کشت نشاء؛ راهی برای کاهش مصرف آب کشاورزی

روزنامه همشهری زنجان نوشت :خرداد ماه امسال بود که اولین بانک نشاء محصولات زراعی گوجه فرنگی، لوبیا، ذرت و هندوانه در شهرستان ابهر فعالیت خود را با سطح 8هزار متر مربع آغاز کرد. بعد از آن بانک دیگری در شهرستان زنجان دایر شد.

بانکی که مزایای استفاده از آن صرفه‌جویی در آب مصرفی گیاه، کاهش احتمال بروز صدمات و خسارات ناشی از بلایای طبیعی، کنترل آفات و بیماری‌ها، تغذیه مناسب در مراحل اولیه رشد گیاه و تأمین نیاز بازار در موعد مناسب است.

بانک نشاء و کم آبی
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان با اشاره به این‌که بحران آب در کشور جدی است و میزان منابع آبی کشور به شدت افت کرده است، می‌گوید: شاید برخی علت آن را تغییرات ایجاد شده در اقلیم محیط زیست می‌دانند اما فشار بیش از حد در قالب برداشت اضافه از منابع آب زیرزمینی در کل کشور نیز نمی‌تواند بدون تأثیر باشد.
«بهنام اوجاقلو» با بیان این‌که هم‌اکنون به همین دلیل باغ‌های کشور به صورت کلان زیر سطح کشت نرفته است و حمایتی از توسعه سطح زیرکشت و زراعت انجام نمی‌گیرد، اضافه می‌کند: قرار بر این است که با کاهش میزان مصرف آب در برنامه ششم، از آب‌های زیرزمینی 11 میلیارد متر مکعب کمتر برداشت شود.
وی با اشاره به این‌که در بخش کشاورزی هدف این است که با آب‌های کم کیفیت و میزان کمتر بتوان محصول مناسبی برداشت کرد، اضافه می‌کند: یکی از راه‌حل‌های کاهش مصرف آب در کشور استفاده از کشت نشاء برای کاشت همه محصولات جز سیب‌زمینی، گندم و جو است. البته پیش‌بینی شده است تا 5 سال آینده کاشت سبزی و صیفی کشور به گلخانه‌ها منتقل شود.
وی می‌افزاید: بر اساس آماری که مسئولان عنوان می‌کنند قرار است کشت نشاء در 220 هزار هکتار از اراضی کشور عملیاتی شود. با کشت نشاء مدت استقرار گیاه در مزرعه بسته به نوع گیاه ممکن است 25 تا 50 روز کمتر شود. از این‌رو 3 تا 4 بار از نوبت آبیاری گیاه نیز کاهش می‌یابد. در نتیجه 3 هزار متر مکعب در هر هکتار از محصولات آبی با کاهش مصرف آب روبه‌رو می‌شود.

کاهش مصرف آب
به گفته مسئولان کشت ذرت علوفه‌ای حدود 10 هزار متر مکعب آب نیاز دارد که از طریق کشت نشاء تا 4 هزار متر مکعب نیز کاهش رخ داده است. مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی با بیان این مطلب می‌افزاید: بنابراین 6 هزار مترمکعب به ازای هر هکتار از طریق کشت نشاء ذرت علوفه‌ای آب صرفه‌جویی شده است. این روند اتفاق نمی‌افتد مگر از طریق بانک‌های نشاء، تا بتوانیم نشاءهای سالم و استانداردی را به دست کشاورزان برسانیم.
وی ادامه می‌دهد: بانک‌های نشاء محل‌های مناسبی هستند که از طریق آنها نشاء با کیفیت بالا تولید می‌شود. این نشاءها سالم بوده و عاری از انواع بیماری‌ها و از ارقام شناخته شده هستند. در کشاورزی نوین و مکانیزه امروز صنعت تولید نشاء یک حرفه تخصصی محسوب می‌شود که به دنبال آن اشتغال‌زایی و درآمد بالا مطرح می‌شود. به همین دلیل سیستم‌های کشت گلخانه‌ای در حال توسعه هستند.
«اوجاقلو» می‌گوید: از یک طرف قیمت بذر بالاست و سایر نهاده‌های تولید نیز در کنار وجود محدودیت برای آنها اعتبار بالایی را می‌طلبند و لازم است از تکنیک تولید نشاء در راستای تولید متناسب استفاده شود. وی ادامه می‌دهد: روش‌های علمی و عملی تولید نشاء استاندارد نیازمند این است که از سیستم‌های تولید نشاء استفاده شود و همین‌طور سازه‌ها و تجهیزات مورد نیاز تعریف شوند. از این‌رو برای مدیریت تولید نشاء در کشور در زیر مجموعه وزارت جهاد کشاورزی ستاد نشاء تشکیل شده و به تبع آن کمیته فنی نشاء نیز در استان‌ها شروع به کار کرده است. مسائل و مشکلات تولید نشاء در این کمیته‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد.

