نامه ایرانی ها به سازمان ملل؛ ترکیه عامل گرد و خاک خاورمیانه است

مهر نوشت: بیش از هزار نفر از شهروندان ایرانی در نامه‌ای به سازمان ملل متحد و یونسکو از ترکیه به دلیل بستن آب دجله و فرات شکایت کرده و آن را عامل بحران‌های اجتماعی، سیاسی و محیط زیستی سال‌های اخیر در منطقه از جمله ریزگردها دانسته‌اند.

در میان فهرست افراد حقیقی امضاکننده نام تعداد زیادی از مسئولان، کارشناسان، خبرنگاران و فعالان محیط زیست به چشم می‌خورد و ۱۵۵۰ شخص حقیقی و ‌۱۶۰ تشکل غیردولتی نیز تا لحظه تنظیم این گزارش نامه را امضا کرده‌اند.

منتقدان سدسازی‌های ترکیه تحت عنوان طرح گاپ، معتقدند دولت ایران باید از ترکیه که علاوه بر پشتیبانی از داعش، پروردن خیال خام احیای عثمانی و همچنین تلاش مذبوحانه برای ترویج نفرت‌پراکنی قومی در منطقه، با احداث سد و بستن آب دجله و فرات (موسوم به طرح گاپ) منجر به معضلات محیط زیستی، اجتماعی و سیاسی فراوان شده است شکایت کند.

سد آتاترک به اندازه کل سدهای ایران راه آب را بسته است

فاطمه ظفرنژاد، کارشناس و پژوهشگر آب و توسعه پایدار، در این باره توضیح می‌دهد: ترکیه در حوزه آناتولی جنوبی یعنی سرشاخه‌ رودهای عراق و سوریه حدود ۱۵ سد ساخته است که تنها یکی از آن‌ها سد آتاترک است که نزدیک به ۵۰ میلیارد متر مکعب گنجایش دارد. یعنی به تنهایی از ۶۵۰ سدی که ما ساخته‌ایم بیشتر گنجایش دارد.

وی با اعلام اینکه جمع همه ۶۵۰ سد ما حدود ۴۶ میلیارد متر مکعب است اما این سد راه را بر۵۰ میلیارد مترمکعب آب بسته است ادامه می‌دهد: این ۱۵ سد روی سرشاخه‌های دجله و فرات ساخته شده و همراه با سد آتاترک که روی سرشاخه اصلی ساخته شده تمام آب دجله و فرات را می‌گیرد. فرات از ترکیه وارد سوریه می‌شود و سوریه را طی می‌کند و وارد عراق می‌شود و به تالاب هورالعظیم می‌رسد. دجله مستقیما از ترکیه وارد عراق می‌شود و عراق را آبیاری می‌کند و سرانجام به تالاب هورالعظیم می‌رسد. البته از ایران هم کرخه وارد هورالعظیم می‌شد و این سه تا تالاب هورالعظیم را سیراب می‌کردند اما عمده آب ورودی به تالاب مربوط به دجله و فرات است و کرخه دبی خیلی کمتری دارد.

مترجم کتاب رودهای خاموش درباره مشکلاتی که این سدها ایجاد کرده‌اند می‌گوید: وقتی این سرشاخه‌ها را بستند تمام اراضی کشاورزی سوریه با مشکلات عدیده رو به رو شد و خشکسالی روستاها را خالی کرد که بخش مهمی از معضلاتی که در این سال‌ها به وجود آمد نیز به همین دلیل است.

ظفرنژاد اضافه می‌کند: ترکیه، از این طرف هم، آب دجله را به عراق بسته و مقدار آب بسیار کمی را رها می‌کند که نه تنها به تالاب هورالعظیم نمی‌رسد بلکه در خود عراق هم مشکلات عظیمی ایجاد کرده است.

نویسنده کتاب «توسعه پایدار و مدیریت آب: پیامدهای ناسازگار الگوی توسعه نابومی در بخش آب با سدسازی» با اعلام اینکه بستن این دو سرشاخه تالاب هورالعظیم را خشک کرده است تصریح می‌کند: این سد تمدن‌های سوریه، بین‌النهرین و ایران را تهدید می‌کند، اراضی کشاورزی را بی‌آب کرده و با کنوانسیون مقابله با بیابان‌زایی UNCCD هم مغایر است. در عین حال اقوام و گروه‌های مختلفی همچون اقوام ترک و عرب و کرد و خوزی همه متأثر از این هستند و با بیانیه رعایت حقوق جوامع بومی UNDRIP که همه کشورها هم آن را امضا کرده‌اند و یک سند مهم است مغایرت دارد.

