مدتی قبل مرور کوتاهی بر خاطرات خواندنی آقای عزت الله سحابی با نام «نیم قرن خاطره و تجربه» داشتم. دوستانی که آن یادداشت را مطالعه کردند شاهد بودند که نکات جالبی در آن مطرح شده بود. نکته مربوط به آیت الله خامنه ای و ملاقات ایشان با محمد حنیف نژاد را از طریق آقای لاریجانی در سفر قم از ایشان استفسار کردم.
ایشان محتوای آن را تأیید کرده و گفته بودند که آن ملاقات صورت گرفته بود، و این که بعد از آن که مجاهدین کتاب «شناخت» را برای مطالعه به ایشان داده بودند، به افکار آنان شک کرده، به سراغ آقای سحابی آمده و مسأله را با ایشان در میان گذاشته بود. آقای سحابی گفته بود که ما هم از این مسأله مطلعیم و داریم روی آنها کار می کنیم. (نقل به مضمون از آقای لاریجانی).
در مطالعه بخش دیگری از خاطرات نکته جالب دیگری دیدم. زمانی که نهضت روحانیت در سال 1341 در قم آغاز شد، نهضت آزادی تصمیم می گیرد تا با مراجع اربعه قم ملاقاتی داشته باشد. قبل از آن، نهضتی ها در جلسه‌ای که دارند مسأله قم را مطرح کرده و مرحوم بازرگان می گوید باید از حضور روحانیت استقبال کرده و آن را امر مبارکی تلقی کنیم. او تأکید می کند باید به آنها نزدیک شویم، با آنان تماس بگیریم و بگوییم که خواسته های آنها ارتجاعی است و از ایشان بخواهیم به مسائل اساسی تر توجه کنند.
دنباله بحث را از زبان آقای سحابی بخوانیم:
ملاقات با سه مرجع (آیات گلپایگانی، شریعتمداری و مرعشی) به راحتی انجام شد. ولی ملاقات با آقای خمینی با دشواری روبرو شد و ایشان ابتدا وقت ملاقات ندادند. سرانجام خود ایشان به وسیله مرحوم علامه طباطبایی پیغام دادند که در منزل علامه طباطبائی قرار ملاقات گذاشته شود. مرحوم علامه طباطبایی هم از مهندس بازرگان و آقای طالقانی و دکتر سحابی دعوت کردند و آقای خمینی هم آمدند و پیرامون مسائل به گفتگو نشستند. البته من از جزئیات آن ملاقات مطلع نیستم ولی بعدا از پدرم شنیدم که میان آیت الله خمینی و آقای بازرگان مقداری برخورد پیش آمد. ظاهرا آقای خمینی به آقای بازرگان گفته بودند که به من نقشه ندهید من خودم بلد هستم. به جز آن، اختلاف دیگر بر سر آن بوده که آقای بازرگان بر روی مقابله با استبداد تکیه داشتند ولی آقای خمینی بیشتر روی اعمال غیر اسلامی و خلاف شرع حکومت و لزوم مبارزه با آن تکیه می کردند (نیم قرن خاطره، ص 251 - 252).
نظر شما