چرا بحران اوکراین به سوریه پیوند خورده است؟

افشار سلیمانی

درحالیکه هوای خاورمیانه بسیار دود آلود و حزن انگیز است و  با ترک خوردن لایه ازن سیاسی، نه تنها گرمتر بلکه آتشین تر نیز شده است ،باراک اوباما روزگذشته  در حاشیه نشست جهانی آب و هوا در پاریس باولادیمیر پوتین دیدارومذاکره سی دقیقه ای انجام داد.

رئیس جمهور آمریکا دراین ملاقات اين موارد را به همتای روسی خود خاطر نشان شد:

- اهمیت هدف قرار دادن شبه‌نظامیان داعش و تمرکز نکردن بر شورشیان مخالف اسد
-بشار اسد به عنوان بخشی از گذار سیاسی باید از قدرت کنار رود.
-ابراز تأسف  از جان باختن خلبان روس پس از سقوط سوخوی روسی توسط اف-16ترکيه
- ترغيب روسیه نسبت به تشنج‌زادیی از روابط با ترکیه
- ضرورت حل سیاسی بحران اوکراین  و قابل رفع بودن تحریم‌های روسیه درصورتيکه  روسیه به توافق مینسک احترام بگذارد.

همانگونه که روشن است، دریک سو سرنوشت سیاسی اسد در سوریه، یکی از اصلی‌ترین اختلاف‌نظرها میان دو گروه عمده مذاکره‌کننده در وین است.درحالیکه آمریکا و کشورهای غربی و برخی کشورهای منطقه از جمله عربستان ، ترکیه ،اردن ،قطروامارات معتقدند که اسد بخشی از بحران سوریه است و نمی‌تواند بخشی از راه حل آن باشد.متحدان اسد، از جمله ایران و روسیه معتقدند که سرنوشت رئیس‌جمهور سوریه باید توسط مردم این کشور مشخص شود.

درسوي دیگر بحران در اوکراین و تحریم روسیه توسط آمریکا و غرب ،مسکو را درشرايط سختی قرارداده است . روسیه خواهان لغو تحریمها توسط آمریکاست  و آمریکا خواستار همراهی روسیه با این کشور در سوریه بویژه عدم تهاجم روسیه به مواضع مخالفان مسلح بشاراسدوعبور مسکو ازاسدو اجرای توافقنامه مينسک که در بهمن ماه سال گذشته ازسوی چهار کشور آلمان ،فرانسه ،روسیه واوکراین برای حل بحران اوکراین حاصل شد، است.

همزمان با دیدار روساي جمهور آمریکا و روسیه در پاریس ، وزیر خارجه آمریکا بااستناد به توافق حاصله درنشست وین 3 اعلام کرد مذاکرات بین بشار اسد و گروه‌های مخالف او از اول ژانویه، آغاز خواهد شدوبه محض اینکه در این مذاکرات بر سر تشکیل دولت انتقالی توافق شود، پیش‌نویس قانون اساسی جدید ظرف شش ماه تدوین و سپس انتخابات آزاد و منصفانه طی ۱۸ ماه برگزار خواهد شد. رهبران آمریکا و روسیه نیز  تأکید کردند که وزرای خارجه دو کشور کار بر روند سیاسی در مورد سوریه را ادامه خواهند داد.

بنظر میرسد مذاکرات اوباما-پوتین پس از حادثه خونبار پاریس و هدف قرارگرفته شدن جنگنده روسی ازسوی جنگنده ترکیه   و نیز دیدار اولاند وپوتين در مسکو و اعلام آمادگی انگلیس و فرانسه برای واردکردن ضربات بیشتر برداعش در سوریه ازاهميت خاصی برخورداراست و میتواند سرآغازی برای گرایش روسیه به ائتلاف غرب در سوریه تلقی گردد. بویژه آنکه پوتین  در دیدار با بنیامین نتانیاهو درپاریس از همکاری نظامي اسراييل با روسیه در سوریه قدردانی کرد.

ازسوی ديگر هرچند در پاریس، پوتین پیشنهاد دیدار با اردوغان را رد کرد ،اما پیام لازم توسط اوباما به پوتین منتقل شد تا زیاد سربه سر اردوغان نگذارد و به مسائل مهمتر که همانا تلاش برای فراهم نمودن زمینه رفع تحریمها ازطریق اجابت درخواستهای اوباما است ، نماید.
ختم کلام اینکه مذاکره همزمان دوبحران سوریه و اوکراین توسط اوباما وپوتين در پاریس ضمن معنادار و قابل تامل بودن ،میتواند نقطه عطفی در تحولات سوریه باشد.

52310