علت سکوت مسئولان وزارت نیرو چیست؟

نامه شهروندان ایرانی در اعتراض به سدسازی‌های ترکیه آنچنان بازتاب داشته که مسئولان نیز نسبت به آن واکنش نشان داده‌اند.

مدیرکل دفتر مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به این نامه، سکوت طولانی وزارت نیرو درباره این موضوع در سال‌های اخیر را مورد نقد قرار داده و خطاب به آن دسته از کارشناسان دلسوز در بخش آب کشور که شاید هنوز باور نداشته باشند ساختن سد در بالادست، می تواند بر بیابان زایی انسانی در پایاب حوضه های آبخیز افزوده و چشمه های تولید گرد و خاک را چند برابر کند می‌گوید: اصلا شاید دلیل سکوت ۱۵ ساله سنگین و شگفت آور وزارت نیروی ایران در برابر طرح جنایتکارانه و آزمندانه گاپ که توسط دولت ترکیه به اجرا درآمد، همین باشد که از قدیم گفته اند رطب خورده چگونه تواند منع رطب کند؟

محمد درویش توضیح می‌دهد: وزارت نیرویی که همیشه از سدسازی و طرح های انتقال آب بین حوضه ای دفاع کرده و خود چنین بلایی را در بختگان، ارومیه، اترک، جازموریان، دالکی، مند، میناب و خوزستان بر سر آبادبوم های وطن آورده، حالا چگونه و با چه رویی می خواهد به دولت ترکیه معترض شود که چرا حقابه دجله و فرات را به یک سوم کاهش دادی و بیش از ۴۰ تا ۵۰ میلیارد مترمکعب از آب میان رودان را یک تنه بلعیدی؟

نقض کنوانسیون مقابله با بیابانزایی و بیانیه حقوق جوامع بومی توسط ترکیه

صاحبنظران حوزه آب، محیط زیست و منابع طبیعی در این نامه که اعتراضی به عملکرد طبیعت ستیزانه دولت ترکیه است شرط نجات میان‌رودان را پایان آزمندی دولت ترکیه در انحصار سرشاخه های دجله و فرات دانسته‌اند.

نویسندگان این نامه که در گروهی تلگرامی به همت کمپین مردمی حمایت از زاگرس مهربان همچنان به جمع‌آوری امضا مشغولند تأکید کرده‌اند: ساخت این سدها، نظام آبشناختی دو رودخانه بزرگ دجله و فرات را به شدت متاثر و مختل کرده و علاوه بر متروکه شدن چندین میلیون هکتار از اراضی کشاورزی در کشورهای سوریه و عراق، بحرانی جدی در پایاب خود، یعنی هورالعظیم بوجود آورده است؛ بحرانی که سبب شده تا تالاب راهبردی هورالعظیم به بزرگترین کانون بحرانی فرسایش بادی در منطقه بدل شود.

در متن این نامه آمده است: در واقع جوامع بومی و مردم سوریه، عراق و ایران یعنی خاستگاه کهن ترین تمدنهای جهان چون ایرانی، سوری و بین النهرین، به شدت از اثرات ویرانگر این سدها آسیب دیده و می بینند.

امضا کنندگان این نامه هشدار داده‌اند: ادامه این روند ویرانگر بهره برداری های غیرمسئولانه و بی ملاحظه آب توسط دولت ترکیه، گذشته از نابودی کشاورزی و تشنگی روستاها و شهرها در میان رودان، طغیان پدیده گرد و غبار در باختر و مرکز ایران را هم پدید آورده و پیوسته تشدید می کند. فرآیند ویرانگری که نه تنها فعالیتهای تولیدی، که کل زندگی مردم را تهدید کرده و آبادبوم های انسانی را به سمت متروکه شدن سوق می دهد.

