سما بابایی: «تمام زندگی من در این گالری خلاصه می‌شود. این جا سال‌های سال است، هنرمندانی چون سهراب سپهری، حسین زنده‌رودی، پرویز تناولی، رضا مافی، فرامرز پیل‌آرام و حسین کاظمی و ... رفت‌و‌آمد داشته و دارند.»
این جملات را معصومه سیحون حدود هفت سال پیش زمانی گفت که به خاطر 40 سال فعالیت هنری در برنامه‌ای مورد تقدیر قرار گرفت.
آن زمان هنوز چند سالی وقت برای زندگی داشت و در تصورش هم نمی‌گنجید که مدت کوتاهی بعد از فوتش مالکان ساختمان گالری‌ای که عمرش را به پایش گذاشته بود، بخواهند آن ساختمان را تصاحب کنند.
او قریب پنج دهه قبل با کمک همسرش هوشنگ سیحون این گالری را بنیان نهاد و بعد از مدت کوتاهی محل گالری‌شان را به همین ساختمانی منتقل کردند که هم اکنون وجود دارد. معصومه سیحون سال‌ها تلاش کرد فعالیت‌های این گالری در تمامی این سال‌ها بدون وقفه ادامه یابد.
حالا اما همه چیز فرق کرده است. پس از برگزاری 1500 نمایشگاه از آثار معاصر هنرمندان نوپای ایرانی از جمله ژازه طباطبایی، سهراب سپهری، مسعود عربشاهی، حسین زنده‌رودی، رضا مافی، مکرمه قنبری و علیرضا اسپهبد وارثان مالکان اصلی ساختمان گفته‌اند که خودشان به این ساختمان نیاز دارند و همین مساله را نیز به دادگاه ارایه داده‌اند.
نادر سیحون پسر معصومه سیحون که بعد از درگذشت مادرش هم‌اکنون به عنوان مدیر گالری فعالیت می کند، در این زمینه می‌گوید: «مالکان ساختمان از ما خواسته‌اند محل گالری را تخلیه کنیم چرا که خودشان به این ساختمان نیاز دارند. البته این مساله دو سال است ادامه دارد و هم‌اکنون دیگر به نظر می‌رسد آنان با شدت و حدت بیشتری این مساله را دنبال می‌کنند.»
حافظه 44ساله یک بنای هنری
نادر سیحون اعتقاد دارد مهم نه محل گالری که حس و حالی است که در این فضا وجود دارد و به همین خاطر تخریب آن و تبدیلش به یک ساختمان تجاری به معنای تخریب بخشی از تاریخ هنرهای تجسمی ایران است: «این مکان روزگاری یکی از مهمترین پاتوق‌های هنری هنرمندان بوده است، اتفاقی که هم‌اکنون نمی‌توان نشانه‌ای از آن را مشاهده کرد. مسئولان هنری باید در این زمینه همان اقدامی را انجام دهند که با یک ساختمان قدیمی می‌کنند. همان طور که گفتم این ساختمان تنها محلی برای برگزاری یک نمایشگاه نیست، بلکه بخشی از هنر معاصر ایران در آن رقم خورده است.»
به همین خاطر است دوشنبه ساعت 16 تعدادی از هنرمندان عرصه تجسمی و همچنین روزنامه‌نگاران در محل ساختمان جمع شدند تا شاید مسئولان هنری راهی برای این مساله جست و جو کنند. نادر سیحون می‌گوید: «حیف است قدیمی‌ترین گالری کشور به این آسانی از بین رفته و فعالیت‌هایش متوقف شود. بسیاری از هنرمندان صاحب‌نام امروز اولین نمایشگاهشان را در این گالری گذاشته‌اند. از سهراب سپهری گرفته تا فرامرز پیلارام و حسین کاظمی و بسیاری دیگر.»
بی‌توجهی به سرنوشت این نگارخانه
مرکز هنرهای تجسمی البته تاکنون هیچ عکس‌العملی در این زمینه نشان نداده است. همانطور که قبلا هم نامه هنرمندان را در ارتباط با این مکان بی پاسخ گذاشت.این نامه شهریور امسال و خطاب به معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نوشته شده بود.
هنرمندان در نامه خود آورده بودند: «کمک کنید تا این محل که حدود 44 سال خدمتگزار جامعۀ فرهنگی کشور بوده و هنرمندان بنامی را به ایران و جهان معرفی و همراهی کرده پا برجا بماند. تخلیه و تعطیلی این گالری که به انحلال این موسسه قدیمی و خوشنام خواهد انجامید، ضربه سنگین و جبران‌ناپذیری برای جامعه هنری و کشورمان است.»
آن نامه البته بی‌جواب مانده و حالا بار دیگر هنرمندان می‌خواهند تلاشی دوباره در این زمینه انجام دهند. تلاشی که البته این امیدواری وجود دارد که لااقل تلاشی بیشتر در این زمینه انجام شود. نادر سیحون می‌گوید: «دادگاه هنوز رای مشخصی را اعلام نکرده است. من اصرار مالک را برای پس گرفتن این مکان نمی‌دانم، اما آنها تنها دلیلی که به ما و همچنین دادگاه گفته‌اند نیاز شخصی است. حتی من این پیشنهاد را کرده‌ام تا طبق نظر کارشناسی محل این ساختمان را خریداری کنم که آنها قبول نمی‌کنند و اصرار دارند که ساختمان را از ما پس بگیرند. برای همین است که این نیاز وجود دارد که افراد بیشتری جزء ما که طرفین دعوا هستیم، وارد این مساله شده و در این زمینه تلاش‌هایی را انجام دهند.»
نادر سیحون می‌گوید در صورتی که این مکان از آنان گرفته شود، اگر چه تاریخچه‌ای مهم از میان خواهد رفت و دیگر این حس و حال تکرار نمی‌شود، اما نمایشگاه به فضایی دیگر منتقل خواهد شد: «ما فعالیت‌هایمان را ادامه خواهیم داد، چون این کاری است که سال‌هاست خانواده ما انجام می‌دهند. خواهر من در لس آنجلس به عنوان مدیر یک گالری فعالیت میکند و این اتفاق باعث نخواهد شد که من نیز شغل خود را عوض کنم، تنها اصرار ما برای حفظ این مکان برای حس تاریخی و هویت هنری‌ای است که در آن وجود دارد.»
نگارخانه‌هایی که تعطیل شدند
این اتفاق البته تنها برای گالری سیحون رخ نداده است. ژازه طباطبایی و افسانه بقایی نیز جزو اولین کسانی بودند که در زمینه نگارخانه‌داری در ایران فعالیت کردند و حالا اثری از هیچ کدام از نگارخانه‌های آنان نیست. نقاشان بنامی چون علی‌اکبر صادقی و جوادی‌پور نیز از جمله نگارخانه‌داران قدیمی هستند که هم اکنون دیگر اثری از نگارخانه‌هایشان وجود ندارد. گالری هما نیز پس از درگذشت منصور ملکی رئیس این نگارخانه محل خود را تغییر داد.
نظر شما