هیچ‌‌کس مقصر ‌این حوادث نیست

سپیده سعیدی:
هنوز از بهت سقوط هواپیمای توپولوف روسی عازم به ارمنستان بیرون نیامده بودیم که هواپیمای دیگری با فرود نابهنگامش جان عده دیگری را گرفت.
حادثه‌ای تلخ که بیانگر نقص‌های متعدد در سازمان‌دهی پروژه‌های خارجی و داخلی است و قطعاً پیامدهای بیشماری را با خود همراه دارد. بازخوردهایی چون کاهش سفرهای هوایی، رکود اقتصادی در این زمینه، بی‌اعتمادی مردم نسبت به پروازهای داخلی و باز هم بی‌اعتمادی نسبت به قول‌ها و پیگیری‌های بی‌ثمر مسئولان که گویا از هفته‌ پیش تا به امروز نتیجه‌ای جز سقوط هواپیمایی دیگر را نداشته است.

رضا جعفرزاده سخنگوی سازمان هواپیمایی کشور معتقد است: «در رخ دادن چنین حوادثی هیچ‌کس مقصر نیست.»

آقای جعفرزاده رخ دادن چنین حوادثی را نمی‌توان عدم‌توانایی در سیستم مدیریت این سازمان دانست؟
خیر. به مدیریت ربطی ندارد وقتی هواپیمایی سقوط می‌کند.

پس شما معتقدید که سازمان هواپیمایی کشور در این میان ضعفی نداشته، کار به خوبی پیش می‌رفته! اما هفته‌ای یک بار سقوط هواپیما داریم!؟
وقتی اشکال فنی در هواپیمایی رخ می‌دهد، خب اشکال فنی هواپیماست چه ربطی به مدیریت دارد.

تهیه و به کارگیری هواپیمای غیرسالم چه؟ ربطی ندارد؟
در سانحه مشهد، متوجه شدیم که سرعت بسیار زیاد هواپیما و عدم‌کنترل حرفه‌ای و فرود نابهنگام باعث رخدادی تلخ شده است.

پس شما در این بحث به عدم کنترل غیرحرفه‌ای اشاره‌ می‌کنید؟ یعنی هدایتگر غیرمتخصص!
بله.

با این تفسیر با نیروهای انسانی غیرمتخصص در این سازمان مواجه هستیم.
این سانحه به خاطر سرعت غیرمجاز و بیش از حد این هواپیما بوده است نه به خاطر اشکال مدیریتی.

خطای نیروی انسانی را چه کسی باید پاسخگو باشد؟
نتیجه بررسی کارشناسان متخصص این جمله‌‌ای است که من به شما گفته‌ام و عمده‌ترین بروز این حادثه همان سرعت غیرمجاز است. در پاسخ به سؤال شما هم باید بگویم که سازمان هواپیمایی کشور تلاش و فعالیت شبانه‌روزی خود را به کار گرفته است تا روی پای خود بایستد و لحظه‌ای این تلاش را متوقف نکرده است. مطمئن هستم که به زودی این غائله‌ها پایان می‌یابد و مشکلات رفع می‌گردد.

برای خوانندگان جالب خواهد بود که بدانند تلاش‌های سازمان شما بر چه مبنایی است و تاکنون چه فعالیت‌هایی برای جلوگیری از این سوانح انجام داده‌اید؟
براساس دستور رئیس سازمان هواپیمایی کشور پروانه فعالیت شرکت هواپیمایی آریا لغو شد.

اما این شرکت که مدیرعامل خود را در این سانحه از دست داد و البته 3 هواپیمای اجاره‌ای بیشتر نداشت. لغو پروانه این شرکت چه تأثیری می‌تواند در جلوگیری از بروز سوانح داشته باشد؟
این اقدامی در راستای جلوگیری از بروز حادثه‌های بعدی است. در سانحه قبلی نیز اقدامات مفیدی برای جلوگیری از سانحه انجام داده بودیم که متأسفانه این اتفاق به وقوع پیوست. 5 نفر از کارشناسان هواپیمایی روسیه برای همکاری بررسی سانحه هوایی پرواز ارمنستان وارد تهران شدند. این دعوت براساس قوانین بین‌المللی هوانوردی کارشناسان کشور سازنده هواپیما انجام شد.