نویسندگان نامه با اعلام اینکه پیامدهای ویرانگر سدسازی در ترکیه نه تنها به فجایع انسانی ناشی از جنگ تحمیلی در سوریه و عراق دامن زده و حقوق بشر را تهدید می‌کند، که همچنین با مفاد کنوانسیون مقابله با بیابانزایی (UNCCD)، و بیانیه حقوق جوامع بومی (UNDRIP) سازمان ملل آشکارا مغایرت تام دارد از سازمان ملل متحد و یونسکو درخواست کرده‌اند به وضعیت نگران کننده حقابه جوامع بومی مولد در حوضه آبخیز دجله و فرات رسیدگی کنند و احیای دوباره میان رودان از طریق گشودن دریچه های سدهای آناتولی جنوبی به ویژه سد آتاترک را خواستار شده‌اند.

اکنون باید دید وزارت خارجه دولت یازدهم به عنوان دستگاه رسمی دیپلماسی کشور در این زمینه وارد عمل خواهد شد و در این صورت آیا یونسکو و سازمان ملل متحد با طرح ویرانگری که زمینه را برای شکل‌گیری گروه‌های تکفیری همچون داعش فراهم کرده، خیل عظیمی از ساکنان منطقه را از آب و زمین‌های کشاورزی محروم کرده و ریزگردها را برای منطقه به ارمغان آورده است، برخوردی خواهند داشت یا چشم بر این جنایت زیست محیطی خواهند بست.

