در ایران هر سال چند میلیون‌لیتر، مشروبات الکلی‌ مصرف می شود؟

 روزبه کردونی در پاسخ به اینکه بزرگ‌ترین آسیب اجتماعی که در کشور ما وجود دارد چیست؟ اظهار کرد: می‌توان لیست متعددی از آسیب‌ها را نام برد که روند آن‌ها نامطلوب است و یا در برخی مناطق وضعیت بحرانی است.

وی ادامه داد: اما به عقیده بنده گسترش گفتمان و احساس «تحقیر» در جامعه یکی از عواملی است که می‌توان به عنوان یکی از عوامل ایجاد و تشدید خشونت از آن نام برد و این از آسیب‌هایی مهمی است که باید برای مواجهه با آن چاره اندیشی کرد.

احساس تحقیر در جامعه و تبعات آن
وی تاکید کرد: تحقیر در یک فضای اجتماعی و در ارتباط افراد و گروه‌ها با یکدیگر یک دو قطبی ایجاد می‌کند که یک سوی آن افراد و گروه‌هایی هستند که دیگران را به عنوان افراد تحقیر شده، پست و مادون مورد قضاوت قرار می‌دهند و در آن سو افرادی قرار دارند که به موجب قضاوت دیگران احساس تحقیر می‌کنند.

مدیرکل آسیب‌های اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با اشاره به نشانه‌های بروز گفتمان تحقیر نسبت به یکدیگر در کشور ما در حوزه‌های سیاست، ورزش، هنر و ... گفت: بعضا حتی در بیان و ابراز احساس همدردی نسبت به قربانیان حوادث داخلی و بین‌المللی این موضوع خود را نمایان می‌کند، بنابراین حرکت به سمت از بین بردن زبان و احساس تحقیر در جامعه بیش از پیش ضرورت می‌یابد.

کردونی ادامه داد: طبق آمار پزشکی قانونی سالیانه حدود ۶۰۰ هزار نزاع منجر به معاینه در این سازمان ثبت می‌شود. کافی است نگاهی به نزاع‌هایی که در هنگام رانندگی رخ می‌دهد داشته باشیم. یا تعدد حوادث خشونت باری که در نقاط مختلف کشور اتفاق می‌افتد.

وی در پاسخ به اینکه آیا شاخص استانداردی برای ارزیابی میزان آسیب‌های اجتماعی موجود در یک جامعه وجود دارد یا خیر؟ اظهار کرد: اگر منظور میزان و نرخ افزایش یا کاهش آسیب‌های اجتماعی است که معمولاً برای هر آسیب یک شاخص قابل طرح است. مثلاً برای خودکشی از نرخ اقدام به خودکشی و یا مرگ و میر ناشی از خودکشی در هر صد هزار نفر می‌شود نام برد؛ اما یک چالش مهم در حوزه آسیب‌های اجتماعی این است که باید به یک تفاهم نظری در خصوص مفاهیم رسید.

کردونی ادامه داد: برای نمونه کودک در خیابان، کودک کار و کودک خیابانی و اشتغال کودک هر کدام تعاریف مختلف دارند؛ اما نکته مهم‌تری که در بحث آسیب‌های اجتماعی باید به آن توجه شود ضرورت ارزیابی برنامه‌های مرتبط با آسیب‌های اجتماعی است. در این قمست ضعف‌های بسیار زیادی وجود دارد. میزان موفقیت و یا عدم موفقیت یک سیاست و یک اقدام باید به طور مستقل ارزیابی شود.

مدیرکل آسیب‌های اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با تاکید بر اینکه آسیب‌های اجتماعی را نمی‌توان یک شبه از بین برد گفت: نمی‌توان برای کاهش اعتیاد و یا مسئله کودکان کار و یا کنترل خودکشی انتظار داشت با یک اقدام چکشی و سریع مسئله حل شود. در کشور برزیل پس از ۱۰ سال اجرای موفق یک برنامه حمایت اجتماعی حدود ۱۲ درصد از کار کودکان کاهش یافت.

کردونی ادامه داد: از سوی دیگر در مسئله آسیب‌ها تمرکز ابتدا باید بر کنترل باشد. آنچه در این دولت به عنوان یک اقدام مهم انجام شده این است که مسائل اجتماعی کتمان و انکار نمی‌شود که این برای ارائه سیاست و یا راهکار حل مسئله اولین گام است. مثلاً در موضوع طلاق در دو سال گذشته همچنین سیر صعودی را شاهد بودیم.

وی در پاسخ به اینکه چرا دولت تاکنون مرجعی واحدی برای اعلام میزان و آمارهای مرتبط با مسائل اجتماعی در نظر نگرفته است؟ عنوان کرد: به طور کلی باید اذعان کرد یکی از مهم‌ترین چالش‌ها برای اتخاذ رویکرد سیاستی در حوزه اجتماعی این است که گاه آمارهایی بدون اعتبار و واقعیت در حوزه‌های مختلف مانند مصرف الکل، تعداد کودکان کار و خیابان و ... بیان می‌شود.

مدیرکل آسیب‌های اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی افزود: البته از آن سو نیز رویکردی انکار گونه نسبت به آسیب‌های اجتماعی وجود دارد که وضعیت اجتماعی را بسیار مطلوب، بدون چالش و عاری از هرگونه آسیب به تصویر می‌کشد.

وی تصریح کرد: ما زمانی می‌توانیم یک معضل را برطرف کنیم که نسبت به آن و حدود آن شناخت داشته باشیم سخن بسیار صحیحی است و تلاش ما در دفتر امور آسیب‌های اجتماعی این است که در این مبنا حرکت کنیم.

