بهنوش خرم‌روز: همیشه به ما یاد داده‌اند که نور در خط مستقیم حرکت می‌کند و نمی‌تواند زاویه‌دار باشد. اما دیروز ساینس‌دیلی به نقل از پژوهشگران دانشگاهی در خاورمیانه خبر داده که باریکه‌های کوچک نور می‌توانند در شرایط آزمایشگاهی خم بشوند. انکسار این باریکه‌ها بسیار کم‌تر از باریکه‌هایی است که در خط مستقیم حرکت می‌کنند. ظاهرا این پژوهشگران بعد از این کشف، حالا دارند دنبال کاربردهای احتمالی آن می‌گردند. شاید برایتان جالب باشد بدانید این باریکه‌ها به یاد سر جورج بیدل ایری، ستاره‌شناس انگلیسی که روی منحنی‌های سهمی‌وار باریکه‌های نور در رنگین کمان مطالعه می‌کرد، باریکه های ایری نام‌گذاری شده‌اند. به گفته محققین این دانشگاه، با استفاده از الگوریتم‌های جدید و کریستال‌های نوری غیرخطی، این باریکه‌ها کاملا قابل کنترل هستند.
سونامی از بلایای طبیعی مرگ‌باری است که امکان پیش‌بینی آن، جان بسیاری از افراد را نجات خواهد داد. پاپ‌ساینس اولین گزارش دیروز خود را به ادعای جدیدی ناسا در مورد امکان پیش‌بینی سونامی‌ها اختصاص داده است. بر اساس این گزارش، ناسا بر پایه اطلاعات جی.پی.اس، اولین نمونه آزمایشی سیستم پیش‌بینی سونامی را تولید کرده است. این سیستم اطلاعات منطقه‌ای و جهانی را در زمان واقعی از صدها سایت جی.پی.اس می‌گیرد و در نتیجه می‌تواند به سرعت زمین‌لرزه‌های بزرگ را تشخیص بدهد و شدت سونامی حاصل را تخمین بزند. اعلام به موقع احتمال وقوع سونامی، به میزان قابل توجهی از شدت آسیب به جا مانده خواهد کاست.
تعیین میزان اکسیژن، از صنعت گرفته تا پزشکی، کاربرد بسیار زیادی دارد و حتی بعضی وقت‌ها بسیار هم حیاتی است. اندازه‌گیری میزان اکسیژن تاکنون به وسیله الکترودها صورت می‌گرفت که حتما باید در تماس مستقیم با اکسیژن قرار بگیرند تا جواب بدهند. اما نیوساینتیست در گزارشی جالب از یک دوربین دیجیتالی جدید خبر داده که با روشی ساده و البته ارزان قیمت، از اکسیژن موجود در محیط عکس می گیرد، بله درست خواندید از اکسیژن، همین گاز نامرئی که نفس می‌کشیم. داستان از این قرار است که هر دوربین دیجیتالی با گرفتن سه عکس همزمان از سه کانال سبز، قرمز و آبی (RGB)، عکس نهایی را می‌گیرد. دانشمندان آلمانی بر این اساس فیلم حساسی ساخته‌اند که دو رنگینه دارد و نور را دقیقا با فرکانسی منتشر می‌کند که در مواجهه با نور بنفش، با کانال‌های قرمز و سبز کاملا مطابقت داشته باشد. نکته این جاست که نور منتشر شده از کانال قرمز به میزان اکسیژن بستگی دارد در حالی که نور منتشر شده از کانال سبز کاملا از اکسیژن مستقل است. در نتیجه، مقایسه تصویر به دست آمده از دو کانال قرمز و سبز، می‌تواند میزان تمرکز اکسیژن در محیط عکسبرداری را نشان بدهد.
