حملات هوایی ائتلاف ضد داعش به رهبری آمریکا که آخرین استراتژی قدرت‌های غربی و منطقه‌ای برای مهار داعش و دیگر گروههای تروریستی حاضر در سوریه بود ، نه از کمیت این گروهها کاسته و نه به افول کیفیت عمل آنها منجر شده است. ظهور داعش اگرچه دشمن مشترکی برای همپیمانان و مخالفان بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه، پدید آورد، اما هرکدام از این کشورها بر پایه منافع خود وارد این کارزار شدند و بر پیچیدگی ابعاد این بحران افزودند.
از یک طرف نمایندگان حزب جمهوریخواه از استراتژی دولت باراک اوباما، رئیس جمهوری، در عراق و سوریه انتقاد دارند و ادامه تسلط داعش بر بخش‌های گسترده‌ای از این دو کشور را غیرقابل قبول می دانند. به گفته آنان، جنگ علیه داعش به بن بست رسیده و پیشرفت چندانی نداشته است. از طرف دیگر حضور نظامی اخیر روسیه در سوریه و آغاز عملیات هوایی جنگنده‌های روسیه ، یکی دیگر از اقداماتی بود که جنگ با داعش را وارد فاز جدیدی کرد.
داخله نظامی روسیه در سوریه همان‌طور که انتظار می‌رفت، با واکنش سریع مقامات کشورهای غربی و به‌ویژه آمریکا روبه‌رو شد. آمریکایی ها در مرحله اول جان آلن مسئول هماهنگی ائتلاف ضد داعش را با برت مک گورک نمایند ه اوباما در خاورمیانه جابه جا کردند و سپس استراتژی جدید خود را علیه داعش بیان کردند.
تشریح استراتژی 3-R
این استراتژی به پیشنهاد فرماندهان ارتش امریکا تهیه و تدوین شده و توسط مشاوران ارشد اوباما در امور امنیت ملی از جمله اشتون کارتر( وزیر دفاع آمریکا) و جان کری (وزیر خارجه)، طی یک سری جلسات در طول چند هفته گذشته بررسی شده است. اشتون کارتر وزیر دفاع آمریکا در تاریخ 5/8/94 با حضور در نشست کمیته نیروهای مسلح مجلس سنای امریکا گفت:
" حملات این کشور در درجه اول در شهر رمادی عراق و رقه در شمال شرق سوریه که هر دو تحت کنترل داعش هستند متمرکز خواهد شد. در حمایت از شرکای توانا در حملات فرصت طلبانه علیه داعش و یا انجام ماموریت‌های مستقیم چه با حملات هوایی و یا اقدام مستقیم زمینی، دست نخواهیم کشید. در رویکرد جدید یک گروه منتخب از رهبران ستیزه‌جویان تجهیز می‌شوند. رویکرد قدیمی آموزش و تجهیز کامل نیروهای جدید در خارج از سوریه و سپس اعزام آنها به نبرد بود، (اما) رویکرد جدید کار با رهبران گزینش شده گروه‌هایی است که تاکنون با داعش جنگیده‌اند و ارائه تجهیزات و برخی آموزش‌ها به آنها و حمایت از عملیات آنها با نیروی هوایی است."
این استراتژی بر اساس اظهارت اشتون کارتر در کنگره به شرح زیر است:
R1 بازپسگیری رقه در سوریه
R2 بازپسگیری رمادی در عراق
R3 تشدید حملات به قلمروی تحت تصرف داعش در عراق و سوریه (Raids)
1. استراتژیR1 بازپسگیری رقه در سوریه
1.1 . اهمیت استراتژی R1
رقه شهری است در شمال سوریه و پایتخت و مرکز منابع مالی به اصطلاح دولت اسلامی عراق و شام محسوب می گردد.در چند ماه گذشته نیروهای کرد سوری وابسته به پ.ک.ک (ypg) با حمایت حملات هوایی آمریکا پیشرفت خوبی داشته اند و الان در 30 مایلی رقه هستند. علاوه بر آن نیروهای پیشمرگه در شمال عراق نیز توانسته اند تا حدودی مسیر تدارکاتی رقه به موصل را مسدود کنند. لذاآمریکایی ها می خواهند در این مرحله منابع مالی و تدارکاتی داعش را قطع کنند.
2.1. طرح عملیاتی استراتژی R1
- دراین استراتژی قرار است آمریکایی ها با حملات هوایی و حمایت از نیروهای نظامی گروههای نظامی همسو بتوانند شهر را محاصره و در نتیجه داعش تضعیف و در نهایت آن را پس بگیرند.