نتیجه حضور کارشناسان روسی چه بود؟
آنها تمامی پارامترها اعم از محتویات جعبه‌های سیاه هواپیما و نوار مکالمات مرکز کنترل تهران و سایر پارامترهای دخیل غیرکارشناسی را بررسی کردند. نتایج به دست آمده در مراحل مختلف بررسی‌ها زمان بسیاری می‌خواهد. در پی این اقدامات نوار FDR (پارامترهای موتور) و نوار CVR (مکالمات خلبان) کمک شایانی به علت چگونگی بروز این حادثه کرد.

حادثه‌ای که در هفته گذشته رخ داد بسیار غم‌انگیزتر از این حادثه بود و فکر می‌کنم که در حال‌حاضر مسئولان انگیزه لازم برای پیگیری این حادثه را ندارند.
اتفاقاً مسئولان مصمم هستند که علت را بررسی کنند. پس از بازدید و جمع‌آوری اطلاعات هواپیمایی سانحه تهران- مشهد تیم بررسی سازمان هواپیمایی کشور جعبه سیاه را به تهران منتقل کرد تا بازخوانی مجدد نوارها انجام شود.

و اینکه گفتید به خاطر سرعت غیرمجاز بوده است. نتیجه این بررسی نتیجه نهایی است؟
دقیقاً همین نتیجه است که گفتم چرا که خلبان نتوانسته به موقع هواپیما را فرود بیاورد و باعث وقوع این حادثه شده است.

درباره این سانحه خبرهای بسیاری خواندیم و آمار متفاوتی از کشته‌شدگان شنیدیم. اگر امکان دارد بار دیگر اطلاعات لازم را ارائه کنید.
اول اینکه باید اظهار تأسف کنم از جان‌ باختن 14 خدمه و 3 مسافر این هواپیما که بر اثر سانحه هواپیمای مسافربری ایلوشین 62 در فرودگاه شهید هاشمی‌نژاد مشهد پیش آمد.
پرواز موردنظر 153 مسافر داشته که به جز 17 کشته، 20 نفر مجروح داشته است. بعد از وقوع این حادثه تیم استاندارد پرواز سازمان هواپیمایی کشوری با اولین پرواز خود را به سرعت به محل وقوع سانحه رساندند.

آقای جعفرزاده هفته گذشته، بسیاری از مسئولان با قاطعیت اظهار کردند که دیگر چنین حوادثی رخ نخواهد داد، شما به عنوان سخنگوی سازمان هواپیمایی کشور از قول مسئولان این سازمان درباره وقوع چنین حوادثی در کشورمان چه توجیهی دارید؟
فقط اظهار می‌کنم که امیدوارم چنین اتفاقاتی دیگر رخ ندهد. امیدوارم همه تلاش‌های مسئولان برای جلوگیری از چنین اتفاقاتی،‌ همان‌طور که می‌خواهند نتیجه بدهد. آرامش باز به سفرهای مردم باز گردد و اطمینان آنها دوباره جلب شود.

آقای جعفرزاده، سرپرست معاونت هوانوردی سازمان هواپیمایی، همین دیروز خبر داد که FDR و CVR هواپیمای سانحه دیده روز گذشته به تهران منتقل شد و در حال بررسی است. در حالی که شما گفتید نتیجه سرعت غیرمجاز بوده است.
بله من باز هم تأکید می‌کنم که بر طبق نتایجی که تا به حال به دست آمده یکی از علل وقوع این حادثه سرعت غیرمجاز هواپیما و عدم توانایی در هدایت بوده است.

یعنی علل متعددی در این حادثه دخیل است؟
بله، همین‌طور است.

به همین‌منظور شما معتقدید که کسی مقصر نیست؟
در واقع می‌توان گفت که عده بسیاری در وقوع این حادثه مقصر هستند.