ویژگی‌ها
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان با اشاره به این‌که از نظر اقتصاد مقاومتی کشت نشاء مزایای زیادی دارد؛ از جمله این‌که در کشت نشاء میزان بذر کمتری را نسبت به کشت مستقیم در مزرعه استفاده می‌کنیم، می‌گوید: از طریق این کشت می‌توان تاریخ کشت را مدیریت کرد به گونه‌ای که در شرایط جوی نامساعد این بذور در داخل گلخانه پرورش می‌یابند و پس از مساعد شدن شرایط به زمین کاشت انتقال می‌یابند. از طرف دیگر کشت نشاء امکان کنترل بهتر شرایط محیط را در مراحل اولیه تولید و کشت فراهم می‌کند و می‌توان آفات و بیماری‌ها را نیز به صورت منظمی کنترل کرد.
وی با بیان این‌که در کشت نشاءها می‌توان گیاهان قوی‌تر را انتخاب کرد، می‌افزاید: در واقع زمینه انتخاب گیاه سالم فراهم شد. در کشت مستقیم وقتی بذور در مزرعه کاشته می‌شوند، بعد از کمی رشد، آنهایی را که با هم فاصله کمی دارند به مکان‌های بهتری منتقل می‌کنند تا مانع رشد هم نشوند اما در کشت نشاء فاصله مستقیما بادستگاه تنظیم می‌شود.
اوجاقلو ادامه می‌دهد: در کشت نشاء دوره رشد گیاه در خارج از محیط گلخانه به نسبت زمین اصلی کم می‌شود. پس می‌توانیم از ماشین‌آلات برای کشت در زمین اصلی استفاده کنیم. در مراحل اولیه کشت نیز که نشاء در داخل گلخانه است با تغذیه مناسب محصول راندمان نیز افزایش می‌یابد. در نتیجه هزینه‌های تولید باعث کاهش قیمت نهایی محصول هنگام خرید مصرف‌کننده می‌شود. به همین دلیل محصول ارزش بالایی داشته و نیاز بازار را در موعد مقرر پاسخ می‌دهد. در این وادی متخصصان بخش کشاورزی نیز می‌توانند در تهیه و تأمین نشاء سالم عاری از آفات و بیماری وارد عمل شوند و به نوعی فرصت اشتغال نیز ایجاد شود.

اهداف 5 سال آینده
ذرت، چغندر قند، پنبه،سبزی و صیفی‌جات، هندوانه، خربزه، گوجه‌فرنگی و خیار در 5 سال آینده جزو اهداف وزارت جهاد کشاورزی از طریق کشت نشاء است.اوجاقلو در این باره می‌گوید: ارائه تسهیلات مناسب به علاقه‌مندان و فعالان حوزه کشت نشاء از سیاست‌ها و برنامه‌های اولویت‌دار حوزه کشاورزی است. در این راستا پس از تایید طرح افراد می‌توانند از تسهیلات سرمایه درگردش تا 80 درصد هزینه مورد نیاز با بهره 15 درصد برخوردار شوند. در این دارد. داشتن آب و زمین مناسب یکی از شرایط مورد نیاز برای افرادی است که در فکر راه‌اندازی بانک نشاء هستند.

مشکلات
اوجاقلو ادامه می‌دهد: متاسفانه برای دریافت این تسهیلات افراد باید وثیقه ملکی مورد نظر بانک را تهیه کنند که این بسیاری از افراد را دچار مشکل می‌کند.
وی اضافه کرد: بانک وثیقه‌ای با میزان وام درخواستی مورد نظر از افراد طلب می‌کند که تهیه آن خارج از توان است. با این‌که جهاد کشاورزی در این حوزه نمی‌تواند اقدامی کند اما طبق تصویب مجلس شورای اسلامی برای مورد قبول واقع شدن ملک پروژه‌ها به عنوان وثیقه بانک باید پروژه را به عنوان وثیقه بپذیرد.

اشتغال‌زایی
اوجاقلو با اشاره به این‌که در گلخانه به ازای هر هکتار حدود 50 نفر به صورت مستقیم وارد عرصه اشتغال می‌شوند، می‌افزاید: از این‌رو به نظر می‌رسد در بانک‌های نشاء نیز نزدیک به 80 نفر مشغول به کار شوند.وی توضیح داد: در زمینه بانک نشاء، تولید‌کننده به جهاد کشاورزی مراجعه و درخواست خود را اعلام می‌کند. در این میان کشاورزان به تولیدکننده مراجعه می‌کنند و به آنها درخواست پرورش بذر خودشان را می‌دهند.

کیفیت بالای نشاء‌های تولیدی در استان
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی در مقایسه وضعیت زنجان با سایر استان‌ها می‌گوید: با این‌که نشاء‌های تولید شده در استان از کیفیت خوبی برخوردار هستند اما فعالیت این حوزه در کشاورزی نو پا بوده و در این میان استان زنجان نسبت به سایر استان‌های مشابه چندان پیشرو عمل نکرده است. اما مدتی است که بیش از گذشته فعالیت‌های این حوزه را به طور جدی پیگیری می‌کند.
اوجاقلو می‌گوید: استان‌هایی چون قزوین و کرج فعالیت‌های طولانی در این زمینه داشته‌اند. هر چند تولید نشاء به صورت سنتی در استان ما نیز سابقه دیرینه دارد اما در کشت صنعتی تازه وارد محسوب می‌شویم.
وی اظهار می‌کند: امسال نزدیک به 12 میلیون و 500 هزار نشاء در استان تولید شده است.

بانک نشاء در زنجان


در استان زنجان یک بانک نشاء در شهرستان ابهر و بانک دیگر نیز در شهرستان زنجان راه‌اندازی شده است. مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی در این باره می‌گوید: مجموع این دو بانک 13 هزار مترمربع از زمین‌های زراعی را شامل می‌شوند، گرچه نیاز استان بیش از مقدار عنوان شده درباره بانک نشاء است. بنابراین این مقدار باید تا 35 هزار مترمربع افزایش یابد.
«بهنام اوجاقلو» با بیان این‌که به نظر می‌رسد با این روش بیش از یک میلیون متر مکعب در مصرف آب صرفه‌جویی خواهد شد تصریح می‌کند: در بانک‌های نشاء استان گوجه‌فرنکی، لوبیا، ذرت، هندوانه و خربزه تولید می‌شود.

46

 

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 627224

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
8 + 7 =