انتقاد جدی نماینده خرم آباد از اقدام استاندار/ احتمال خروج قلعه فلک‌الافلاک از ثبت موقت جهانی

متن نامه كه در تاريخ 25 اسفند 1394 به نهاد رياست جمهوري ارسال شده به اين شرح است:

جناب آقای دکتر روحانی رئیس جمهور محترم جمهوری اسلامی ایران
موضوع: تقاضای دستورِ رفعِ موانع ثبت جهانی قلعه فلک‌الافلاک خرم‌آباد
احتراماً به استحضار می‌رساند قلعه باستانی فلک‌الافلاک خرم‌آباد با قدمتی بیش از ۱۵۰۰ سال از شاه‌کارهای معماری و فرهنگی این سرزمین است. این اثر نفیس در زمان طاغوت در اختیار ارتش شاهنشاهی بوده که از آن بهره‌برداری‌های متفاوت شده است.
پس از پیروزی انقلاب، نظام جمهوری اسلامی به فکر استفاده در شأن و خور واقعی آن می‌افتد که این امر با دستور مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) مبنی بر آزادسازی عرصه قلعه و واگذاری آن به میراث فرهنگی در مسیر تحقق قرار می‌گیرد و مجلس شورای سلامی در سال ۱۳۸۲ چگونگی آزادسازی عرصه را مشخص می‌نماید که در این راستا، اقداماتی توسط مجموعه دولت‌ها انجام و بخش‌هایی از عرصه قلعه نامه نماينده خرم‌آباد به رئيس‌جمهور: بوی الرحمن از طرح قلعه فلک‌الافلاک به مشام نمی‌رسدتا کنون آزاد گردیده است.
این اثر سال ۱۳۸۲ در فهرست موقت میراث جهانی به ثبت می‌رسد، اما ثبت دائم جهانی آن به فراهم نمودن شرایط مورد نظر یونسکو، از جمله آزادسازی کامل عرصه و مدیریت یک پارچه بر قلعه منوط می‌گردد. لذا جهت محقق شدن مدیریت یک پارچه بر قلعه باید عرصه آن آزاد و کل مجموعه در اختیار میراث فرهنگی قرار گیرد.
اما این ایام جناب آقای هوشنگ بازوند استاندار محترم لرستان به جای ادامه کار آزادسازی عرصه قلعه، در صدد بر آمده تا ساختمان سربازخانه واقع در عرصه را که توسط استانداران سابق آزاد گردیده، تحت عنوان ایجاد هتل پنج ستاره به فردی ایرانی ساکن امارات واگذار نماید که این اقدام استاندار، شرایط مهمِ ثبت جهانی قلعه، از قبیل مدیریت یک‌پارچه و آزادی کامل عرصه قلعه را از بین می‌برد.
ساختمان سربازخانه علاوه بر واقع شدن در عرصه قلعه، جز آثار ثبت شده ملی می‌باشد که هر گونه ساخت و ساز و تغییر ساختار آن، برابر قانون حفاظت از آثار ملی ممنوع است و دست بردن در ساختمان سربازخانه مخالف قوانین حفاظت و مرمت آثار باستانی می‌باشد.
نکته مهم دیگر این که مجموعه قلعه فلک‌الافلاک جز «نفایس» است و نفایس غیرقابل واگذاری هستند و هر گونه مطالعه در خصوص آن باید به مناقصه بین‌المللی گذاشته شود و صاحب‌نظران و کارشناسان سازمان میراث فرهنگی و بین‌المللی در خصوص آن نظر دهند؛ در حالی که جناب استاندار با اعزام مشاور خود به امارات و ملاقات با فرد مورد نظر بدون توجه به این امر، قصد انجام کاری را نموده که منجر به اعتبار انداختن نماد فرهنگی و تمدنی مردم لرستان، جهت ثبت جهانی آن می‌گردد.
جالب این است که در گزارش مشاور محترم استاندار به امارات‌، کمترین سابقه و دانش هتل‌داری در بیوگرافی فرد مورد نظر دیده نمی‌شود.
مسئله دیگر تعریف هتل‌ها بر اساس امکانات، ظرفیت و فضاست؛ هتل پنج ستاره شرایط ویژه‌ای دارد، ساختمان سربازخانه در دو طبقه و شامل ۱۲ اتاق می‌باشد که به هیچ وجه امکان هتل آن هم از نوع پنج ستاره در آن نیست و در حقیقت باید این طرح را‌، طرح و برنامه‌ای جهت تصاحب بقیه عرصه آزاد شده قلعه دانست که فردا فردِ متصرف به بهانه پارکینگ و آشپزخانه و جبران کمبود فضا برای هتل پنج ستاره(!) بقیه عرصه را نیز تصرف خواهد نمود.
