تهران روزهای طولانی آلوده را تجربه می‌کند. تجربه ای جدید که گفته می‌شود تا حالا سابقه نداشته، یعنی سال 88 که تنها 43 روز تهرانیها در هوای مسموم نفس کشیدند و با برآمدن خورشید 15 آذر، روزهای آلوده تهران از 46 گذشت. چینی ها گفتند ابرها را بارور می‌کنیم تا باران مصنوعی بسازیم و هندیها از به وجود آوردن باد مصنوعی حرف زدند. معاون رئیس دولت هم گفته 100 ایستگاه تهویه در تهران فعال شده، از هوا به تهران آب می پاشیم تا آلودگی کم شود و دیگر مجبور نباشیم شهر را تعطیل کنیم.
ولی کارشناسان می‌گویند بادسازی، تاثیری در آلودگی هوای تهران ندارد ، آب پاشیدن روی تهران، هم طرح خامی است که کاربرد زیادی ندارد و در اصل کار موثری نیست. بنابراین اینطور که معلوم است انگار مشکل آلودگی هوای تهران معلوم نیست به این سادگی حل شود. با این حال مسئولان می‌گویند از زمانی که تهویه‌ها به کار افتاده، مرحله «اضطراری بودن آلودگی» را کم کرده‌اند و توانسته‌اند آلاینده‌ها را به مرز «هشدار» عقب برانند.
آب‌پاشی آسمان تهران
اما با این حال و با تمام انتقاداتی که در این مورد وجود دارد روز گذشته مناطق مختلف تهران شامل محدوده خیابانهای آزادی تا یافت آباد و آزادی ـ انقلاب، شهید مطهری و طالقانی و مناطق مرکزی شهر توسط هواپیماهای شرکت هواپیمایی خدمات وزارت جهاد کشاورزی آب‌پاشی شد. علی اشرفی پور، دبیر کمیته اضطرار آلودگی هوای تهران در این مورد به مهر گفت: « ذرات معلق کمتر از دو و نیم میکرون در روزهای متوالی آلودگی در صدر میانگین جدول PSI بوده اند و هواپیماها به شکل اسپره ای آب را در مناطق مختلف می‌پاشند تا ذرات معلق از هوا گرفته شود.» او ادامه داد: « اگر این عملیات در حجم قابل توجهی انجام شود وضعیت هوای پایتخت بهبود می‌یابد. این در حالی است که اعضای کمیته آلودگی هوای تهران از منتقدان این طرح هستند و آن را مطابق استاندارهای علمی و اقتصادی نمی‌دانند.»
علی محمد شاعری، قائم مقام سازمان محیط زیست هم در این باره گفت: « این هواپیماها که در ارتفاع 100 متری زمین پرواز می‌کنند، در هر سورتی پرواز قابلیت آب پاشی 1500 لیتر آب را دارند که با توجه به شرایط آب و هوایی و پروازی، هر مرحله پرواز حدود 45 دقیقه به طول می‌انجامد.»
قائم مقام سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه اثرات این اقدام تا روز چهارشنبه مشخص می‌شود به ایسنا گفت: «قطعا در صورت تاثیر مثبت این اقدام تعداد هواپیماهای آب پاش به ده فروند افزایش خواهد یافت.»
هوا با این کارها پاک نمی‌شود، خودمان را گول نزنید
اما اینطور که معلوم است این اقدامات هم تاثیر چندانی در کاهش آلودگی نداشته و یک ساعت بعد از آب‌پاشی آسمان تهران، مرکز هماهنگی اطلاع رسانی آلودگی هوای تهران در اطلاعیه‌‌ای اعلام کرد: « بر اساس اطلاعات رسیده از ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوای شهر تهران بر میزان غلظت کلیه آلاینده‌ها به غیر از منوکسیدکربن نسبت به روز گذشته افزوده شده، همچنین در میزان غلظت آلاینده ازن تغییری ملاحظه نمی‌شود. بدین ترتیب میانگین غلظت آلاینده ذرات معلق کمتر از 5/2 میکرون فراتر از حد مجاز بوده و شاخص کیفیت هوای تهران در شرایط «هشدار» است.»
از سازمان هواشناسی کشور نیز خبر می‌رسد که آسمان پایتخت در روز چهارشنبه صاف و غبارآلود است که بدین ترتیب انتظار می‌رود شاخص کیفیت هوا در شرایط «هشدار» باقی بماند. به خاطر همین مسئله هم مدیرکل مدیریت بحران استان تهران با اعلام اینکه وضعیت هوا فردا نیز در وضعیت هشدار است خبر داده است که « کمیته اضطرار آلودگی هوای پایتخت برای تعطیل شدن روز چهارشنبه درخواست داده و منتظر نتیجه جلسه استاندار با وزیر کشور است.»