- تجهیزات بیشتری در اختیار نیروهای مخالف داعش در سوریه قرار می گیرد، حمایت بیشتری از اردن به عمل آید و حملات هوایی ائتلاف به رهبری آمریکا علیه داعش در عراق و سوریه شدت گیرد.
- قرار است در مجموع تا ۵هزار رزمنده سوری همراه با ۲۰هزار نیروی کرد، توان رزمی خود را برای فشار به داعش در رقه به کار گیرند. این عملیات از سوی جنگنده‌های ائتلاف پشتیبانی خواهد شد. - کلیه راه‌های ارتباطی و تامیناتی داعش مسدود خواهد شد.
3.1. چالش های استراتژی R1 از دید آمریکایی ها
- از دیدگاه کارشناسان نظامی این عملیات مشکل و طولانی خواهد بود.
- آمریکایی ها معتقدند که تنها متحدشان در این عملیات عملا گروههای کرد هستند اما با توجه به اینکه کردها انگیزه و علاقه ای برای آزاد سازی مناطق غیر کردنشین ندارند لذا قصد دارند یک گروه تحت عنوان " ائتلاف عرب های سوری با آمریکا" نیز تشکیل دهند.
- یکی از چالش های اساسی که آمریکایی ها در مبارزه با داعش در سوریه مواجه هستند دوگانگی در پشتیبانی از نیروهای کرد سوری و نگرانی ترکیه از این بابت است. آمریکا در تلاش است همزمان با حفظ ارتباط با (ypg) روابط خود را ترکیه ادامه دهد. ترک ها متحد ناتو می باشند و با گروه پ.ک.ک مشکل دارند و از قدرت گیری آنها در سوریه و در کنار مرزهای خود نگرانند و از طرف دیگر(ypg) متحد بالقوه آمریکاست و تنها شریک قابل اعتماد آمریکایی ها در صحنه نبرد زمینی می باشد. ( اظهارت جان الن)
2. استراتژیR2 بازپسگیری رمادی در عراق
2.1. اهمیت استراتژی R2
- طی شش ماه گذشته اختلافاتی بین آمریکا و عراق بر سر چگونگی مبارزه با داعش وجود داشته است. اولویت اول آمریکا در استراتژی قبلی باز پسگیری موصل، دومین شهر بزرگ عراق بود که الان در تصرف ان گروه می باشد. اما اولویت کار بغداد آزاد سازی رمادی و استان الانبار بود.
- آمریکایی ها می خواهند در استراتژی جدید با دولت بغداد هماهنگ باشند.
- طی چند ماه گذشته نیروهای عراقی برخی پیشرفت ها در استان الانبار داشته اند اما الان کاهش پیدا کرده است.
- به گفته آمریکایی ها این شهر برای العبادی نخست وزیر عراق اهمیت سیاسی دارد و ایشان سرمایه گذاری فوق العاده ای روی کمک آمریکایی ها کرده است. زمان زیادی طول خواهد کشید که ایشان بتواند گروه های شیعه تحت نفوذ ایران را راضی کند و العبادی روی این مساله تردید دارد. و با توجه به اینکه ایشان با سیاست ها ما همسو است و الان نز مورد آماج انتقادات سیاستمدارن نزدیک با ایران است باید وی را حمایت کنیم.
2.2. طرح عملیاتی استراتژی R2
- تشدید حملات هوایی در استان الانبار و کمک های لجستیکی به صورت نوبه ای. حمایت هوایی موثرتر از نیروهای زمینی عراق از جمله با استفاده از هلی‌کوپتر و اعزام مستشاران آمریکایی برای همراهی کردن واحدهای عراقی در جنگ است. در چنین صورتی، نظامیان آمریکایی در نزدیک خط مقدم جبهه قرار می‌گیرند.( شمار نظامیان آمریکایی در عراق به حدود ۳۳۰۰ نفر می‌رسد که ماموریت اصلی آنان آموزش و ارائه مشورت به نیروهای عراقی و حفاظت از تاسیسات و تجهیزات نظامی آمریکا در آن کشور است.)
- تلاش برای انجام عملیات های مشترک با ارتش عراق مانند عملیات آزاد سازی بیجی که اخیرا اجرا شد و 45 روز به طول انجامید.