آقای رئیس‌جمهور! اگر واقعاً هدف استاندار احداث هتل پنج ستاره است، چرا هتل پنج ستاره شاپورخواست در تنگه زیبای شبیخون را تکمیل نمی‌کنند و یا آن را به دوست ایرانی اماراتی خویش واگذار نمی‌کند‌؟
علاوه بر آن، اکنون یک هتل پنج ستاره در کنار دریاچه کیو و دو هتل چهار و پنج ستاره در بام لرستان و هتل پارک صخره‌ای در چشم‌اندازهای زیبا در دست احداث هستند و هیچ‌کدام به سرانجام نرسیده‌اند.
بنا بر اعلام اتحادیه هتل‌داران خرم آباد ضریب اشغال هتل‌های این شهرستان ۲۱ درصد است و ۷۹ درصد اتاق هتل‌ها خالی از مسافر است و برخی هتل‌ها به علت عدم سود‌دهی تعطیل شده‌اند (مثل هتل یاس) اکنون این سؤال مطرح است که جناب استاندار با کدام زیر‌ساخت و ظرفیت در وضعیت کنونی می‌خواهد توریست‌های خارجی را به خرم‌آباد بیاورد؟ اگر آقای استاندار به جای این که هر چند ماه یک مدیر و سرپرست برای میراث فرهنگی عوض می‌کرد، سعی خویش را به ایجاد زیرساخت‌ها و ظرفیت‌های لازم در بحث میراث فرهنگی و گردشگری معطوف می‌داشت، اکنون می‌توانست صحبت از توریسم و مسافران خارجی بکند.
صادقانه عرض می‌کنم که بوی الرّحمن از این طرح برای سربازخانه قلعه ولو ابه فرض که قصد استاندار خیر باشد به مشام نمی‌‌رسد و یک نوع پیش‌خوری پنهان در دل آن احساس می‌شود که این پیش‌خوری موقعی که فرد متصرف به ساختمان سربازخانه اسباب‌کشی نمود، خود را نشان خواهد داد که آن‌گاه برای بیرون کردنش برای ثبت جهانی قلعه باید چند برابر قیمت کل قلعه را به او داد یا از خیر ثبت جهانی قلعه گذشت و به جناب سرمایه‌بردار واگذارش نمود.
با توجه به ثبت قلعه در فهرست موقت میراث جهانی، اقدامات نابه‌جا و غفلت‌انگیز، باعث می‌شود که نه تنها قلعه از ثبت دائم جهانی حذف شود که حتی از فهرست ثبت موقت جهانی هم خارج گردد، زیرا که فرصت کوتاهی برای این کار در اختیار جمهوری اسلامی قرار دارد که اگر همین اقدام استاندار سریعاً متوقف نشود و بیش از این در فراهم کردن شرایط یونسکو برای ثبت دائم جهانی تعلل شود، قلعه از ثبت موقت هم خارج می‌گردد.
در خصوص این اقدام خلاف ضوابط، به نظر کارشناسان و مسئولین سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اشاره می‌نمایم:
دکتر نظری مدیر کل دفتر ثبت آثار، حفظ و نگه‌داری میراث معنوی و طبیعی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در مصاحبه با روزنامه همشهری می‌گوید: «می‌توان هتل را در هر مکانی ساخت، اما یک قلعه فلک‌الافلاک با این ویژگی در کشور وجود دارد. باید به دنبال کارهایی در شأن و منزلت «اثر نفیسی» همچون قلعه فلک‌الافلاک، برای سربازخانه باشیم، واگذاری سربازخانه به بخش خصوصی برای تبدیل به هتل گام مثبتی برای ثبت جهانی قلعه فلک‌الافلاک نیست. ثبت جهانی قلعه فلک‌الافلاک به عنوان فرصتی بسیار استثنایی برای شهر خرم‌آباد و استان لرستان است و نباید با انجام هر گونه اقدامی بهانه‌ای برای ثبت جهانی نشدن این اثر گران‌بها ایجاد کنیم.»
دکتر طالبیان معاون فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور نیز در مصاحبه با خبرنگاران در خصوص ثبت جهانی قلعه فلک‌الافلاک می‌گوید: «‌برای ثبت جهانی قلعه فلک‌الافلاک باید فرآیندهایی همچون آزادسازی، آماده‌سازیِ سایت، مرمت و نوشتن پرونده ثبت جهانی انجام شود و موضوعِ مهم‌تر نحوه مدیریت این اثر است که باید تمامی این مجموعه مدیریت یک‌پارچه داشته باشد. باید حریم قلعه کامل آزاد شود و این مجموعه به مرکز موزه‌های لرستان تبدیل شود».
آقای طالبیان در خصوص قصد استاندار لرستان در تبدیل سربازخانه به هتل می‌گوید: « هر گونه اقدام در حریم قلعه باید با فرآیند بررسی کارشناسی و بر اساس تصمیم کارشناسی سازمان میراث فرهنگی انجام گیرد و در مورد تصمیم مسئولین استان برای تبدیل ساختمان سربازخانه به هتل طرحی به سازمان ارائه نشده است» ( روزنامه همشهری).
