سربازی در ایران ۱۰۰ ساله شد، آیا تغییر می‌کند؟/ موشن‌گرافیک

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین؛ تفکر سربازگیری در حدود 400 سال پیش از میلاد مسیح شروع شده اما به خاطر موقعیت سیاسی و اجتماعی‌آن زمان این تفکر به مرحله عمل در نیامد و همان اصول ابتدایی یعنی استخدام افراد مزدور و داوطلب، شیوه های اولیه ‌سربازگیری بوده است.

سربازگیری در ایران تاریخچه‌ای طولانی دارد، اما به طور مشخص اولین قانون سربازی در ایران با عنوان «قانون سربازگیری» در سال 1294 به تصویب مجلس شورای ملی رسید که بر اساس این قانون، قشون‌گیری دولت ایران بر مبنای بنیچه صورت می‌گرفت. این روش تا سال 1300 نیز ادامه داشت، اما در سال 1304 با تشکیل «اداره کل احصائیه و سجل احوال» و سپس با تصمیم رضاخان قانون "خدمت اجباری" به تصویب رسید. قانونی که تا سال 1347 بنا به ضرورت دستخوش تغییراتی شد و نهایتاً در سال 1350، قانون خدمت وظیفه عمومی که نسبت به ادوار گذشته، قانون جامع‌تری بود به تصویب مجلس شورای ملی رسید.

اولین قانون خدمت وظیفه عمومی پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز، در تاریخ 29 مهر 1363 با تغیراتی به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و در نهایت در سال 1390 با اصلاح 36 ماده از قانون سابق و 30 ماده الحاقی در مجلس شورای اسلامی تصویب شد.

سربازی به عنوان یکی از ارکان امنیت ملی در ایران شناخته می‌شود، اما پس از گذشت سالیان متمادی و تغییر روش جنگ، این شیوه متناسب با زمان خود به روز نشده است و به همین دلیل نحوه استفاده و آموزش نیروهای وظیفه با مشکلات بسیاری همراه است.

مشکلاتی که سبب می‌شود تا آمار غایبین سربازی افزایش یافته و جوانان تمایلی برای رفتن به خدمت سربازی نداشته باشند و حتی برای گرفتن معافیت هزینه های سنگینی بپردازند.

مطابق با پژوهش های انجام شده، مهم ترین عامل نارضایتی سربازان، اتلاف وقت در مدت زمان طولانی خدمت سربازی‌ست. مسئله ای که روی فرصت شغلی، وضعیت تحصیلی، موقعیت اجتماعی و ازدواج جوانان تاثیرگذار است. از سوی دیگر و در مقیاسی بزرگتر، شیوه کنونی سربازی دارای تبعات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نیز هست، اثرگذاری بر روی نیروی انسانی شاغل، طولانی شدن کاذب مدت تحصیل پسران، خروج نخبگان، بالارفتن سن ازدواج و مشکلات مشمولان غایب، از جمله موارد مشهود در تبعات شیوه کنونی است.

این مشکلات ایده اصلی شکل گیری کمپین بهبود خدمت سربازی‌ست. کمپینی که با همکاری دانشجویان دانشگاه های تهران، شریف، امیرکبیر، علم و صنعت، شهید بهشتی، دانشگاه آزاد پردیس تهران مرکز و تهران جنوب شکل گرفته است و بر راهکارهای بهینه خدمت سربازی تاکید می‌کند. 

درواقع انگیزه اصلی شکل گیری این کمپین جلوگیری از هدر رفت سرمایه عظیم جوانان در دوران سربازی و استفاده پتانسیل جوانان در جهت حل مشکلات کشور است.

مطابق با بند 147 قانون اساسی، "دولت باید در زمان صلح از افراد و تجهیزات فنی ارتش در کارهای امدادی، آموزشی، تولیدی، و جهاد سازندگی، با رعایت کامل موازین عدل اسلامی استفاده کند در حدی که به آمادگی رزمی آسیبی وارد نیاید".

بر همین مبنا می‌توان به راهکارهایی عملیاتی، اجرایی و کم هزینه اندیشید که از پتانسیل ارزنده جوانان در مدت زمان سربازی، در جهت رفع مشکلات اقتصادی و فرهنگی کشور استفاده کرد.

این کمپین با برگزاری فراخوان ایده از میان دانشجویان و اساتید، ده ها ایده و راهکار پیشنهادی را جمع آوری کرده است، راهکارهایی نظیر:سازندگی در مناطق محروم، کارآفرینی و ایجاد اشتغال، استفاده از تخصص سربازان در نیروهای مسلح، پیش گیری از خشکسالی، فعالیت تخصصی رایگان در پروژه های ملی، مشارکت سربازان در فعالیت های صنعتی، آموزش در مناطق محروم، ، تحقیقات فرهنگی، پروژه ها محیط زیست، توامندسازی برای اقشار کم درامد و به طور کلی ایجاد بستری برای هدایت این پتانسیل ارزشمند به سمت مشکلات کشور میتواند به عنوان مصداق حقیقی از خدمت به کشور باشد و جایگزین کامل و حتی بخشی از خدمت سربازی شود

راهکارهایی که در راستای سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری تعریف شده و با سند توسعه کشور همخوانی دارد.

بهبود خدمت سربازی با عزم ملی و مدیریت جهادی امکان پذیر است و در صورت تصمیم به ایجاد تغییرات مثبت، قطعا راهکارهای عادلانه بسیاری وجود خواهد داشت. راهکارهایی که میتواند تا قبل از 1404 نظام مطلوب خدمت سربازی را در کشور اجرا کند.

این انیمیشن حاصل تلاش این گروه، برای معرفی مشکلات و راهکارهای بهبود خدمت سربازی است.

۴۷۴۷