جایگاه قانون در تقلب انتخاباتی

سیامک سالی/ معاون حقوقی ستاد جوانان روحانی در کردستان
این کار ممکن است با افزایش آرای نامزد دلخواه یا کاهش آرای نامزد رقیب و یا با هر دوی آن ها صورت پذیرد. بسیاری از انواع تقلب انتخاباتی در قانون انتخابات احصا شده اند و برخی دیگر در تعارض با قوانین کلی هستند؛ مانند سو قصد، مزاحمت یا تهمت.
اگرچه تعریف فنی اصطلاح تقلب انتخاباتی فقط شامل فعالیت های غیر قانونی می شود، اما این اصطلاح گهگاه در اشاره به فعالیت های قانونی اما غیرقابل قبول از نظر اخلاقی، مخالف روح قوانین انتخاباتی یا در تضاد با اصول دمکراسی نیز به کار می رود. در انتخابات های سراسری تقلب انتخاباتی موفقیت آمیز شبیه یک کودتا یا تباهی مردم سالاری است. در انتخابات شانه به شانه با حجم اندک تقلب می توان نتیجه نهایی را تغییر داد. تقلب انتخاباتی حتی اگر نتیجه دلخواه متقلبان حاصل نگردد، باز هم در صورت جریمه نشدن متخلفین تاثیر مخربی برجای می گذارد چراکه از اعتماد رای دهندگان به دموکراسی می کاهد.
اصل کمیت قانون در انتخابات، اصل عدم تبعیض در انتخابات، اصل شفافیت و منصفانه بودن انتخابات و اصل رقابتی بودن از اصول ضروری هستند که برای سلامت یک انتخابات باید وجود داشته باشند. در صورت وجود اعمال جرایم انتخاباتی ضمانت آن بر حسب نوع عمل ارتکابی، همچنین با توجه به شخصیت بازیگران انتخاباتی که شامل رای دهندگان، احزاب و نامزدها، مجریان و ناظران می شود را باید متفاوت دانست. به عنوان مثال قانونگذار برای برخی مرتکبان جزای نقدی و برای برخی دیگر که شامل مجریان و ناظران انتخابات می شود، مجازات انفصال از خدمات دولتی یا محرومیت از عضویت در هیئت های اجرایی و نظارت بر شعب اخذ رای را پیش بینی کرده است. در موارد تخلف توسط بازیگران انتخاباتی، تبعاتی چون کسر حقوق، تنزل پایه، رتبه و عناوین مشابه در برخواهد داشت.
دوره های گذشته علاوه بر بند پنج اصل 156 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران که وظیفه پیشگیری از جرایم به صورت عام را بر عهده قوه قضائیه گذاشته است، در قوانین انتخاباتی نیز وظیفه قوه قضائیه در پیشگیری از جرایم انتخاباتی تصریح شده است که ماده 33 قانون انتخابات در این زمینه قابل اسناد است.
تخلفاتی چون خرید و فروش رای، تقلب و تزویر در اوراق و تعرفه یا برگ رای یا صورت جلسات، تهدید و تطمیع در امر انتخابات، رای دادن با شناسنامه جعلی و یا شناسنامه دیگری و حتی رای دادن بیش از یک بار، اخلال در امر انتخابات، کم و زیاد کردن آرا یا تعرفه ها، تقلب در رای گیری و شمارش آرا، توصیه به انتخابات کاندیدای معین از طرف اعضای شعبه اخذ رای یا هر فرد دیگر، تغییر، تبدیل، جعل، ربودن و یا معدوم کردن اوراق و اسناد انتخاباتی از قبیل تعرفه و برگ رای و صورت جلسات بخشی از مواردی می باشد که در ارتکاب آن ها جرم است.