چند راهکار برای مقابله با تروریسم

این نگارنده، مانند میلیون ها انسان دیگر از حادثه وحشتناک و خونین پاریس متاثر شدم و تکان خوردم. دیدیم به چه راحتی تروریست های دیو صفت و دد منش به خاطر ارضای امیال جنون آمیزشان جان صدها انسان بی گناه را گرفتند و ملتی را داغدار و تنفر مردم جهان را نسبت به نیات و اعمال جنایتکارانه خود بیشتر کردند. بی تردید هرکس به نوبه خود و در این لحظات غم انگیز مانند هر انسان دیگر با مردم فرانسه و به خصوص کسانی که عزیزان بی گناه آن ها قربانی این جنایت هولناک شدند همدردی می کند.

شاید در این ایام که هنوز مردم فرانسه و نیز همه جهانیان از شوک این جنایت بیرون نیامده اند، چندان مناسب نباشد به موضوعات دیگری که با این حادثه و به طور کلی تروریسم ارتباط دارد و عواملی که موجب چنین فجایع مرگباری می شود سخن گفت. اما به وضوح می بینیم که امروز دیگر این پدیده وحشتناک یعنی تروریسم زمان و مکان نمی شناسد؛ و برای اهداف غیر انسانی خود، شتاب هم بخشیده است. پس از این طرف هم درنگ جایز نیست و نباید هم باشد و قطعا مبارزه با تروریسم که متاسفانه روز به به روز ابعاد جهانی به خود می گیرد باید شتاب داشت و جدی تر و سریع تر عمل کرد.

جای تاسف است که کشور هائی که اکنون تروریسم آنها را هدف قرار داده ، خواسته و یا ناخواسته به آن کمک کرده و به آن دامن زده اند.

دکتر روحانی رئیس جمهوری ایران دقیقا یک سال پیش در مناسبتی با دور اندیشی و درایت به کشورهائی که با اقدامات ونیز کمک های مختلف آتش تروریسم را شعله ور تر می سازند هشدار داده بود که روزی فرا خواهد رسید که این آتش دامن آنها را نیز خواهد گرفت. دیدیم که همین طور هم شد.

در شرایطی که کشور بزرگ و قدرتمندی مانند فرانسه به راحتی هدف اقدامات تروریستی قرار میگیرد و نمی تواند مصونیت داشته باشد، دیگر عجیب و غیر منتظره نیست که کشورهای دیگر و به خصوص کشورهای منطقه که آن چنان قدرتمند هم نیستند راحت تر و سهل تر هدف و در معرض این گونه اقدامات قرار نگیرند زیرا برخی از کشورها، حال چه در منطقه آشوب زده خاورمیانه و یا در نقاط دیگر باشند، متاسفانه با پولهای هنگفت، ارسال اسلحه و تجهیزات نظامی و نیز تکنولوژی های پیش رفته جنگی به اقدامات تروریستی و مالا گستاخی این ادمکشان حرفه ای کمک کرده و به این پدیده شوم دامن زده اند.

اکنون تروریسم دیگر حد و مرز و دوست و دشمن و قدرت بزرگ و کوچک نمی شناسد، بلکه بی اغراق می توان گفت همه دنیا و و مردم جهان را هدف گرفته است. به همین دلیل چون این پدیده شوم جنبه جهانی و بین المللی به خود گرفته است، شکی نیست که راه حل جهانی و بین المللی نیز برای مبارزه و مالا از بین بردن آن جنبه الزامی و حیاتی پیدا کرده است.

از این رو همه کشورهای جهان باید در این مبارزه و یا به عبارت بهتر جهاد شرکت کنند و سهیم باشند. البته در این گذر منافع دسته جمعی و جهانی باید منافع کشورها را، اعم از سیاسی و یا اقتصادی و غیره را تحت الشعاع قرار دهد. چون ممکن است کشور و یا کشورهائی تصور کنند با فروش تجهیزات و کمک های مالی و انسانی به گروه و یا گروهائی می توانند اهداف سیاسی و شاید مهم تر از آن اقتصادی خود را تامین کنند، ولی اکنون همان کشورها به وضوح می بینند و به تجربه در میابند که خود آنها نیز دیر و یا زود قربانی این پدیده خواهند شد. متاسفانه در چند دهه اخیر مواردی ازین نوع وجود داشته است.

