جرم شود؟
بنده که اینجا نشستم سخنگوی قوه قضاییه و دیوان محاسبات نیستم. اگر این ها وظیفه خود را انجام نداده باشند که امروز شما این اطلاعات را نداشتید که مطرح کنید. دیوان محاسبات باید گزارش بدهد که می دهد.
قوه قضاییه باید مراحلی را طی کند و پرونده تشکل دهد که لابد این کار را انجام می دهد. سازمان بازرسی هم همین طور. ولی این که این نهاد ها چه مراحلی را طی کنند تا به نتیجه برسند باید بگویم که بنده اطلاعاتی در این خصوص ندارم و پاسخگوی آن نیستم.
(ایسنا) آقای نبوی! آخر امسال انتخابات مجلس را در پیش دارم. آیا جریان اصولگرا این جریان انحرافی را از لیست خود خارج می کند یا خیر؟ بالاخره ممکن است بحث سهم خواهی پیش آمده و این جریان مذاکره خواهد کرد که سهمی از لیست اصولگرایان برای انتخابات مجلس داشته باشند؟
این طور که قبلا نیز اشاره کردم این جریان، جریان اصولگرایی را هیچ می دانند. شاید به نوعی جریان اصولگرایی را مدیون خود می دانند. بیان شان هم این است که از جریان اصولگرایی عبور کرده اند. احساس هم نمی کنند که با جریان اصولگرا همکاری و هماهنگی داشته باشند. با این توضیح فکر می کنم سوال شما منتفی باشد که این جریان انحرافی بخواهند وارد چانه زنی شود.
(ایسنا) ممکن است این اتفاق بیافتد. چون ما در انتخابات های قبلی نیز این بحث ها را شاهد بودیم. ابتدا بحث سهم خواهی پیش آمد ولی بعدا بحث اتحاد اصولگرایان مطرح شد و به نوعی تقسیم سهم انجام شد...
آن قضیه قابل مقایسه با الان نیست. اولا این تجدید نظر طلبی و انحراف روشن نشده بود. منظور شما انتخابات مجلس هشتم و 6+5 است. در آن زمان کسانی که در این ائتلاف فعال بودند از افراد این جریان نبودند. این حرف کاملا درست است که بین سه ظلع اصولگرایی که با هم ائتلاف کردند چالش ها فوق العاده بود که شما اسمش را سهم خواهی گذاشتید ولی پای این جریان انحرافی در وسط نبود.
(ایسنا) فکر می کنید حضور اصلاح طلب ها چقدر می تواند مهم و ضروری باشد؟ برخی از اصولگرایان معتقد هستند که دیگر نیازی به وجود اصلاح طلب ها در انتخابات بعدی نیست.
من این اعتقاد را ندارم و می خواهم بگویم اگر اصلاح طلب ها در انتخابات باشند به یقین موثر خواهند بود چون بودن اصلاح طلب ها به انسجام و وحدت اصولگرایان به نوعی کمک می کند. یعنی با وجود اصلاح طلب ها، دیگر به دورن جریان اصولگرایی رقابت وارد نمی شود. از طرفی ما برای اصلاح طلب ها تصمیم نمی گیریم. اختیار با خود اصلاح طلب ها هست. البته تحلیل عقلانی این طور می گوید که اصلاح طلب ها بهتر است این موقعیت را از دست ندهند و خودشان سبب حذف بیشتر خودشان نشوند.
(ایسنا) شروط آقای خاتمی به عنوان شروط حضور اصلاح طلب ها در انتخابات امکان تحقق دارد.
آن‌ها بیشتر شبیه یک شوخی بود. آقای خاتمی پارادایم مسلط بر ذهنش در موضع گیری ابهام هست که این خودش مورد اعتراض اصلاح طلب ها هم بوده است. دو پهلو سخن گفتن آقای خاتمی به نوعی که هم جریان رادیکال را تایید کند و هم اینکه خودشان را درون نظام تعریف کنند، مشکلی هست که نظام و شخصیتی مانند آقای خاتمی داشته است. این نوع موضع گیری ها هیچ کس را خوشنود نمی کند.
(ایسنا) فکر می کنید اصولگراها در انتخابات آینده چند لیست برای تهران خواهند داشت.
تلاش بر این هست که به یک لیست برسیم.
(ایسنا) خوب پیش بینی تان چطور هست؟
این کار به ویژه در مجلس سخت نیست و همان طور که در مجلس هشتم فضا و چالش هایش بیشتر بود اما در نهایت اصولگرایان توانستند بر چالش های درونی غلبه کنندو به یک لیست برسند. به همین دلیل در انتخابات اتی هم این وحدت دور از ذهن نیست و قابلیت ائتلاف وجود دارد.
