پس از آنکه در آبان ماه گذشته مجمعه تشخیص مصلحت نظام تصویب کرد که پایتخت منتقل شود و البته پس از آن، وزیر کشور اعلام کرد که دولت دهم پایتخت را منتقل نمی کند، محمود احمدی نژاد پس از آنکه در هفته های گذشته از نگرانی های زیادش مربوط به گسل های زلزله در تهران سخن گفت، روز گذشته اعلام کرده است که پول و زمین و یارانه ( که هنوز تکلیفش معلوم نیست) به شهروندان ساکن تهران می دهد تا از این شهر بروند.
احمدی نژاد که در جمع مدیران و مسئولان بنیاد مسکن انقلاب اسلامی سخن می گفت، با اعلام اینکه هم اکنون 67 درصد جمعیت در شهرها و 32 درصد در روستاها نشان دهنده این آسیب اقتصادی در کشور است، گفت:« برای 67 درصد مردمی که در شهرها زندگی می کنند چه شغلی می توان درست کرد؟ چه شغلی برای 8 میلیون جمعیت در تهران می توان درست کرد؟ اگر صنعت را در اطراف شهرهای بزرگ گسترش دهیم دیگر جایی برای زندگی کردن در این شهرها باقی نخواهد ماند.»
احمدی نژاد در بخش دیگری از سخنانش با هشدار نسبت به اینکه هم اکنون تهران در معرض آسیب های سنگین قرار دارد، گفت:« البته در این جا نمی خواهیم کسی را محاکمه کنیم مشکلی است که باید آن را حل نماییم. بحث آب و هوا و ترافیک را می توان حل کرد اما ماجرای زلزله را چه کنیم»"
دعای مردم، عامل جلوگیری از نیامدن زلزله
احمدی نژاد که این سخنانش بازتاب زیادی در رسانه ها داشت، دلیل نیامدن زلزله در تهران را تا به حال، دعای مردم دانسته است: «طبق اطلاعات هم اکنون باید گسل های زیر شهر تهران فعال باشند اما به لطف دعای مردم فعال نیستند ولی نمی توانیم پیش بینی کنیم که چه هنگام زلزله در تهران خواهد بود. اگر حادثه ای برای 13 میلیون و 800 هزار نفر ساکن استان تهران بیفتد چگونه می توان آن را جمع کرد.»
رئیس جمهور با اعلام اینکه باید تهران را خالی کنیم، گفت:« البته به شیوه دستوری نمی توانیم به مردم بگوییم شهر را خالی کنند و به وقتش من از مردم خواهش می کنم که این کار را انجام دهند اما باید تدابیری در این زمینه اندیشیده شود. مثلا به کسانی که از تهران می روند زمین ، وام 4 درصد و یک یارانه درست و حسابی می دهیم . با محاسباتی که انجام شده است، حداقل 5 میلیون نفر باید از تهران بیرون بروند تا تهران خلوت شود و بتوان حادثه احتمالی در تهران را مدیریت کرد.»
مجمع تصویب می کند، دولت اجرا نمی کند
بحث انتقال پایتخت در سال گذشته و با مصوبه تشخیص مصلحت نظام دوباره بر سر زبان ها افتاد. این سیاست‌ها در 6 بند کلی تدوین و تصویب شد که یکی از آنها به جا به جایی تدریجی پایتخت اشاره دارد. مطابق این مصوبه «انتقال مرکز سیاسی کشور در مکان مناسب جهت بهبود و اصلاح استقرار جمعیت و فعالیت در کشور تا پایان چشم‌انداز» به یکی از سیاست‌های کلی نظام تبدیل شد. در این مصوبه البته به مواردی همچون «توسعه متوازن روستاها و شهرهای کوچک و پیشگیری از مهاجرت بی‌رویه به مراکز استان‌ها»، «انتخاب مکان‌های مناسب و استقرار مراکز زیست و فعالیت جهت اقدامات توسعه متوازن و همچنین مراکز حیاتی و حساس متناسب با ملاحظات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، امنیتی و پدافند غیرعامل» و همچنین «ساماندهی سطوح خدمات و استقرار جمعیت در کشور با توجه به مدیریت سوانح طبیعی، حوادث، منابع آب و رعایت شرایط زمین‌شناسی جهت افزایش ضریب ایمنی تأسیسات زیربنایی و حیاتی و ابنیه مراکز جمعیتی و شهرها و روستاها» نیز تأکید شد.
اما دولت احمدی‌نژاد که تجربه 20 سال شعار انتقال پایتخت و اجرایی نشدن آن را پیش‌رو داشت، ترجیح داد به جای آنکه به این سنگ بزرگ دست بزند، اهداف نزدیک‌تری را نشانه‌گیری کند. تمرکز‌زدایی از تصمیم‌های اداری، انتقال دفاتر شرکت‌ها به مناطق عملیاتی سفرهای استانی هیأت دولت و اصلاح نظام بودجه‌نویسی به نفع شهرستان‌ها و حالا نیز طبق گفته رئیس جمهورف انتقال جمعیت پایتخت از جمله این اهداف بود. اهدافی که گرچه نزدیک و سهل‌الوصول به نظر می‌رسیدند ولی باز هم دچار چالش‌هایی جدی شدند تا جایی که هنوز هم شعار انتقال پایتخت، خریدارانی جدی دارد.
پاهای لرزان زلزله روی گلوی پایتخت
یکی از توجیه‌های کارشناسی برای ضرورت جابه‌جایی پایتخت، وجود چندین گسل فعال در تهران و حومه است. دکتر مهدی زارع معاون پژوهشگاه زلزله در این خصوص می‌گوید: «خطر زلزله و گستره پهنه‌های پرخطر در شهر تهران به دلیل گسترش ساخت و ساز به ویژه در حاشیه‌های شمالی و جنوبی آن، انتقال پایتخت را اجتناب‌ناپذیر کرده است. انتقال مرکز کشور به یک محل جدید و کم‌خطرتر و نه لزوماً یک شهر موجود می‌تواند خطر جدی زلزله در پایتخت را کاهش دهد.
با این کار می‌توان رشد جمعیت و گسترش جغرافیایی شهر تهران را به صفر رساند و محلی راحت‌تر برای زندگی نسل‌های آینده احداث کرد. در چنین حالتی برنامه‌ریزی برای ایمن‌سازی ساختمان‌های تهران نیز راحت‌تر می‌شود. در شرایط کنونی که تهران پایتخت ایران است، شاهد مسابقه‌ای نابرابر در ساخت و ساز و گسترش بی‌رویه محدوده شهری هستیم که کاری خطرناک است.»
اما با این حال، این طرح مخالفانی نیز دارد. مهدی چمران، رئیس شورای شهر و شورای عالی استان‌ها، یکی از این مخالفان است. او انتقال پایتخت به شهرهای دیگر را به دلیل فراهم نبودن زیرساخت‌های این شهرها غیرممکن می داند و می گوید: «هیچ یک از شهرهای کشور شرایط پذیرش پایتخت را ندارند، مگر اینکه شهر جدیدی برای این منظور ایجاد شود.»
نظر شما