یک- «سعادتآباد» فیلمی است متأثر از آن چیزی که میتوان اسمش را موج اصغر فرهادی گذاشت.
آیا این موج بد است خوب است کارآمد است ناکارآمد است خلاقانه است غیر خلاقانه است یا...؟ نمی خواهم آش را شور کنم و بگویم همان طور که شیوه فیلمنامهنویسی و فیلمسازی تارانتینو هالیوود را وارد دایرهای بیپایان از تکرار و تأثیر و تقلید کرد حالا فرهادی و فیلمنامهها و فیلمهایش دارند همین کار را می کنند اما... ظاهراً که همین طور است!
امسال ما یک جشنواره داشتیم و چندین فیلم که یا متأثر از شیوه فرهادی در فیلمنامهنویسی بودند یا وامدار اجرای سینمایی او. این هم میتواند خوب باشد هم بد. من یکی که از طرفدارهای موج تارانتینو نیستم [گرچه فیلمهای خودش را دوست دارم] چون به عنوان یک «عشق فیلم» سابق و فعلی دنبال تنوع و تازگیام.
«سعادتآباد» فیلم خوبی است. فیلم بیغلطی است. فیلمی است که فیلمنامه قابل توجهی دارد، اما سایه فرهادی بالای سرش است و این آزاردهنده است. مازیار میری با کارگردانی خونسردانه و در عین حال کم تحرکش کار را مشکلتر هم کرده چون شیوه و شگردهای کارگردانی، ظاهرِ کارهای فرهادی را دارد اما فاقد انرژی درونی آثار او و در نتیجه بدل کردن یک فیلم «سهل» به فیلمی «سهل و ممتنع» است.
با این حساب، تکلیف ما با این فیلم چیست؟ آیا باید در این انبوه فیلمهای بد جشنواره امسال دلمان را خوش کنیم به فیلمی که فیلمنامهنویس وکارگرداناش، سینما را میشناسند، با این همه «افق دید» شخصی ندارند یا سختگیرانه، خواستار تغییرِ جهت فوری آنها و همه سینماگران بااستعدادی باشیم که آموختن را با گرتهبرداری سبکی اشتباه گرفتهاند؟
دو- کمدی، خوب است، اما«اخلاقتو خوب کن» خوب نیست چون کمدی نیست یک بیانیه شرعی است از همان جنس که ممکن است در اعیاد مذهبی بشنویم و لاجرم با لطیفهای هم همراه است و اتفاقاً در شکل بیانی خود هم خیلی موفق است، اما دلیل نمیشود بخواهیم همان شیوه بیانی را بیکم و کاست بیاوریم جلوی دوربین و اسمش را بگذاریم سینما.
ببینید دوستان! بنده و همسن و سالهای من و سن و سال بالاترها، اگر بخواهیم همراه با آموزههای شرعی و اخلاقی، بیان شوخطبعانهای هم بشنویم، کاست حرفهای خدابیامرز آقای «کافی» موجود است و نیازی به این فیلم و امثالهم نداریم؛ جوانترها هم که هنوز آقای قرائتی را در تلویزیون دارند و نیازی به هزینه کردن این همه پول نیست.
اما خب،با این همه نمیشود از بازی راحت، تأثیرگذار و گاه درخشان رضا عطاران در این فیلم چشمپوشی کرد؛ نه! این یکی واقعاً سینماست.
54
نظر شما