(روزگار) شاهد هستیم که دریک ماه اخیر برخی رسانه ها تیتر می زنند که نمایندگان اصولگرا نگران انتخابات سالم در مجلس نهم هستند. تاکید می کنم این کار در رسانه های اصولگرا اتفاق افتاده است. پیش از این هم آقای توکلی در مصاحبه ویژه عیدشان به این موضوع اشاره کرده بودند که در مورد کمک های خاص دولت به برخی افراد نگرانی وجود دارد. این نگرانی نماینده های کنونی اصولگرا از چه چیز نشات می گیرد؟ از ترس حذف شدن یا این که واقعا دولت از ابزارهایی استفاده می کند که نمایندگان را نگران کرده است؟
این حرفی که برخی ها می زنند منشا یک جریان انحرافی و اهانت به مردم و نظام هست. این تقلب در انتخابات متاسفانه یک بار موجب فتنه ای مانند فتنه 88 شد. برخی در خارج می خواستند این طور تلقین کنند که در ایران انتخابات سالم نیست. حالا یک جریان داخلی هم آمد و گرفتارش شد. برخی ها هم آمدند و به آن دامن زدند. جریانی که الان می آید در انتخابات شرکت می کند از طرفی ادعای تقلب می کند یعنی خودش جریان بازی را به هم می زند. شما پس چرا در یک رقابتی شرکت می کنید که بعدا می خواهید مدعی شوید که تقلب شده است. می گویند اگر من پیروز شدم تقلب نبوده، اگر پیروز نشدم حتما تقلب بوده است. این منطق یک آدم منطقی نیست.
(روزگار) اما دوستان اصولگرا این حرف را نمی زنند. رسانه های اصولگرا به نقل از نماینده های اصولگرا می گویند نگران سلامت انتخابات مجلس نهم هستند. الان انتخابات برگزار نشده، کسی نمی گوید تقلب شده این نماینده های اصولگرا می گویند که نگران هستند.
من که اول گفتم یک جریان انحرافی هست که انحراف عقیدتی دارد، انحراف اخلاقی دارد و ممکن است بیش از این که دیده می شود گرفتار انحراف اقتصادی و سوء استفاده از رانت کند. این بحث دیگری ست اما این که این جریان نتیجه انتخابات مجلس را تعیین می کند و در رای مردم دخل و تصرف می کند ، خیر این طور نیست و این اهانت است.
پس یعنی شما می گویید برخی نگران نباشند و این جریان انحرافی تاثیری بر روند انتخابات مجلس نخواهد گذاشت.
خیر نخواهد داشت و می خواهم بگویم به یقین این موضوع در تمام انتخابات برگزار شده در کشور ثابت شده که در هر انتخابات انچه را که مردم قبول داشتند از صندوق بیرون آمده است. مثلا یک جریان انحرافی دوره ای این طور تلقین کرد که می نویسیم خاتمی می خوانیم ناطق و جامعه را تحت تاثیر قرار دادند اما در نتیجه دیدند که رای چه شد و حتی رقیب اصولگرا هم هنوز رای نهایی نشده بود تبریک گفت. به همین دلیل هر نوع جریان انحرافی که شبهه در سلامت انتخابات ایجاد کند و سر زبان انداختن ها یک کار غیر حرفه ای است.
پس مطمئن هستید جریان انحرافی هیچ نقشی ندارد و روزی نمی شود که اصولگرایان بگویند این جریان در حال شیطنت هست؟
تردیدی نیست. اصلا اگر به ساز و کار انتخابات توجه شود می بینیم که چنین دخل و تصرفی وجود ندارد. به هر حال در این کشور انتخاباتی برگزار شد که وزارت کشور در دست اصلاح طلب ها بود و دولت و مجلس هر دو در دست اصلاح طلب ها بود و در نهایت اصولگرایان پیروز شدند. برعکسش هم بوده؛ اصولگراها سر کار بودند و نتیجه انتخاباتی که برگزار کردند پیروزی اصلاح طلب ها بود. هیات اجرایی و نظارت وجود دارند. نمی خواهیم بگوییم هیچ تخلفی نیست اما به هر حال در همین انتخابات 88 آقای موسوی لاری و محتشمی پور نشستند نامه تنظیم کردند و چون هر دو وزیر کشور بودند هر نوع تصوری که که می توان در مورد انتخابات داد که شناسنامه مشکل داشته باشد، ته برگ هماهنگی نداشته باشد یا یک خط بودن رای ها را لیست کردند. از آقای موسوی سئوال شد این نامه را قبول دارند که اگر این نامه را بررسی کردیم و نتیجه بازرسی هر چه شد را می پذیرید؟ گفتند نه الا و بالله باید این انتخابات باطل شود.