آزاد شدن نفت خام در خلیج مکزیک، علیرغم فاجعه‌ای که به بار آورد، شاید تنها یک فایده داشت؛ اقدامات علمی و عملی فراوانی را در حوزه پاکسازی نفت و تبدیل نفت به محصولات دیگر به راه انداخت. یکی از پیشنهاد‌هایی که این روزها حتما زیاد شنیده‌اید، استفاده از باکتری‌هایی است که نفت را می‌بلعند. این باکتری‌ها در واقع کربن مصرف می‌کنند و گاز متان آزاد می‌نمایند. اما گزارش دیروز پاپ‌ساینس یک پیشنهاد متفاوت را در این زمینه مطرح می‌کند. یکی از اساتید دانشگاه کلگاری پیشنهاد کرده است که از این باکتری درون چاه‌های نفتی استفاده بشود تا قبل از این که نفتی از چاه خارج شود، نفت خام به واسطه باکتری درون خود چاه تبدیل به گاز گردد. بدین ترتیب، بر اساس این پیشنهاد، هم گاز دی اکسید کربن کم‌تری آزاد می‌شود و هم سوخت‌های پاک‌تری مانند گاز طبیعی و هیدروژن به دست خواهد آمد.
سری هم به دنیای خبرهای فضایی بزنیم. آخرین خبر این است که کپسول سایوز روسیه به ایستگاه فضایی بین المللی رسید و سه فضانورد جدید به این ایستگاه منتقل کرد. این نخستین بار است که 2 فضانورد زن قرار است برای شش ماه در این ایستگاه زندگی کنند. برای تماشای مراسم خوشامدگویی به مهمانان جدید ایستگاه فضایی اینجا را کلیک کنید! آسوشیتد پرس با انتشار این خبر، همچنین در مورد نظارت شدید ناسا بر سه جرم فضایی به جا مانده از فضاپیماها و راکت‌های قدیمی روسیه و چین نوشته که ظاهرا زیادی به پایگاه فضایی موجود در مدار زمین نزدیک شده‌اند و ممکن است اواخر همین هفته دردسرساز بشوند.
یکی از دغدغه‌های دنیای فناوری، رسیدن به انرژی پاک است. یکی از عمده‌ترین منابع انرژی پاک که در حال حاضر هم به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد نور خورشید است. به علاوه، یکی از بزگ‌ترین بخش‌های مصرف انرژی که امکان تغییر در آن وجود دارد، بخش مسکونی است. در همین راستا، یک دوره مسابقه ده روزه معماری و مهندسی بین 17 دانشگاه از سراسر جهان از امروز در مادرید آغاز شده است.ای.اف.پی (AFP) با انتشار این خبر، این مسابقه را رقابت برای ساخت بهترین خانه خورشیدی توصیف کرده است. این خانه‌ها باید در پایان مسابقه ده آزمون را در طبقه‌بندی‌هایی مانند بهترین معماری، بهترین طراحی داخلی، بهترین طراحی خارجی، استفاده از مناسب‌ترین مواد اولیه و نیز استفاده از کارامدترین فناوری بگذرانند.
لایوساینس اما ترجیح داده که یکی از اولین عناوین خبری دیروز خود را به خبری متفاوت در مورد مغز اختصاص بدهد. این خبر با این جمله شروع می‌شود: «سلول‌های مغزیبرای یادگیری نیازی به این ندارند که حتما درون جمجمه سر شما باشند، آن‌ها حتی درون یک ظرف آزمایشگاهی هم به کار خود ادامه می‌دهند!» ماجرا از این قرار است که قسمتی از سلول‌های قشر مغزی موش‌ها، بعد از جدا شدن و قرارگرفتن در ظرف آزمایشگاه، همچنان بر اساس یاد گرفته‌هایش می‌تواند زمان را درک کند و آن را نگه دارد. این سلول‌ها با آزادسازی واسطه‌های عصبی خاص با فواصل زمانی یادگرفته شده، نشان داده‌اند که همچنان درک خود از زمان را در محیط آزمایشگاه حفظ نموده‌اند. با این که تمام زندگی و فعالیت‌های انسان به این قابلیت مغز وابسته است، اما این که سلول‌های مغزی چه‌طور زمان را درک می‌کنند، معمایی است که هنوز هم برای دانشمندان حل نشده باقی مانده است. حال نتایج این مطالعه علاوه بر اطلاعات شگفت‌آوری که در مورد قابلیت یادگیری و فعالیت سلول‌های مغزی خارج از بدن به دست می‌دهد، امید حل شدن این معما را هم به همراه آورده است.
نظر شما