کردونی همچنین درباره آسیب زدگی در موضوع آسیب‌های اجتماعی در کشور عنوان کرد: آسیب‌های اجتماعی در کشور خود دچار آسیب‌زدگی است. دو رویکرد انکار و بزرگنمایی دو آفت و چالش مهم در کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی هستند. انکار و بزرگنمایی آسیب‌های اجتماعی از یکسو تأثیر منفی بر میزان حساسیت جامعه دارند و از سوی دیگر باعث اشتباه و خطای سیاست گذاران می‌شوند. برای مواجه با این دو چالش نقش عمده بر عهده رسانه‌ها است.

تدوین اطلس اجتماعی کشور
مدیرکل آسیب‌های اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه یکی از اقدامات مهمی که با دستور وزیر رفاه در دفتر امور آسیب‌های اجتماعی انجام شده است، تدوین اطلس اجتماعی کشور است گفت: بر این اساس امکانی فراهم شده است که برای ۱۵ مؤلفه مرتبط با آسیب‌های اجتماعی به تفکیک شهرستان، وضعیت ترسیم شود.

وی درباره مهم‌ترین موانع در کاهش آسیب‌های اجتماعی گفت: برای این پاسخ می‌توان عوامل متعددی را نظیر ضعف هماهنگی بین بخشی، فقدان داده‌های هوشمند، حضور ضعیف مشارکت نهادهای مدنی در فرایند سیاست گذاری را نام برد.

خشونت از عوامل اصلی مرگ و میر جمعیت ١٥ تا ٤٤ سال جهان
کردونی همچنین درباره علت پایین آمدن آستانه تحمل مردم و افزایش خشونت‌ها اظهار کرد: یکی از سؤالاتی که رهبری نظام در سفر به خراسان شمالی مطرح کردند این بود که «علت برخی پرخاشگری‌ها و نابردباری‌ها در روابط اجتماعی چیست؟».

وی ادامه داد: آمار رسمی که توسط درگاه ملی آمار، پزشکی قانونی و مصاحبه‌های علنی مسئولین ذی‌ربط بیان شده است نیز بیانگر این است که در سال ۱۳۹۲ بیش از ۶۰۰ هزار نزاع در کشور رخ داده است، ایراد ضرب و جرح در سال ۹۲ در مقایسه با سال قبل از آن، ۱۲ درصد افزایش یافته است، آمار قتل عمد در کشور از 1577 در سال ١٣۸۰ به 2112 در سال ١٣٩۰ افزایش یافته است، بین سال‌های ۱۳۸۲ تا ۱۳۹۱ بیش از 10 هزار نفر بر اثر اصابت سلاح سرد جان باخته‌اند، سن استفاده از سلاح سرد در کشور کاهش یافته است و فقط در سال ۹۲ بیش از ۶ میلیون پرونده وارد سیستم قضایی شده است.

مدیرکل آسیب‌های اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی افزود: همین جا باید متذکر شد که خشونت و پرخاشگری در روابط اجتماعی محدود به کشور ما نیست بلکه یکی از عوامل اصلی مرگ و میر جمعیت ١٥ تا ٤٤ سال جهان به شمار می‌رود. با این وصف به نظر می‌رسد محافل دانشگاهی و صاحب‌نظران باید به کمک حوزه سیاست گذاران بیایند و دیدگاه‌های علمی و تحقیقات کاربردی خود در پاسخ سؤال مهم دلیل افزایش نابردباری در جامعه را ارائه بدهند.

هزینه اجتماعی مزاحمان خیابانی بالا برود
کردونی همچنین درباره علت و سرمنشأ ناهنجاری‌های اجتماعی مثل مزاحمت‌های فیزیکی و جنسی خیابانی، متلک پرانی و ... گفت: نمی‌توان انکار کرد که مزاحمت خیابانی و متلک پرانی یک واقعیت اجتماعی است که در کشور وجود دارد؛ اما برای مواجه با آن باید رویکرد انتظامی و قضایی در کنار رویکرد اجتماعی فرهنگی وجود داشته باشد.

وی افزود: برای مهار مزاحمت خیابانی نمی‌توان فقط به اقدامات دولت و نیروی انتظامی متکی بود. باید یک عزم جدی مردمی به وجود آید تا هزینه اجتماعی افرادی که مرتکب مزاحمت خیابانی می‌شوند بالا برود. از سوی دیگر دانشگاهیان باید تحقیقات کاربردی و میدانی برای بررسی علل گسترش این پدیده‌ها داشته باشند.

بین میزان فقر و نزاع و یا فقر و طلاق همبستگی مستقیم وجود ندارد
مدیرکل آسیب‌های اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی همچنین درباره نقش فقر در آسیب‌های اجتماعی گفت: فقر یکی از عوامل مؤثر بر آسیب‌های اجتماعی است ولی نمی‌توان تمام آسیب‌های اجتماعی را به فقر نسبت داد. برای مثال مطالعات دفتر آسیب‌ها نشان می‌دهد بین میزان فقر و نزاع و یا فقر و طلاق همبستگی مستقیم وجود ندارد. بدین معنا که نمی‌توان همه آسیب‌های اجتماعی به ویژه این دو مورد (طلاق و نزاع) را فقط به فقر نسبت داد.

کردونی درباره میزان مصرف مشروبات الکلی در ایران گفت: برآورد دفتر امور آسیب‌های اجتماعی این است که حدود ۶۰ میلیون لیتر در سال است.

۴۲۴۲