(ایسنا) آقای نبوی اگر اجازه دهید درباره هدفمند کردن یارانه ها از شما سئوالی دارم. شما خودتان در جامعه زندگی می کنید؛ خودتان چه برداشتی از اجرای این طرح در جامعه دارید؟ مشاهده می کنیم مردم در مورد قبضها و کارخانه ها درباره انرژی اعتراض هایی دارند. به نظر شما این کار مثبت پیش می رود؟
به هر حال باید این اتفاق در اقتصاد کشور انجام می شد و نمی شد با شرایط قبلی ادامه بدهیم. مصرف به صورت جهنمی در حال افزایش بود. خلاصه یک منبع خدادادی که به اسم نفت داشتیم و در حال مصرف بی رویه اش بودیم. دولت و مجلس اصولگرا همت کرد و این اقدام را که دیر هم شده بود را اجرایی کرد. کار سنگین هست. مقدمات خوبی طی شده و آثار بسیاری مترتب بر این تصمیم مهار شد. در مورد توزیع یارانه ها خوب انجام شده و قشر پایین و متوسط جامعه راضی هستند. اما با توجه به اجرای طرح در سه ماهه اخر سال سال گذشته، ضمن این که به مردم خوب رسیدگی شد اما به مشکلات تولید رسیدگی نشد و این نقدی است که می توان به عملکرد دولت در این سه ماهه گذشته داشته باشیم. چون باید اقداماتی صورت می گرفت اما مقدمات لازم برای حمایت از تولید صورت نگرفت و دولت باید این خلا را برطرف کند. دولت تا پاسی از شب می ماندند تا خلاها را اصلاح کنند و خیلی تلاش شد تا آثار منفی کم باشد اما این طور که فکر کنیم کار به این بزرگی هیچ آثار منفی ندارد این طور نیست.
(مهر) آقای مهندس نبوی! در فهرست 13نفره روحانیت چرا نقشی ندارند؟
برای ما منبع موثق همین 3 نفر هستند که در مورد لیست 13 نفره هم اطلاع رسانی نکردند و حالا این که اطلاعات این لیست چطور توسط یک نماینده بیرون آمده، موضوع دیگری است اما به هر حال این نماینده سخنگوی این سه نفر نبوده است. این سه نفر بنایشان این هست که در تعاملی به توافقی برسند. احتمال دارد اصلا این لیست نهایی نباشد و افرادی جایشان تغییر کند. در مورد جامعتین هم بیشتر نقش هدایت و نظارت را برعهده دارند و کمتر بنا دارند در اجرائیات دخالت کنند.
(روزگار) شاهدیم اجرا نکردن قوانین توسط دولت به یک رسم عادی تبدیل شده و آقای لاریجانی هم چنان با حوصله و صبر تذکر می دهد و نامه؛ ارزیابی جامعه اسلامی مهندسین در مورد سعه صدر آقای لاریجانی در برابر برخی تخلف های دولت چگونه هست؟ سردمدار مدارایی که اصولگرایان در مورد دولت دهم توصیه می کنند فعلا آقای لاریجانی شده است؟
مدارا به این معنی نیست که کسی قانون را اجرا نکند. ما در ثبوت و رفتار و موضع گیری هایمان تاکید کردم که اصولگرایان باید مراحل منطقی و خیرخواهانه را پشت سر بگذاریم و تا جایی ک ممکن هست اشکالات را برطرف کنیم و کمک کنیم این افراد بتوانند دوام بیاورند و کارشان را ادامه دهند. اما این موضوع جدا از این هست که هر دستگاهی از جایگاه قانونی خود رفتار کند و اگر انحرافی در اجرای قانون دید به وظیفه اش عمل کند. مثلا اگر همین موضع گیری های مجلس در برابر دولت نبود شما در جریان اطلاعات قرار نمی گرفتید. من وقتی مقایسه می کنم رابطه مجلس ششم و دولت خاتمی را با رابطه مجلس هشتم و دولت دهم را می بینم این رابطه خیلی فعال تر و پر چالش تر هست و در عین حال که هر دو طیف اصلاح طلب بودند خیلی مسامحه با هم داشتند اما الان این مسامحه کمتر هست و نقد درون گفتمانی خیلی جدی تر هست. چالش برای تعیین حدود و اختیارات قانونی نه تنها ضعف نیست بلکه سبب پویایی بیشتر می شود. این که رئیس جمهور تلاش دارد که حدود خود را در قانون اساسی مشخص کند و نگذارد دو قوه دیگر به این مرز تجاوز کنند. برعکس مجلس در مقام این هست که از اختیارات خودش حفاظت کند ، این یک چالش منطقی هست و منجر می شود تا مرزهای قانونی شفاف تر شود و ارتباطات سه قوه با نظارتی که رهبری بر این سه قوه دارند منطقی تر شود.
