سمیه قاضی‌زاده: اگر قرار باشد به جز جشنواره موسیقی فجر که بیست و چند دوره از برگزاری آن می‌گذرد، تنها چند جشنواره موسیقی مهم دیگر را در ایران نام ببریم ناچار از یادآوری جشنواره موسیقی مقامی-نواحی، جشنواره موسیقی جوان و جشنواره موسیقی بانوانیم. سه جشنواره‌ای که سالهاست دیگر برگزار نمی‌شوند.
چند روز پیش در حالی که انتظار می‌رفت امسال دیگر جشنواره موسیقی بانوان «گل یاس» بار دیگر استارتش را در آخرین روزهای تیرماه بزند، بار دیگر خبر از لغو برگزاری آن رسید. این در حالی بود که با توجه به محدودیت بانوان در اجرای موسیقی، توقع برگزاری هرساله این جشنواره که حداقل محفلی بود برای دوستداران موسیقی بانوان از سوی موسیقیدانان زن توقعی بود بجا.
نه تنها جشنواره موسیقی بانوان که چندین جشنواره موسیقی دیگر نیز چندسالی است به دلایلی عجیب یا نامعلوم، دیگر برگزار نمی‌شوند که چندین و چند جشنواره دیگر نیز از برگزاری بازمانده‌اند. جالب اینجاست که پیش از این براساس تصمیم دبیرخانه دائمی جشنواره قرار بود جشنواره‌هایی که وزارت ارشاد آنها را برگزار می‌کند، به 3 جشنواره موسیقی فجر، جوان و آیینی-نواحی خلاصه شود و جشنواره‌های کوچک‌تر نیز در دل این جشنواره‌ها جای گیرند. اما ظاهراً این تصمیم‌گیری، چرخشی 180 درجه‌ای پیدا کرده و باعث شده چندین و چند جشنواره موسیقی در دل یک جشنواره خلاصه شوند. در این گزارش سعی شده است نگاهی اجمالی به پدیده ظهور و فراموشی جشنواره‌های موسیقی در ایران شود.
جشنواره موسیقی جوان
جشنواره موسیقی جوان که دو سال گذشته ششمین دوره‌اش را برگزار کرد، امسال در حالی برگزار نمی‌شود که پیش از این مسئولان امور هنری وزارت ارشاد آن را یکی از زیربنایی‌ترین جشنواره‌های هنری کشور اعلام کرده بودند. آن جشنواره که محل کشف استعدادهای جدید و جوان موسیقی ایران خوانده می‌شد پیش از این نیز چندین و چند سال دچار وقفه شده بود و بین برگزاری پنجمین دوره و ششمین دوره‌اش وقفه‌ای چندساله افتاد. پیش از این محمدحسین ایمانی‌خوشخو معاون هنری ارشاد اعلام کرده بود که این جشنواره بستر موسیقی آینده ما است.
به همین دلیل من از استادان این رشته تقاضا می‌کنم رهبری گروه‌های جوان را بر عهده بگیرند زیرا موسیقی، هنر فاخری است و از ابتدا مورد حمایت دولت نهم قرار دارد. ایمانی حتی تا آنجا پیش رفته بود که به برگزیدگان این جشنواره وعده تسهیل در ورود به دانشگاه‌های موسیقی را داده بود و اعلام کرده بود که با وزارت علوم وارد مذاکراتی شده تا این جشنواره را به یکی از کانال‌های ورود این هنرمندان جوان به دانشگاه تبدیل کند. جالب اینجاست که محمدحسین احمدی مدیرکل سابق دفتر موسیقی ارشاد هم جشنواره موسیقی جوان را اساسی‌ترین و پایه‌ای‌ترین جشنواره موسیقی در کشور اعلام کرده بود.
جشنواره موسیقی بانوان «گل یاس»
خبری که هفته گذشته بار دیگر دل هنرمندان موسیقی زن را آزرد این بود؛ «برگزاری جشنواره موسیقی بانوان که هرساله به مناسبت تولد حضرت فاطمه (س) برگزار می‌شد، امسال نیز برگزار نخواهد شد.» این در حالی است که سالیان سال بانوان موسیقیدان ایرانی که جایی را جز اجراهای خصوصی و بسیار محدود برای بانوان ندارند عادت کرده بودند تا در ایام تولد حضرت فاطمه (س) و روز مادر هفته‌ای را میزبان علاقمندانشان باشند و در جمع بانوان علاقمند به موسیقی به اجرای قطعات بپردازند. این جشنواره در آخرین دوره‌هایی که برگزار شد، توانایی جذب گروه‌های بانوان شهرستانی را هم پیدا کرده بود و چندین و چند گروه کوچک و بزرگ از شهرستان‌های مختلف ایران در آن شرکت کردند. همچنین گروه‌های موسیقی نواحی، سنتی و پاپ نیز از گروه‌های شرکت‌کننده در این جشنواره بودند.
جشنواره موسیقی بانوان «آوای مهر»
در حالی که مرکز موسیقی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران و مؤسسه نغمه شهر نیز یک جشنواره موسیقی بانوان را به نام «آوای مهر» به نوعی جایگزین جشنواره «گل یاس» کرده بودند و دو دوره آن را با موفقیت برگزار کرده بودند طی روزهای گذشته اعلام شد که این جشنواره هم امسال به دلایل نامعلومی برگزار نمی‌شود.
