چرا کری قطر را از جدول سفر منطقه‌ای اخیر خود حذف کرد؟

روزنامه الکترونیکی رای‌الیوم در مقاله‌ای در ستون «سخن سردبیر» به قلم «عبدالباری عطوان» نوشت:

«جان کری» وزیر خارجه آمریکا تلاش‌های زیادی در جهت اجرای قطعنامه‌های نشست گسترده وین صورت می‌دهد که از مهم‌ترین مفاد این قطعنامه آتش‌بس و آغاز مذاکرات بین معارضان سوری و نظام دمشق است تا به تشکیل جبهه‌ای واحد از طرفین، نظام و معارضان، برای جنگ علیه داعش و سرکوب کردن آن منتهی شود.

وزیر خارجه آمریکا دیر وارد «ابوظبی» شد و با «شیخ محمد بن زاید» ولیعهد آن، «عبدالله بن زاید» و «عادل الجبیر» همتایان اماراتی و سعودی خود دیدا کرد تا دولت‌های متبوع آنها را برای آغاز فرآیند سیاسی در سوریه و متحد کردن گروه‌های معارض سوری در نشست ماه آینده ریاض، متقاعد کند.

به نظر می‌رسد ماموریت جان کری بسیار دشوار باشد ولی غیرممکن نیست؛ برای اینکه گروه‌های معارض سوریه در تصمیم‌گیری مستقل نیستند بلکه تصمیم‌گیری در امور این گروه‌ها توسط دولت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی که از آنها حمایت می‌کنند، صورت می‌گیرد.

شاید مهم‌ترین موضوعی که باید درمورد آن در چارچوب نشست آتی ریاض تامل کرد، کیفیت تشکیل هیئتی است که گروه‌هایی باید نماینده گروه‌های مختلف معارض سوری در داخل و خارج باشد و همچنین مورد تایید کشورهای حامی عملیات سیاسی مانند روسیه و آمریکا و کشورهای منطقه‌ای مانند ایران، عربستان سعودی و ترکیه قرار بگیرد.

جان کری در گفت‌وگوهایش بر ضرورت آتش‌بس به عنوان اساسی‌ترین گام قبل از فرا رسیدن موعد مذاکرات بین نظام و معارضان برای تشکیل هیئت دولت انتقالی، متمرکز شده است ولی تحقق این هدف چگونه ممکن است در حالی‌که «احمد طعمه» (به اصطلاح) نخست‌وزیر  ائتلاف معارضان سوری و وزرایش تاکنون نتوانسته‌اند از طریق گذرگاه «السلامه» در مرز سوریه و ترکیه به مناطق تخت اشغال معارضان وارد شوند.

این موضوع که کری ابوظبی را برای حمایت از عملیات سیاسی در سوریه برگزیده است، از چندین دلیل نشات می‌گیرد. چه‌بسا، محرومیت قطر و وزیر خارجه آن از این مذاکرات- تا لحظه نوشتن این مقاله- در راستای به حاشیه راندن آن و همچنین در اشاره‌ به حمایت آن از گروه‌های «تندرو»ی سوریه باشد که هیچ‌کدام از این گروه‌ها مانند «احرار الشام» و «جیش الفتح» برای مشارکت در نشست معارضان در ریاض دعوت نشده‌اند.

این سفر کری سفری دشوار و پرخطر است که ممکن است مشکلات بسیاری نیز خلق کند بدون آنکه مشکلی اساسی که متحد کردن معارضان سوری در هیئتی واحد است را حل کند. در صورتی‌که این هدف محقق و کری در این ماموریت دشوارش موفق شود، نصف مسیر برای حل سیاسی بحران پیموده شده است.

52261