طبیعت میمیرد: ریز گردها بر آسمان و ریه مردم مناطق مرزی!

چند صباحی است برای اجرای یکی از پروژه های مجمع استانداران به منظور تشکیل تعاونیهای توسعه و عمران شهرستانی به استانها و شهرستانهای مختلف سفر میکنم. قانون تاسیس این تعاونیها در سال 1389 تصویب اما به نحو مطلوبی اجرا نگردیده است یا اگر صادقانه صحبت کنم اصلا" زمینه اجرای آن فراهم نیامده. مجمع استانداران که یک سازمان مردم نهاد متشکل از حدود دویست و هفتاد استاندار بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران است در انعقاد تفاهم نامه ائی با وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تلاش مینماید در اجرای این قانون به این وزارت کمک نماید. پروژه در حقیقت تاسیس 40 تعاونی شهرستانی است که حداقل نیم در صد جمعیت شهرستان باید عضو آن شده تا این تعاونیها بتوانند محور فعالیتهای اجرائی و توسعه شهرستان گشته و سهم تعاون در اقتصاد کشور و افزایش تولید ناخالص ملی را بالا ببرند. این یعنی کمک به مقاوم و درون زا کردن اقتصاد کشور.
متاسفانه فراوانی کار و نیاز به وقت برای تنظیم گزارشات و پیگیری کارها مجال تهیه یادداشت مطبوعاتی و رسانه ائی کردن موارد مهمی که در این سفرها با آنها روبرو میشوم را نگذاشته است. اما در گزارشاتی که برای مجمع استانداران و سایر مبادی ذیربط تهیه میکنم از ذکر، ارائه طریق و پیگیری این نکات غفلت نمی کنم. یکی از اینگونه موارد مشکل ریزگردها بود که ماه گذشته در سفر به کرمانشاه با آن روبرو، در یاسوج به تاثیر آن بر محیط زیست و جاذبه های گردشگری کشور مطمئن و در خوزستان به عمق آن واقف شدم. در هر سه گزارش بر اهمیت پیگیری این امر تاکید و نسخه از گزارش را نیز برای وزیر محترم امور خارجه ارسال نمودم تا بتوانیم از کمکهای مادی و معنوی بین المللی برای حل این مشکل استفاده کنیم.
وجود ریزگردها بر اسمان مناطق مرزی ایران بهر دلیلی که بوجود آمده نه تنها یک مرگ خاموش و تدریجی ساکنین و شهروندان مناطق محروم مرزی بلکه از بین رفتن محیط زیست، فضای سبز و جاذبه های گردشگری این مناطق و به عبارتی مرگ طبیعت به شمار میرود. بد نیست اشاره کنم یکی از اعضای هیئت ایرانی که همراه معاون اول رئیس جمهور از سد آتاتورک ترکیه بازدید نموده بود و به عظمت کاری که ترکها انجام داده بودند احسنت گفته بود در جلسه ائی بیان میکرد که در آن زمان نمیدانستیم احداث این سد چه بلائی بر سر محیط زیست منطقه و بهم زدن تعادل آن می آورد. و یا چگونه حضور داعش در عراق و سوریه باعث شده با از بین رفتن امنیت این منطقه و عدم امکان مالش پاشی و یا فقدان امکانات مالی برای چنین اقدامی از سوی دولت عراق چگونه توانسته به این بحران دامن بزند.
در سند ویژه نامه برنامه ششم سازمان مدیریت و برنامه ریزی که در اسفندماه 1393 انتشار یافت، سخن از دهها بحران کوچک و بزرگ به میان آمده که بعضی از آنها مانند بحران محیط زیست و بحران آب اصل بقا را نیز به شدت به چالش کشیده است. بنابراین رویاروئی با مسائل زیست محیطی و حل آنها یک عزم ملی و سرمایه گذاری همه جانبه مادی و معنوی را میطلبد. در این زمینه وزارت امور خارجه می تواندنقشی اساسی برای استفاده مشورتی و کمکهای مادی و معنوی کشورهای پیشرفته برای کنترل و حل چنین بحرانهائی و همچنین مجامع تخصصی سازمان های منطقه ائی و بین المللی ایفا نماید.
حل این بحران و رویاروئی با این مسئله حیاتی که برای مردم عزیز مناطق مرزی و استانهای درگیر این عارضه مهم و تعیین کننده است باید مورد توجه ویژه سازمانهائی نظیر وزارت کشور، وزارت امور خارجه، سازمان محیط زیست و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، استانداران مرزی، مجلس شورای اسلامی و معاون اول رئیس جمهور و مخصوصا" وزارت امور خارجه قرار گیرد. سازمانهای مسئول باید ساز و کاری ویژه ائی برای جلوگیری از شدت یافتن و کنترل و حل آن طراحی و تدوین نمایند و از احاله به یکدیگر و یا انداختن توپ به زمین دیگری و یا تشکیلات جلسات و کمیته های بدون دستاورد اجتناب نموده و اقدامی عملی و عاجل را هر چه سریعتر شروع نمایند.
وزارت امور خارجه باید با این مسئله فعالانه و مسئولانه برخورد نموده و از هر گونه تلاش در روابط دوجانبه، منطقه ائی و بین المللی کوتاهی نکرده و نتیجه اقدامات خود را به افکار عمومی ارائه نماید. شروع نگرش فرابخشی به این پدیده خطرناک می تواند با مشورت با سازمانهای تخصصی بین المللی از سوی این وزارت و همچنین تماس سازمانهای ذیربط و مسئول در زمینه بیابان زدائی در کشور با مشاورین بین المللی برای دستیابی به روشهای جلوگیری از توسعه این پدیده خطرناک و استفاده از فن آوریهای روز از مهمترین وظایف این سازمانها بوده تا هر چه سریعتر با کمک وزارت امور خارجه و همکاری کشورهای منطقه بتوان هم به معالجه مسئله پرداخت و سر رشته های این بحران را از بین برد و هم با محدود کردن گستره دامنه این بحران به تدریج به مهار آن اقدام نمود. انشاالله!