۴۷۴۷

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 551230

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
9 + 1 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 9
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • بی نام US ۰۸:۲۶ - ۱۳۹۵/۰۴/۰۹
    2 3
    چرا لینک نمی گذارید ما که قربانی گرد و خاکیم امضا کنیم. نابود شدیم
  • بی نام A1 ۰۸:۳۸ - ۱۳۹۵/۰۴/۰۹
    4 3
    از بابت دریاچه ارومیه هم می توانیم به همانجا شکایت کنیم ؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
  • مجید A1 ۰۹:۳۱ - ۱۳۹۵/۰۴/۰۹
    9 0
    باز هم عوامفریبی. تالاب شادگان چطور؟ هفتمین تالاب بزرگ دنیا که تماما در ایران قرار دارد با 500000 هکتار وسعت تماما به شنزار تبدیل شده است.آنجا هم ترکیه مقصر است؟
  • بی نام A1 ۰۹:۳۸ - ۱۳۹۵/۰۴/۰۹
    5 0
    در تمام دنیا بدون استثنا یک رود به حاشیه نشینان آن از سرچشمه تا مصب رود تعلق دارد.انتقال آب میان حوزه ای عملی منسوخ در سراسر دنیاست. زمانی این عمل در بعضی کشورها انجام میشدآن هم با در نظر گرفتن تمامی ملاحظات برای مناطق مبدا.امروزه در کشور ما طرحهای انتقال آب با شدت در حوزه کارون در حال انجام گرفتن است.کشاورزی تا حد زیادی در خوزستان بویژه در جنوب این استان نابود شده است.وضعیت آب شرب اکثر شهرهای حاشیه کارون در وضعیت بدی قرار دارد.تمام مردم شهرهای حاشیه کارون از دستگاه تصفیه آب خانگی استفاده میکنند.تالابها و بویژه تالاب عظیم شادگان خشک و به شنزار تبدیل شده اند.زیبایی و جذابیت کارون از بین رفته و این رود به جویی پهن و کم عمق برای دفع فاضلاب تبدیل شده است.
  • بی نام A1 ۰۹:۳۹ - ۱۳۹۵/۰۴/۰۹
    4 0
    تمام ضررهای مخرب و بی شمار انتقال آب به مردم خوزستان تحمیل شده است تادر وسط کویر لم یزرع اصفهان برنج کاری آن هم در مساحتی بسیار زیاد صورت گیرد که به نظر میرسد تنها کشور دنیا هستیم که در وسط کویر محصولی آببر مانند برنج کشت میکنیم آن هم در شرایطی که دم از کمبود آب میزنیم. تمامی این ضررها به مردم خوزستان تحمیل شده تا باغات میوه و جنگلکاری روی کوههای کویری اصفهان داشته باشیم. هر موقع هم که کسی گله ای میکند اولین چیزی که میشنود این است که انتقال آب جهت تأمین آب شرب هموطنان صورت میگیرد؟؟؟حال این سؤال پیش میاید که چرا فقط یک طرف قضیه مهم است و نه سوی دیگر که مالک حقیقی این آب است؟
  • بی نام A1 ۰۹:۴۱ - ۱۳۹۵/۰۴/۰۹
    3 0
    آماری که از میزان آب انتقالی کارون به زاینده رود ارائه میشود کذب محض است.تونل کوهرنگ یک و دو و سه تونل چشمه لنگان تونل خدنگستان تونل ماربره طرح انتقال آب دز به زاینده رود تونل خرسان و طرح انتقال آب کاج تنها چند طرح هستند که رسانه ای شده اند.کارون که تا همین بیست سال پیش بسیار پر آب بود و حتی کوسه و ماهیهای بزرگ در خود داشت اکنون کاملا کم آب , راکد و آلوده شده.به راحتی میتوان در اهواز عرض این رودخانه را با پا طی کرد بدون آنکه مشکلی پیش آید.اگر به مناطق اطراف شهر لردگان در چهار محال و بختیاری تشریف ببرید و کارون را ببینید باور نخواهید کرد که رودی به نام کارون در مقابل شماست.رودی که بیشتر به یک چشمه شباهت دارد. تقریبا تمام آب آن را به زاینده رود منتقل کرده اند.
  • بی نام A1 ۰۹:۴۲ - ۱۳۹۵/۰۴/۰۹
    2 0
    منطقه لردگان پیش از تمامی سدهای احداث شده بر روی کارون قرار دارد.وضعیت اسفناک و غیر قابل باور کارون در این منطقه خط بطلانیست بر ادعای واهی مبنی بر اینکه کم آبی کارون به علت احداث سدهاست ونه انتقال آب.حال اگر به مدخل ورودی زاینده رود به استان اصفهان سری بزنید باز هم باورتان نخواهد شد که رودی بسیار پرآب و خروشان که در مقابل شما قرار دارد زاینده رود است.در حالیکه سابقا رود کارون بزرگ شامل کارون و دز 21 میلیارد متر مکعب و کارون به تنهایی 14 میلیارد متر مکعب دبی داشت یعنی 14 برابر زاینده رود 1 میلیارد متر مکعبی.با نگاهی به سرعت جریان, عمق و عرض آب کارون و زاینده رود ار چهار محال میتوان گفت که زاینده رود بیش از پنج برابر کارون آب دارد.اگر به چهارمحال. بختیاری رفتید خودتان از نزدیک ببینید.
  • بی نام A1 ۰۹:۴۴ - ۱۳۹۵/۰۴/۰۹
    3 0
    ضمنا کسانی که امکان از نزدیک دیدن کارون و زاینده رود در چهارمحال برایشان مهیا نیست به راحتی از طریق گوگل میتوانند حداقل تا حدی واقعیات را ببینند.حال سوالی که برای من پیش میاید و همه مخالفان صحبتهایم را به چالش میکشم این است که کجای دنیا را دیده ایدکه رودی با این عظمت که روزی قابل کشتیرانی بود را به این وضعیت اسفناک دچار کنند؟حتی ترکیه که هیچ گاه رابطه خوبی با سوریه و عراق نداشته چنین اقداماتی را بر روی سرچشمه‌های دجله و فرات انجام نداده است. من همه را به چالش میکشم که رودی را در هر جای دنیا خواستند معرفی کنند که روزی نه چندان دور 21 میلیارد متر مکعب دبی داشته و قابل کشتیرانی بوده ولی اکنون به لجنزاری کم عمق تبدیل شده است. اگر راست میگویید جواب سوال من را بدهید.
  • مجید A1 ۰۹:۵۱ - ۱۳۹۵/۰۴/۰۹
    8 0
    من فقط با یک سوال سرتاسر مطلب فوق را به چالش میکشم. چطور است که تالاب شادگان با بیش از 500000 هزار هکتار وسعت در اکثر سطح خود به شنزار تبدیل شده و بیخ ریش خودمان است ولی آن را نمیبینیم و به دنبال علت در کشورهای دیگر میگردیم؟ اگر کسی جواب بدهد ممنون میشوم.