جشنواره موسیقی بانوان «آوای مهر» از 3 سال پیش همزمان با تولد حضرت فاطمه (س) و روز مادر برگزار می‌شد اما امسال روز تولد حضرت زهرا (س) سپری شد ولی از برگزاری این جشنواره هنوز خبری نیست. به گفته برخی مسئولان این جشنواره هر ساله در چنین روزهایی افتتاح می‌شد اما امسال بر خلاف سال‌های گذشته دستور برگزاری آن ابلاغ نشده است.
مطابق گمانه‌زنی‌ها معلق بودن برگزاری این جشنواره از یکسو نشان از تغییر مدیریتی در معاونت هنری سازمان فرهنگی هنری شهرداری دارد و از سوی دیگر به نبود بودجه مربوط می‌شود. آوای مهر سال گذشته به دبیری «ارفع عطرایی» برگزار شده بود.
جشنواره موسیقی نواحی
در حالی‌که معاون هنری ارشاد پیش از این گفته بود جای خالی جشنواره موسیقی مقامی احساس می‌شود و اگر فرصتی باشد با تصمیم شورای راهبردی سال آینده به این مسئله پرداخته می‌شود، امسال هم جشنواره موسیقی مقامی و نواحی همچون چندین و چند دوره قبل برگزار نشد. جشنواره موسیقی نواحی ایران که چندین و چند دوره به دبیری محمدرضا درویشی در کرمان برگزار شده بود از جمله جشنواره‌هایی بود که نه تنها موسیقیدانان که حتی مسئولین هم به مفید بودن و منحصربهفرد بودن آن اذعان داشتند. در حال حاضر چندین و چند دوره است که این جشنواره تنها به بخشی از جشنواره موسیقی فجر به نام شب‌های ایران بدل شده است.
جشنواره موسیقی پاپ «ستاره طلایی»
جشنواره «ستاره طلایی» یا همان جشنواره موسیقی پاپ که پیش از این تنها دو دوره‌اش در سال‌های 77 و 78 در کیش برگزار شد و منجر به ظهور پدیده‌هایی چون محمد اصفهانی و مانی رهنما شده بود، سالهاست که دیگر برگزار نمی‌شود. این در حالی است که در سال 85 مدیرکل دفتر موسیقی و شعر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام کرده بود که « به منظور انسجام گروه‌های موسیقی پاپ، سال آینده جشنواره موسیقی پاپ را برگزار می‌کنیم.» اما بعد از آن ایمانی اعلام کرد که جشنواره موسیقی پاپ در قالب جشنواره جوان برگزار می‌شود!
جشنواره ترانه
جشنواره موسیقی ترانه که پیشنهاد برگزاری‌اش در «شب‌های شهریور » سال گذشته داده شد قرار بود بار دیگر فعالیتش را از سر گیرد اما هنوز برگزار نشده. اهورا ایمان ترانه‌سرا که دبیری این جشنواره را تلویحاً عهده دار است می‌گوید با تغییراتی که در مدیریت سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران روی داده باید روال راه‌اندازی جشنواره ترانه از سر گرفته شود و مصر است این جشنواره را در سال 88 برگزار کند.
دوسالانه موسیقی جهان اسلام
از سال 85 تاکنون بیش از سه بار تاریخ برگزاری دوسالانه موسیقی جهان اسلام توسط «ایرج نعیمایی» دبیر آن اعلام شده است اما همچنان به دلیل عدم تأمین بودجه برگزاری‌اش بلاتکلیف باقیمانده است. این دوسالانه قرار است توسط فرهنگستان هنر برگزار شود و آخرین تاریخ اعلام شده برای آن اردیبهشت امسال اعلام شده بود.
جشنواره موسیقی ذکر و ذاکرین
جشنواره موسیقی ذکر و ذاکرین از آن دست جشنواره‌هایی بود که حتی اگر وجه موسیقایی آن را در نظر نگیریم به لحاظ وجه معنوی قابل توجه بود. جای تعجب دارد که جشنواره‌ای که شانزده دوره آن با موفقیت و استقبال بی‌نظیری برگزار شده چطور به ناگاه تعطیل می‌شود. در این جشنواره که هربار در شهرهای مختلف ایران برگزار می‌شد گروه‌های مختلف از سراسر ایران با موسیقی‌های محلی‌شان شرکت می‌کردند.
جشنواره آهنگسازی دانشجویان
پس از برگزاری تنها یک دوره از جشنواره آهنگسازی دانشجویان، دیگر خبری از ادامه برگزاری آن نشد. این در حالی است که قرار بود این جشنواره بخش‌های مختلفی را به خود اضافه کند و گسترش یابد اما به نظر می‌رسد که این روزها خبری از برگزاری دوره جدیدش در دست نیست.
جایزه فرهاد
الان حدوداً دو سه سالی است که وعده برگزاری جشنواره فرهاد داده می‌شود اما به رغم اخذ تمامی مجوزهای لازم برای برگزاری، این جشنواره به دلایل نامعلومی از برگزاری بازمانده است تا آنجا که حتی مکان و زمان احتمالی برگزاری آن هم معلوم نیست. جالب اینجاست که تاکنون بیش از 25 گروه برای حضور در این جایزه آثارشان را به دبیرخانه آن فرستاده‌اند.
نظر شما