(خبرآنلاین) گویا آقای مطهری بحث سئوال از رئیس جمهور را دوباره مطرح کرده و تا الان هم 52 امضا جمع آوری شده است. نظر شما در مورد طرح سئوال از رئیس جمهور چیست؟
این یک اختیار قانونی هست و نه زمین می رود آسمان و نه آسمان می آید زمین .
(ایسنا) تابو نیست؟ هیچ وقت به این سمت نرفته بودیم.
نه به هر حال یک چیزهایی در یک دوره ای نبوده و حالا مطرح می شود. هنوز هم که اعلام وصول نشده است. کلا خیلی چیزها در قانون اساسی هست امیدواریم هیچ وقت به آن ها نیاز پیدا نکنیم اما به هر حال برای روز مبادا پیش بینی شده است. بجز سئوال از رئیس جمهور، استیضاح از رئیس جمهور را هم به عنوان یک ظرفیت داریم.
(روزگار) اما به صلاح اصولگرایی هست که در چنین شرایط حساس کنونی، سئوال از آقای احمدی نژاد مطرح شود؟
مصلحتی که گفته می شود اصلا جایگاهی ندارد. اگر پنجاه نماینده چه درست و چه غلط تصمیم به سئوال داشته باشند این حقی است که قانون اساسی به نمایندگان داده است.
(ایسنا) شما عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام هستید. برخی نزدیکان دولت عنوان می کنند در جلسه های مجمع علیه دولت توطئه می شود؛ در مورد این اظهار نظر چه نظری دارید؟
(خنده) ما که توطئه ای ندیده ایم. ممکن است یکسری از مصوبات مجمع خوشایند دولت نباشد اما این به معنی توطئه نیست. آن وقت یک منبع رسمی گفته مجمع توطئه می کند؟
(ایسنا) نزدیکان دولت در یاداشت ها و مقالاتشان این مباحث را مطرح می کنند.
برخورد با مجمع البته تنها مختص به این دولت نیست. شما به مجلس ششم هم برگردید خیلی موضع گیری هایشان علیه مجمع تند بود و اصولا مشروعیت مجمع را زیر سئوال می بردند. به هر حال گویا این آسیاب می چرخد.
(سئوال کاربران خبرآنلاین) آیا یه قانون گریزی دولت اعتقادی دارید؟ مثلا شرکت نکردن رئیس جمهور در جلسه های مجمع یا طرح مباحثی مانند اینکه مجلس در ارس امور نیست؟
من اسم این موضوع را قانون گریزی نمی گذارم. آقای احمدی نژاد برخی مسائل را رعایت نکردند. ایشان وظیفه قانونی شان این بود که در جلسه های مجمع شرکت کنند و حالا شرکت نکردنشان الان توجیهی ندارد. از طرفی درباره قوانینی که از شورای نگهبان گذشته و هنوز اجرایی نشده است رئیس جمهور یک برداشتی از قانون اساسی دارد.
اشکال در این هست که برداشت خودشان را نباید ملاک عمل قرار دهند و باید اگر قانون اساسی اشکالی دارد به شورای نگهبان مراجعه کنند. این که اختیارات دولت و مجلس و قوه قضائیه چقدر هست با یک برداشت حقوقی خاص از سمت یکی از این طرفین امکان پذیر نیست و باید به شورای نگهبان رجوع کرد. پس این ها قانون اساسی را می شناسند و استدلال هایی دارند اما این استدلال ها نمی تواند منشا عمل باشد و باید به مرجع قانونی مراجعه شود. مثلا آقای رئیس جمهور چندی پیش نامه ای نوشته بود و بر اساس برداشت خود از قانون اساسی یکسری از اختیارات مجلس را مطرح کرده بود ومقام معظم رهبری این نامه را ارجاع دادند به گروهی که آاقای جنتی رئیسش بود.
