سخت گیری اشتباهی در سینما

کیوان کثیریان

بارها گفته شده و خود من نیز چندباری نوشته ام که قوانین مربوط به پروانه ساخت دیگر کارآمد نیست و نیاز به بازنگری جدی دارد. در زمانه ای که با یک گوشی موبایل می شود فیلم ساخت و به هرنحو، نمایشی هم برای آن ترتیب داد و یا در فضای مجازی منتشرش کرد اجازه ساخت چه معنایی دارد؟ دیگر کسی می تواند وجود آن فیلم را منکر شود؟ همانگونه که اجازه نوشتن فیلمنامه معنایی ندارد، اجازه ساختن فیلم نیز بی معنا شده است.
دولت می تواند، مطابق قوانین موجود اجازه نمایش فیلمی را بدهد یا نه، همانطور که می تواند طبق همین قوانین فعلی اجازه چاپ و یا توزیع کتابی را بدهد یا نه.

طبعا اگر نقش دولت در تولید به حداقل برسد و شرایط فیلمسازی به گونه ای عادلانه و تابع قواعد بازار تنظیم شود، آنکس که متقاضی فیلمسازی است ولی توان متقاعد کردن تهیه کننده خصوصی را ندارد و یا از حداقل شرایط لازم برخوردار نیست، نمی تواند تهیه کننده و سرمایه گذار پیدا کند و حتی اگر مشکل سرمایه و تهیه کننده نداشته باشد، در پروسه تولید و ساخت به دردسر می افتد وگرنه بعد در مرحله پروانه نمایش به زمین سفت می خورد و یا بعدها در مرحله اکران به دردسر می افتد و تازه اگر اکران شود و از شرایط استاندارد حداقلی تهی باشد، مخاطب پیدا نمی کند. در این شرایط است که آنها که اشتباه به حوزه سینما وارد شده اند، به ناچار حذف خواهند شد.
همه اینها در شرایطی است که شرایط بازار، مبتنی بر توان بخش خصوصی و سازوکار عرضه و تقاضا باشد وگرنه فساد و نادرستی در حوزه تولید برقرار خواهد ماند.

اگر نظارتی هم نیاز باشد باید بیشتر معطوف به وضعیت برخی تهیه کنندگان، باشد. آنجا که اولین سوال تهیه کننده از کارگردان این است که "بودجه فیلم رو که خودت میاری دیگه؟" و دومین جمله این گزاره خبری است که: "من فلانقدر میلیون میگیرما".

در سینمایی که اکثریت تهیه کنندگانش فقط از مجوز تهیه کنندگی شان استفاده صوری می کنند و بابت درج نامشان در عنوان بندی از کارگردان پول می گیرند و تنها چیزی که برایشان مهم نیست کیفیت فیلم، حرف و اندیشه فیلم و استانداردهای آن است، مشخصا اشکال بنیادین وجود دارد. چرا باید کسی که با هر ترتیبی موفق شده مجوز تهیه کنندگی بگیرد اما نه صاحب تفکر و هدف در سینماست، نه زحمتی بابت هزینه کردن سرمایه شخصی و یا جذب سرمایه می کشد و نه و نه دغدغه بازگشت سرمایه دارد و نه چیزی از استانداردهای سینما می داند، اجازه ساخت فیلم داشته باشد؟ آیا نظارتی بر مناسبات مالی داخل پروره وجود دارد؟ به گمانم یکی ااز دلایل افت محسوس سینمای ایران همین است. با این اوضاع به نظر می رسد نگرانی ها باید از این ناحیه باشد و درباره صلاحیت ادم ها برای تصاحب مجوز تهیه کنندگی تجدید نظر انجام گیرد. سخت گیری روی پروانه ساخت آدرس اشتباهی و نکته انحرافی است.

روزنامه شرق 26 مهرماه 94