فریبا فرهادیان: پاییز هر سال، سیاستمداران، روسای دانشگاه‌ها، موسسات سرمایه‌گذاری و تعداد بی‌شماری دانشجو بی‌صبرانه منتظر نتیجه رتبه‌بندی دانشگاه‌ها هستند. این رتبه‌بندی که هرسال توسط مجله THE انجام می‌شود، میتواند تعیین‌کننده میزان سرمایه‌گذاری‌های علمی باشد، یا این‌که مشخص کند کدام موسسه میتواند محققان و دانشجویان بیشتری را جذب کند و علاوه براین، میتواند مشوق دانشگاه‌ها در تلاش برای ارتقای رتبه‌شان باشد.
اما به گزارش نیچر، این سیستم رتبه‌بندی چند وقتی است که با انتقادهای بسیاری روبرو شده و افراد بسیاری معتقدند رتبه‌های منتشر شده نتوانسته‌اند واقعیت را منعکس کنند. در همین راستا چندین موسسه دست به انجام تحقیقاتی زده‌اند تا بتوانند سیستم‌هایی کارآمدتر و پخته‌تری را برای این کار طراحی کنند. این موسسات قول داده‌اند رتبه‌بندی‌های دانشگاهی را بر اساس ضوابط بیشتری انجام دهند و به‌این ترتیب کیفیت‌ها، را بهتر و واقعی‌تر منعکس کنند.
قضاوت بدون تعصب
از جمله انتقادهایی که بر سیستم THE وارد شده، متکی بودن بیش از اندازه آن بر نظرخواهی از افرادی خاص راجع به دانشگاه‌هاست. برخی معتقدند این شیوه ارزیابی نمی‌تواند نتیجه خوبی درپی داشته باشد؛ چون این افراد گاهی اطلاعات زیادی راجع به تمامی دانشگاه‌ها ندارند و ممکن است تعصب را نیز در قضاوت خود دخالت دهند.
این انتقادات بر روش‌شناسی، مدیران THE را بر آن داشت که در شیوه جمع‌آوری اطلاعات خود تجدیدنظر کنند. قرار است در آینده اطلاعات مورد نیاز THE برای رتبه‌بندی دانشگاه‌ها از پروژه "پروفیل‌های موسسه‌ای جهانی" که در ژانویه گذشته توسط تامسون رویترز، تامین‌کننده دیتا، عرضه شده بود، تهیه شود. هدف این پروژه ایجاد یک دیتابیس جامع درمورد هزاران دانشگاه جهان است و جزئیاتی مثل سرمایه‌گذاری‌های تحقیقاتی آن‌ها، تعداد محققان و دکترانی که جایزه گرفته‌اند و نیز مقدار عملکرد آموزشی آن‌ها را شامل می‌شود. این موسسه همچنین قصد دارد شاخص‌های چندگانه‌ای را برای عملکرد تحقیقاتی موسسات تولید کند و از آن برای روند رسیدگی و ارزیابی استفاده کند.
تامسون رویترز، کار THE یعنی پرسش از افراد مشهور را نیز ادامه خواهد داد؛ اما این کار را به جای 4هزار نفر با حداقل 25 هزارنفر انجام خواهد داد. سیمون پرات، مدیر پروژه تحقیقات موسسه‌ای در تامسون رویترز، مدعی است که آن‌ها این کار را به صورت تصادفی انجام نمی‌دهند، بلکه تفکر زیادی در پس آن نهفته است. به گفته وی رتبه‌بندی جدید، دقیق‌تر و با جزئیات بیشتری انجام خواهد گرفت و اطلاعاتی را تولید خواهد کرد که باعث می‌شود موسسات بتوانند خودشان را در شاخص‌های مختلف با همتایانشان مقایسه کنند.
یکی از این پروژه‌ها که امکان مقایسه نظیر به نظیر را به دانشگاه‌ها می‌دهد، پروژه رتبه‌بندی چند بعدی دانشگاه‌هاست که توسط کمیته اروپایی برای ایجاد یک دیتابیس جهانی دانشگاهی درحال انجام است. این پروژه برای این‌که بتواند دانشگاه‌ها با پروفیل‌های مشابه را مشخص کند به پروژه دیگری با نام "نقشه دانشگاهی" که متعلق به اتحادیه اروپایی است متصل شده است. هدف از پروژه نقشه دانشگاهی این است که یک طبقه‌بندی از دانشگاه‌ها بر اساس سطح فعالیت تحقیقاتی، نوع درجه‌ها و برنامه‌های دانشجویی و نیز وسعت نقشه‌ای منطقه‌ای و صنعتی آن‌ها ارائه کند.
رتبه‌بندی چندبعدی دانشگاهی قصد دارد بر یکی از ایراداتی که بر سیستم‌های رتبه‌بندی قبلی وارد شده بود نیز غلبه کند. منتقدان گفته بودند سیستم‌های موجود بیش از اندازه بر خروجی تحقیق، تعداد برندگان جایزه نوبل و یا مقالات منتشر شده در نیچر و ساینس تاکید دارند و از نقشه مهم دانشگاه‌ها غفلت کرده‌اند.
انتظار می‌رود رتبه‌بندی به شیوه چند بعدی باعث شود دانشجویان و دانشمندان و سیاست‌گذاران بتوانند اطلاعات را از منظر خودشان ببینند و راجع به آن تصمیم بگیرند.
نظر شما