- تلاش برای تشکیل گارد ملی عراق و با مشارکت سنی های عراق
- تجهیز و اموزش دو گردان از نیروهای عشایر سنی .آمریکایی ها معتقدنداگر نیروهای سنی محلی به طور موثری تجهیز نشوند، حقوق مرتبی دریافت نکنند و با آنان رفتاری همسان نیروهای شیعی در پیش گرفته نشود، آنگاه شکست و اخراج داعش از شهر رمادی صرفا موقتی خواهد بود.
3. استراتژی R3 تشدید حملات به قلمروی تحت تصرف داعش در عراق و سوریه
1.3. اهمیت استراتژی R3
حملات جدید و نقطه ای علیه داعش می تواند در بازسازی وجهه ائتلاف ضد داعش نقش عمده ای را ایفا نماید. چرا که عدم جدیت آمریکا در مقابله با داعش با وجود اعلام تشکیل ائتلاف در یک سال گذشته عراقی‌ها را ناامید کرده است
3.2. طرح عملیاتی استراتژی R3
این اسراتژی به تشدید حملات هدفمند مانند عملیات مشترک اخیر آمریکایی ها با کردها در حویجه صورت گرفت، اشاره دارد. در این عملیات 69 نفر آزاد و برای نخستین بار یک نظامی آمریکایی در مبارزه با داعش کشته شد. این حملات هدفمند بیشتر معطوف به هدفگیری چاه‌های نفت مورد استفاده داعش، شاهرگ تامین مالی این گروه خواهد بود.
- حملات سرعتی وغافلگیر کننده با حمایت از شرکا و همپیمانان چه از طریق هوایی وچه از طریق زمینی.
- انجام عملیات علیه رهبران داعش
ارزیابی و تحلیل:
1. به نظر می رسد مشارکت آمریکا در نبرد زمینی علیه داعش در عراق و اعلام خبر کشته‌شدن یکی از نظامیان آمریکایی، نوعی تبلیغات در واکنش به حضور نظامی روسیه در سوریه و حملات آن کشور علیه داعش در سوریه است. به‌ویژه اینکه به‌نظر می‌رسد حملات روسیه در سوریه علیه داعش موفقیت‌هایی داشته و به‌نوعی کارآمدی آمریکا در نبرد علیه داعش را زیر سؤال برده است. بنابراین آمریکا با اعلام این خبر و مشارکت در نبرد زمینی علیه داعش، خواسته تأثیر روانی موفقیت‌های روسیه در نبرد علیه داعش را کم‌رنگ کند، زیرا این موفقیت‌ها سبب شده آمریکا در رهبری ائتلاف ضدداعش ضعیف و بی‌نظم به‌نظر آید. با توجه به اظهارت اوباما بعید است که آمریکایی ها نیروی زمینی وارد سوریه و عراق کنند اما نقش مستشاری خود را افزایش می دهند.
2. باراک اوباما، مک گورک را بعنوان هماهنگ‌کننده ویژه‌ای برای مقابله با داعش در عراق و سوریه تعیین کرده است.مک گورک کارشناسی آشنا به مسائل منطقه است که ظرف یک سال گذشته در بررسی راه‌های بیرون‌راندن داعش از شمال عراق مشارکت داشته است. وی فردی است سیاسی تا نظامی لذا به نظر می رسد آمریکا می‌خواهد به یک راه‌حل دیپلماتیک و سیاسی برای ایجاد یک دولت انتقالی در سوریه برسد اما تاکتیکهای آن به اندازه مورد نیاز قوی نیستند تا دولت اسد را به میز مذاکره بیاورد و یا روسها و ایرانیها را به فشار بر متحدشان برای این منظور وادارد.
3. تمایل آمریکا و افزایش تحرکاتش در عراق بیش از آنکه ناشی از خطر تروریسم و ادعای آمریکا برای مبارزه با داعش و دیگر تروریست‌ها در عراق باشد، می‌تواند ناشی از این نگرانی واشنگتن درباره نقش مسکو در منطقه است.این در حالی است که طی روزهای گذشته تلاش ها برای رسیدن به راه حل سیاسی در سوریه نیز تشدید شده است و در چنین شرایطی واشنگتن علاقه ندارد با دست خالی و در موضعی ضعیف تر از روسیه در وین پشت میز مذاکره بنشیند.
بر همین اساس به نظر می رسد که استراتژی جدید آمریکا در مبارزه با داعش تغییر چندانی نداشته است چرا که هنوز آمریکا به نیروی زمینی گروهها محلی و حملات هوایی ائتلاف تکیه دارد. لذا زمان نشان خواهد که این استراتژی که تعیین کرده اند چقدر جدی هستند.
5252
نظر شما