(سئوال کاربران خبرآنلاین) اصولگرایان در چه صورتی در انتخابات مجلس با شکست مواجه می شوند؟
اگر درست عمل نکنند؛ اختلاف وجودداشته باشد و به جای وحدت تکثر باشد معلوم هست که این شکست نصیبشان می شود و این تجربه را پیش رو دارند.
(خبرآنلاین) پیش بینی شما از ترکیب مجلس نهم چیست؟
فکر نمی کنم جای اکثریت و اقلیت تغییر کند. حتی این احتمال وجود دارد که فراکسیون اقلیت قوی تر خواهد شد. تجربه مجالس مختلف هم نشان داده که ممکن است جای اکثریت و اقلیت عوض نشود اما چهره ها بیش از 70 درصد تغییر می کند.
(خبرآنلاین) یعنی پیش بینی شما این است که 70 درصد اصولگرایان تغییر می کنند؟
به گذشته مجلس مراجعه کنید می بینید که فردی که سه دوره قبل نماینده بوده رای می آورد یا نماینده کنونی رای نمی آورد.
(خبرآنلاین) این تغییر چهره به نفع حامیان دولت خواهد بود؟
الان مرزبندی بین دولت و غیر دولتی چیز روشنی نیست اما اگر منظورتان آن جریان تجدید نظر طلب هست من بعید می دانم این افراد وزن بسیاری در مجلس داشته باشند.
(سئوال کاربران خبرآنلاین) نظر شما در مورد اتفاقات اخیر وزارت اطلاعات و رفتار رئیس جمهور چیست؟ آیا این اتفاقات هدف خاصی را دنبال می کند؟
چون این موضوع مشمول همان فرمایش رهبری هست که به اختلاف دامن نزنیم، نظری نمی دهم و امیدواریم با نامه رهبری موضوع مرتفع شود.
(سئوال کاربران خبرآنلاین) به نظر شما جریان اصلاح طلب باید چه کار بکند؟
جریان اصلاح طلب باید بیش از گذشته با ساختار شکن ها مرزبندی کند و درون ساختار عمل کردن خود را به سمع و نظر مردم برسانند .
(خبرآنلاین)این موضوع چطور محقق می شود؟
مثلا همان طور که در مورد موضع گیری دو پهلو گفتم نباید این طور رفتار کنند و باید مرزبندی خود را با جریان ساختار سکن مشخص کنند. یعنی به صراحت بگویند که رویه تندروها را قبول ندارند.
(خبرآنلاین)ما شاهد بودیم که اصلاح طلب ها معتقد بودند نظام برای اصلاح طلبی الترناتیوی ندارد. الان هم این تصور ایجاد شده که نظام برای گروهی که الان در مسند قدرت هستند آلترناتیوی ندارد. شما به عنوان یک فعال سیاسی فکر می کنید دلیلی که این توهم در دولتهای پیشین ایجاد می شد و در سیاستمداران فعلی ایجاد شده چه است و برای در امان بودن از این آفت عقلای جریان های سیاسی باید چه کنند؟
تجریه عمل سیاسی که بالا می رود نشان داده که نمی توان دیگران را حذف کرد. این تصور، تصور درستی نیست که فکر کنیم اگر امروز در مسند قدرت هستیم فردا هم در این مسند خواهیم ماند. جمهوری اسلامی ثابت کرده که این طور نیست و قدرت دست به دست می شود. در بزنگاه هایی هم که دست به دست می شود که بسیاری از تحلیل ها این را نشان نمی دهد و برخی جاها شاهد هستیم مردم تصمیمی می گیرند که بر خلاف پیش بینی هاست و این ضعفی است که نخبگان دارند که تغییر و تحولات را نمی توانند به طور صحیح پیش بینی کنند.
(سئوال کاربران خبرآنلاین) آیا قبول دارید که رفتار شما اشتباه بوده و به اهداف نظام دست نیافتید؟چقدر اشتباهات خود را قبول دارید که بپذیرید و به افکار دیگران احترام بگذارید؟
فکر می کنم اگر کسی متوجه شد اشتباه شده و برنگردد و اصلاح نکند باید بگوییم خلاف عقل عمل کرده است. اما من فکر می کنم از مجموع عملکرد دولت و مجلس اصولگرایی نقاط قوت و مثبتی هست که برای مردم هم ملموس بوده و بر اثر همین موفقیت ها بوده که رابطه دولت و مردم بازسازی شده است این حضور قاطبه مردم در حمایت از نظام را به دنبال داشته است و من فکر می کنم مردم این تلقی را دارند که این جریان همواره در حال خدمت بوده است.
/27
نظر شما