برجام و بیداری ملی در ایرانیان

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، سید حسین موسویان، استاد و مححق دانشگاه پرینستون آمریکا و معاون پیشین سیاست خارجی دبیرخانه شورای امنیت ملی ایران در سرمقاله امروز روزنامۀ ایران تحت عنوان "برجام و بیداری ملی در ایرانیان" سیر ابعاد نظامی پرونده هسته‌ای ایران موسوم به "پی.ام.دی" را مورد بررسی قرار داده است: 

در دوران مسئولیت دکتر لاریجانی در پرونده هسته ای، سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) ادعاهایی مبنی بر وجود اسنادی دال بر اینکه ایران برنامه ساخت سلاح هسته ای داشته، را نزد البرادعی مدیرکل وقت آژانس پیگیری کرد. البرادعی اسناد مورد ادعا را مطالبه کرد اما سازمان سیا مدعی، بدون ارائه هرگونه سندی، صرفا موارد را شفاهی به اطلاع آژانس رساند.

این سناریو درست در مقطعی مطرح شد که پیشرفتهای اساسی برای حل ابهامات آژانس بدست آمده بود و پرونده هسته ای ایران در مسیر بسته شدن قرار گرفته بود.آژانس و ایران توانسته بودند با یک همکاری فوق العاده موضوعات کلیدی همچون : ابهامات مربوط به غنی سازی سطح پایین وبالا ،آزمایش پلوتونیوم ،موضوعات مربوط به معدن گچین و مسائل مربوط به سانتریفیوژهای پ2 را حل کنند.

باوجودیکه البرادعی سندی برای ارائه نداشت و خود هم اعتقادی به صحت ادعاهای سازمان سیا نداشت ، از ایران خواست که پاسخهای لازم را بدهد تا این بهانه هم از آمریکاییها گرفته شود. ایران هم پاسخهای لازم را داد و البرادعی هم شخصا قانع شد. البرادعی در حال تهیه گزارش بود که شورای امنیت سازمان ملل بدون توجه به پاسخهای ایران و نظر البرادعی، قطعنامه ای جدیدی را علیه ایران تصویب کرد. آقای لاریجانی از سمت مدیریت پرونده هسته ای کنار گذاشته شد و با فشار آمریکاییها البرادعی هم از آژانس رفت.

یکسال بعد البرادعی در کتاب "عصرفریب" خود نوشت که باصدور قطعنامه شورای امنیت بدون توجه به رسیدگی ها و گزارش آژانس، معلوم شد که داستان " ابعاد نظامی برنامه هسته ای ایران" موسوم به پی ام دی یک
سناریوی سیاسی از قبل طراحی شده توسط آمریکایی ها ست که معاون او اولی هاینون هم پشت پرده با آنها همکاری میکرده است.
بدین ترتیب در دوران ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد موضوع پی ام دی محور اساسی فشار و تحریمهای بیشتر گردید بگونه ای که جنجالهای بین المللی نیز تا چند روز قبل با همین محوریت ادامه یافت.

تیم مذاکره کننده هسته ای دولت آقای روحانی باحمایت مقام معظم رهبری توانست توافق هسته ای موسوم به برجام را با قدرتهای بزرگ در تابستان امسال نهایی وامضاء کند. طبق برجام در صورت حل موضوع پی ام دی و چند اقدام ایران، کلید برداشتن تحریمها زده خواهد شد که مهمترین آن تحریم نفت و بانک مرکزی و سوئیفت خواهد بود.

پس از چندماه کار فوق سنگین سازمان انرژی اتمی و مذاکراه کننده گان وزارت خارجه ،بالاخره پیش‌نویس قطعنامه‌ شورای حکام با مشورت و توافق ایران و قدرتهای جهانی نهایی شده وتوسط شورای حکام آژانس به تصویب رسید.

براساس مفاد این قطعنامه، شورای حکام آژانس:

1 :موضوع پي ام دي را می بندد،
2: اعلام میکند که ایران همه اقداماتي تععن شده در نقشه راه را کامل انجام داده است،
3: دستوركار شوراي حكام آژانس را تغییر میدهد. دستور كار گذشته یعنی اجراي موافقتنامه پادمان ان پي تي و مفاد شش قطعنامه شوراي امنيت عليه ايران، را از دستور خارج و اجرای برجام را بعنوان دستوركار جديد تعیین میکند،
4: دوازده قطعنامه سنگین پيشين شوراي حكام را از جمله دوقطعنامه مخصوص پی ام دی را لغو مي کند.
5: با تایید گزارش مدیر کل عملا میپذیرد که هیچ نشانه ای مبنی بر انحراف مواد هسته ای در ایران پیدا نشده است. بدین ترتیب بر صلح آميز بودن برنامه هسته اي ايران در گذشته و حال صحه می‌گذارد.

ناگفته نماند که گزارش مدیر کل ضمن اینکه برای حفظ آبروی آمریکاییها و توجیه ارجاع پرونده به شورای امنیت سازمان ملل وتحمیل قطعنامه های ظالمانه و غیر قانونی،تایید میکند که ایران تا سال 2009(1388) در حد مطالعات و امکان سنجی فعالیتهایی داشته، برای جهانیان روشن میکند که هیچ علامت و نشانه اي مبنی بر اقدام برای ساخت سلاح هسته ای براساس اسناد ادعایی (سازمان سیا آمریکا) پیدا نشده است.