به فرض که اصلاً ساختمان سربازخانه در عرصه قلعه واقع نبود و در خارج از حریم قلعه بود و در این خصوص هیچ مانعی برای احداث هتل وجود نداشت، سند این ساختمان به نام میراث فرهنگی یا دولت نمی‌باشد و با توجه به تملک ارتش بر آن و در نوبت بودن صدور سند بنام ارتش، در شرایط فعلی هیچ کس نمی‌تواند که در آن دخل و تصرف کند.
این‌جانب، بی توجهی استاندار به مقررات و نظرات کارشناسان و زیان آن برای ثبت جهانی قلعه را به آقای سلطانی‌فر رئیس محترم میراث فرهنگی و گردشگری بیان نمودم که ایشان اظهار داشتند: «مجموعاً سازمان موافق چنین کاری نیست»، لکن استاندار اصرار به این کار دارند و گفته است حل مشکلات به پای خودم.
چرا استاندار محترم با استفاده از موقعیت استاندار بودن، برای تصرف حریم قلعه عجله دارد و با چه هدفی چنین مسئولیتی را می‌پذیرد؟ چرا استاندار در این معامله هم نقش فروشنده و هم نقش خریدار را با هم بازی می‌کند و می‌خواهد وارث و شریک ناخوانده، برای میراث پدران ما درست کند؟
هم اکنون بیش از ده هزار شیء عتیقه ارزشمند در معرض آسیب و بدون جا و مکان در زیرزمین قلعه نگه‌داری می‌شوند که قرار بود ساختمان سربازخانه برای موزه این اشیاء لحاظ شود.
اگر عرصه قلعه کامل آزاد شود و تحت مدیریت یک‌پارچه میراث فرهنگی و گردشگری قرار بگیرد، با استفاده از بناهای آماده در این عرصه، می‌توان مجموعه‌ای از موزه‌های مختلف ایجاد نمود و از وجود چشمه پر آب گلستان باغ موزه‌ها و آب‌نماهای زیبا خلق کرد که دل مشتاقان میراث و صنایع دستی و گردشگری را به شوق دیدار به حرکت درآورد.
جناب آقای رئیس جمهور؛ در مأموریتی به فرانسه با آقای دکتر جلالی سفیر محترم جمهوری اسلامی در مقر یونسکو ملاقات نمودم و دو موضوع معطل مانده ثبت دائم جهانی قلعه فلک‌الافلاک خرم‌آباد و پل‌های تاریخی لرستان را با وی مطرح کردم که در دستور کار قرار بگیرند. ایشان ضمن استقبال، اظهار داشتند که یونسکو یک ظرفیت برای ثبت میراث ملل در حافظه تاریخ است و همه می‌توانند آثار فرهنگی خود را به ثبت و حافظه جهانی بسپارند. این کار نیاز به تهیه اطلاعات دارد که باید مسئولین شهر و استان این اطلاعات را فراهم بکنند که بتوانیم آن‌ها را طرح و دفاع کنیم و اگر کمک و راهنمایی بخواهند هم می‌توانیم به آن‌ها یاری دهیم.
اما ملاحظه می‌فرمایید که مسئولین محترم استان ما به جای استفاده از فرصت در ثبت جهانی قلعه، به قطعه فروشی عرصه آن فکر می‌کنند.
جناب آقای دکتر روحانی؛ اجرای این طرح در واقع چوبی است که لای چرخ ثبت دائم جهانی قلعه فلک‌الافلاک، برای همیشه تاریخ خواهد ماند. لذا دستور فرمایید حداقل فضای مجازی رصد شود تا از میزان مخالفت افکار عمومی اعم از صاحب‌نظران و عامه مردم خرم‌آباد با طرح پیشنهادی استاندار مطلع گردید.
جناب آقای دکتر روحانی رئیس جمهور محترم‌؛ به عنوان خدمت‌گزار مردم از حضرت‌عالی تقاضا می‌نمایم دستور فرمایید ضمن جلوگیری از اقدامات استاندار لرستان و کان لم یکن نمودن طرح تصرف ساختمان سربازخانه به بهانه هتل، از هر اقدام غیر کارشناسی مغایر با استانداردهای ملی و بین‌المللی در رابطه با قلعه فلک‌الافلاک جلوگیری به عمل آید و به سازمان مدیریت و برنامه و بودجه اعلام فرمایید در پرداخت مطالبات اشخاص حقیقی و حقوقی اطراف قلعه تسریع نماید، تا با آزادی کامل عرصه و مدیریت یک‌پارچه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری بر قلعه، در ثبت دائم جهانی آن در فرصت باقی مانده تسهیل گردد.
‌ابراهیم آقامحمدی
نماینده مردم شریف خرم‌آباد و دوره چگنی در مجلس شورای اسلامی