به توجه به آن چه گفته شد، قبل از هر چیز همه کشور ها و البته تحت لوای سازمان ملل متحد، باید به طور یکپارچه و متحد، علی رغم اختلافاتی که ممکن است به طور طبیعی با یکدیگر داشته باشند، برای مبارزه با این پدیده اقدام کنند. البته در گذشته سازمان ملل متحد قطعنامه هائی را در مبارزه با تروریسم صادر کرده و به تصویب رسانیده است ولی اغلب آنها یا اجرا نشده است و یا این که صدور قطعنامه با هدف ساسی خاصی بوده و نه واقعا مبارزه با تروریسم.

در این گونه قطعنامه ها صرفا کشورهای خاصی هدف قرار داده شده اند، در حالی که همان کشورها خود قربانی تروریسم بوده اند. اما اکنون شرایط به کلی متفاوت شده است. تروریسم بین المللی کور است و فقط قربانی، تخریب و ویرانی می طلبد. لذا سازمان ملل متحد و در رأس آن شورای امنیت نباید با هدف قرار دان یک و یا چند کشور صرفا به صدور قطعنامه اکتفا کند.

اکنون هدف این سازمان از هر قطعنامه ای که صادر و یا هر اقدامی که می کند مبارزه و ریشه کن ساختن تروریسم باید باشد و نه فقط محکوم کردم این یا آن کشور و این یک همکاری و اقدام دسته جمعی را ایجاب می کند.

در مرحله بعدی، همه کشور ها، در مبادلات و به خصوص فروش سلاح و استفاده کننده نهائی آن باید بسیار مراقب و دقیق باشند و وسواس بیشتری نسبت به آن نشان دهند و همان طور که گفته شد صرفا منافع اقتصادی و یا اهداف سیاسی خود را مد نظر نداشته باشند.
قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل متحد هم باید در همین راستا عمل کند و در واقع همه کشور ها را به این کار ملزم نماید. بی تردید این امر تقویت و قدرتمند تر کردن این سازمان جهانی را بیش از پیش ایجاب می نماید.

دیگر آنکه همه کشورها مراقبت به عمل آورند که اتباعشان در دام گروههای تروریستی گرفتار نشوند. چون دیگر اکنون مشخص شده است افراد زیادی از گروه جنایت کار داعش اتباع کشورهای مختلف غیر از منطقه خاورمیانه و حتی کشورهای اروپائی و آمریکائی بوده و هستند. زیرا این افراد به سهولت فریب رهبران گروههای تروریستی که خود دچار بیماری های روانی و طغیان های روحی هستند را می خورند. لذا قوانین کشور ها در سخت گیری نسبت به این گونه از اتباعشان باید محکم و شدید باشد.

واقعا اگر کشورها (به خصوص قدرت های بزرگ) می خواهند دنیای جای امن تری برای مردم جهان و مردم خود آن ها نیز باشد توجه و جدیت در همکاری و مبارزه یک پارچه و متحد علیه تروریسم واقعیتی حیاتی و انکار ناپذیر است. در غیر این صورت باید منتظر باشند که آنچه در پاریس اتفاق افتاد (همان طور که در 11 سپتامبر در نیویورک هم اتفاق افتاد) ممکن است در آینده نوبت آنها و برای آنها صرف نظر از این که قدرتمند یا ضعیف، ثروتمند و یا فقیر باشند به وقوع پیوندد. چون اکنون دیگر همه آسیب پذیر هستند.

نهایت آنکه هرگونه اقدام دسته جمعی، صرفا باید با هدف مبارزه با این پدیده شوم، یعنی تروریسم، و بدون توجه به ملاحظات سیاسی صورت گیرد و بدین ترتیب جان انسان های بی گناه کمتری به خطر خواهد افتاد و جهان جای امن تری برای زندگی خواهد بود.

کارشناس و دیپلمات پیشین وزارت خارجه

5252