برخی کارشناسان محیط زیست و بعضی از اعضای شورای شهر معتقدند که چنین اقداماتی در کاهش آلودگی هوای تهران اثری ندارد. مجید عباسپور، رئیس دانشکده محیط‌زیست و انرژی دانشگاه علوم تحقیقات تهران یکی از این کارشناسان است. او در این باره می‌گوید: «اقداماتی از این دست مانند ایجاد باد مصنوعی یا آب‌پاشی هوا برای کاهش آلودگی بیشتر جنبه تخیلی دارد تا علمی.»
مجید عباسپور متخصص محیط‌زیست ورئیس دانشکده محیط‌زیست و انرژی دانشگاه علوم تحقیقات تهران در مورد راهکارهایی مانند ایجاد باد و باران مصنوعی برای کاهش بار آلودگی هوای تهران گفت: «هفته گذشته، رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست بحثی را تحت عنوان ایجاد باران مصنوعی مطرح کرد، اما چگونه هنگامی که ابری وجود ندارد می‌خواهیم ابرها را بارور کنیم تا باران بیاید؟» او ادامه داد: «بحث دیگری که توسط این مقام مسئول مطرح شد، استفاده‌از هواپیمای کوچک سمپاش برای پاشش آب روی سطح هوای شهر تهران است تا بوسیله آن از بار آلودگی کاسته شود. این گونه اقدامات اگر هم کمکی به کاهش بار آلودگی هوا بکند، بسیار مقطعی و ناچیز است.»
مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران هم با اشاره به اظهارات مسئولان در مورد بهتر شدن آلودگی هوای تهران گفت: «هنوز که ما وضعیت بهتری ندیده‌ایم و همه این کارها برای افزایش نیافتن آلودگی بوده است.» رئیس شورای شهر تهران با تاکید بر اینکه باید طرح پیشگیری از آلودگی هوای تهران دنبال شود گفت: «با این وضعیت آلودگی هوا مردم به مرگ تدریجی دچار می شوند و با سپری شدن این ایام نیز به طور حتم معضل آلودگی هوا فراموش می‌شود.»
رئیس کمیته محیط‌زیست شورای شهر تهران نیز با ابراز نگرانی از افزایش آلاینده‌های سمی در هوای تهران خواستار ارائه برنامه جدی برای کنترل این معضل شد. معصومه ابتکار در جلسه دیروز شورای شهر با اشاره به درخواست رئیس شورا جهت پیگیری یکی از طرحهای کمیته محیط‌زیست و ارائه آن به دولت ادامه داد: «برنامه جامع کاهش آلودگی هوای تهران مربوط به سال 79 است و قرار بود قبل از پایان دوره 10 ساله مجدداً بازنگری شود اما متاسفانه نه تنها بازنگری نشده بلکه در این سال‌ها کمیته اجرایی آن نیز تشکیل نشده است.»
حسن بیادی - نایب رییس شورای شهر تهران - نیز با تاکید بر اینکه آنچه این روزها مطرح می‌شود، تنها تعاریفی برای آلودگی هواست، گفت: «امسال سال آخر برنامه جامع کاهش آلودگی هوای تهران است و اصلا اقدام موثری در این زمینه انجام نشده است.»
او با بیان اینکه ما به مردم دروغ نمی‌گوییم و اصلا پیشگیری برای آلودگی هوا انجام نشده است، گفت: «این تعطیلات نوعی پس گیری است. متاسفانه مسوولان پاسخگو هم نیستند و هزینه این عدم پاسخگویی هم برایشان زیاد نیست.»
حالا در این میان، اگر از تاثیر باد و باران طبیعی چشم پوشی کنیم، شاید این حرفها هم درست باشد. هر چند پیش بینی مراکز علمی می‌گوید چهارشنبه در تهران باران طبیعی می‌بارد، احتمالا.
با این حال، هنوز خبری از کم شدن دود و دم نیست. باز هم مردم به سرفه می افتند، قلبشان درد می گیرد و آن طور که آمار می گوید، راهی سفر بی بازگشت می شوند. حالا کم کم باید به جای تعطیل کردن پایتخت، دولت طرحهای مختلف را آزمایش کند تا ببیند آیا می شود سموم هوای تهران کم شود، طرحهایی که کارشناسان وطنی می گویند اجرای آنها چندان موثر نیست.
ص/131
نظر شما