جایزه ادبی یا معمای حل شده

 فرض کنید معما، چیستان یا یک سوال هوش را به شما بدهند که پاسخ آن در کنار همان معما، منتشر شده باشد. مشخص است که لذتی که از فکر کردن و یافتن پاسخ سوال و انتظار برای رسیدن به حل آن حاصل می​شود ، به این شکل ، از بین می​رود و معما معنای خودش را از دست می​دهد.

بسیاری از جایزه​ها و جشنواره​های ادبی کشور به همین معماهای از پیش حل شده می​مانند .می​پرسید چگونه؟ توضیح می​دهم! فرض کنید فلان جایزه ادبی، قرار است 10 روز دیگر نامزدهای خود را برای دریافت عنوان رمان یا مجموعه داستان برگزیده سال اعلام کند( چون شعر جایگاه چندانی بین جماعت جایزه بده و جایزه بگیر ندارد از ادبیات داستانی مثال می​زنیم).

اگر به نزد یکی از داستان نویسان یا علاقمندان به ادبیات بروید و فهرستی از آثار منتشر شده در سالی که قرار است جایزه از میان آن​ها انتخاب شود را هم به آن فرد بدهید با نتیجه شگفت آوری روبرو خواهید شد. در بسیاری از جایزه​ها و جشنواره​ها با ضریب اطمینان بالا می​توان هیات داوران جشنواره، نامزدهای جایزه​های ادبی ، انتشاراتی هایی که بیشترین آثار را در بین برگزیدگان دارند و حتی برگزیده نهایی را از پیش حدس زد.

برای رسیدن به حدس درست لازم نیست شم و هوش بالایی داشته باشید. کافی است بدانید که جایزه مورد نظر به "این وری " ها تعلق دارد یا " آن وری " ها  و این که چه کسانی جایزه را به صورت آشکار یا پنهان حمایت می​کنند. با همین داده​های اندک می​توانید خروجی درستی داشته باشید: حدس زدن نتایج!

این شکل از برگزاری جایزه ها و جشنواره های ادبی ، همه لذت و ارزش و هیجانی را که انتخاب در یک رقابت ادبی می تواند به همراه داشته باشد، از بین می​برد. برگزیدگان این جشنواره​ها ، بیش تر از این که به خاطر ادبیت متنی که به مخاطبان عرضه کرده​اند، مورد تقدیر و حمایت قرارگیرند ، پاداش همراهی و سرسپردگی به جریان های مسلط ادبی را می گیرند و کسانی که در بیرون دایره این حمایت قرار گیرند، حتی اگر شاهکار ادبی خلق کرده باشند، محکوم به دیده نشدن هستند.

نکته مهمی که در این میان باید مورد توجه قرارگیرد، این است که مخاطب در این چرخه فریب می خورد. از این نگاه برگزار کنندگان جایزه های ادبی به سیاستمداران شبیه اند چرا که تنها بخشی از واقعیت را به مخاطبان عرضه می کنند. آن ها نمی گویند که گزینش و انتخاب آن ها بیش و پیش از این که بر مدار کیفیت اثر بچرخد برمبنای تقویت ساختارهایی استوار است که در آن اقتدار جریان هایی که گلوگاه های چاپ و نشر ادبیات جدی را در کشور در دست گرفته اند ، حفظ و تقویت شود و به همین دلیل از دست رفتن ارزش و اعتبار جایزه های ادبی و تبدیل شدن آن ها به مراسم سالانه بی خاصیتی برای تجلیل از خودی ها باعث ناراحتی و نگرانی کسی نخواهد شد.

52