ذکر نکات مثبت به این معنی نیست که قطعنامه مذکور کاملا سفید است .برجام ،قطعنامه 2231 شورای امنیت، گزارش اخیر مدیر کل و قطعنامه جدید همه دارای نکات منفی ومثبت هم برای ایران و هم برای قدرتهای جهانی میباشد چون اساس آن یک توافق سیاسی مرضی الطرفینی است که دوطرف باید برد کرده باشند. اما باتصویب قطعنامه، پرونده اتهام برنامه ساخت سلاح هسته ای بسته شد وایران از یکی ازگردنه های سخت برجام و تاریخ بحران هسته ای خود عبور کرد.

در عین حال این به معنی بسته شدن کل پرونده هسته ای ایران نیست. طبق برجام دوطرف تا 10 سال آینده تعهدات متقابلی دارند که با انجام آن کل پرونده هسته ای در شورای امنیت سازمان ملل و شورای حکام آژانس بسته
خواهد شد. قطنعنامه مذکور بارامنیتی-سیاسی پرونده هسته ای ایران را فوق العاده کاهش و بیشتر جنبه حقوقی آن مورد توجه جامعه جهانی خواهد بود.

نهایتا برای اجرای برجام و برداشته شدن تحریمهای اصلی ،دو موضوع باقیمانده است. اول بسته شدن پرونده پی ام دی و دوم اجرای برخی اقدامات پیش بینی شده در برجام توسط ایران مثل کاهش تعداد سانتریفیوژها و ذخیره
اورانیوم غنی شده. پیش بینی میشود که قسمت دوم هم ظرف چند هفته آینده نهایی و با رفع تحریمها ، فصل نوینی در معادلات اقتصادی و سیاسی ایران آغاز شود

با این وجود هر مرحله پیشرفت در روند حل مسالمت آمیز بحران هسته ای ، با مخالفتهایی در واشینگتن ، تهران و تل آویو مواجه بوده و این مخالفتها ادامه خواهد یافت. مخالفین در واشینگتن و تل آویو حل بحران هسته ای و رفع تحریمهای کشنده و همه جانبه را ضامن بقاء ،رشد ،توسعه و افزایش قدرت منطقه ای وبین المللی جمهوری اسلامی میدانند. مخالفین در جمهوری اسلامی هم با بررسیهای موشکافانه برجام، گزارش مدیر کل و قطعنامه شورای حکام، امتیازات داده شده را بزرگ و امتیازات گرفته شده را نادیده میگیرند.

جمعی میگویند چرا مخالفین داخلی برجام، در دوران ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد نه تنها قطعنامه های آژانس و شورای امنیت ، که جملگی مصیبت تاریخی علیه منافع ملی ایران بود، را نه تنها چنین موشکافی نمیکردند، بلکه یا ساکت بودند و یا آنها را کاغذ پاره ای معرفی نموده و یا حتی بعنوان پیروزی ایران قلمداد میکردند.

من ضمن اینکه این انتقاد را وارد میدانم، لاکن بررسیهای کارشناسی فعلی مخالفین ، هر چند کاملا نامتعادل ، را به نفع جمهوری اسلامی میدانم. فاجعه زمانی بود که قطعنامه های پی در پی فاجعه بارترین تحریمهای تاریخ علیه ایران صادر میشد و در داخل هیچ صدای اعتراضی بلند نشد، اگر کسی هم انتقاد یا اعتراضی میکرد فورا متهم میشد تا جایی که در کشور شنیده شد که باید بخاطر تحریمها شکر کنیم و دعاکنیم این تحریمها بیشتر شود.

برجام فصل جدیدی را در بیداری ملی ایرانیها نسبت به قطعنامه های بین المللی گشوده است. امروز در ایران شاهد تحولی هستیم که از نظر من کاملا در راستای منافع ملی ایران است زیرا که حالا دیگر کلمه به کلمه قطعنامه های بین المللی توسط مخالفین و موافقین بررسی و در سطح رسانه ها این چنین گسترده بحث میشود.

امروز مخالف و موافق اجماع دارند که تحریمها مضر بوده و باید برداشته شود. امروز مخالف و موافق، مصوبات سازمانهای بین المللی را مهم و برای منافع ملی ایران تعیین کننده تلقی میکنند، نکات منفی و مثبت را موشکافی و مسئولین وافکار عمومی ایران را آگاه و به دنیا هم نشان میدهند که ایران یک جامعه هوشیار و زنده دارد.

دولت آقای روحانی این تحول را به فال نیک بگیرد و مخالفین و موافقین را در موشکافی گزارشها و قطعنامه های بین المللی ، هر چند با نیتهای سیاسی متفاوت، تشویق کند. این واقعه میمونی است که در آینده مصونیت بالایی در پیشگیری از تصویب قطعنامه های بین المللی مخل منافع ملی ایران ایجاد خواهد کرد.

5252